Năm 2023, được nhận định là năm sẽ xác lập nhiều kỷ lục nắng nóng do những tác động của hiện tượng El Nino.
Theo các số liệu ghi nhận, những tháng nửa đầu năm 2023, nền nhiệt độ chung cả nước có xu hướng xấp xỉ so với trung bình nhiều năm. Ngay trong tháng 4 vừa qua, các khu vực Bắc Bộ, Trung Bộ và Nam Bộ đều có nắng nóng kéo dài. Mặc dù những ngày đầu tháng 5 đã có xuất hiện những cơn mưa đầu mùa, nắng cũng dịu bớt, nhưng nhìn chung vẫn là nắng nóng gay gắt.
Ông Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc Gia cho biết, El Nino là từ dùng để chỉ hiện tượng nhiệt độ bề mặt ở khu vực xích đạo trung tâm và phía Đông Thái Bình Dương (đặc trưng bởi Nino 3.4) cao hơn so với trung bình nhiều năm từ 0,5 độ C trở lên. Hiện tượng kéo dài 9-12 tháng với tần suất lặp lại khoảng 3-5 lần một lần.
Hiện chênh lệch nhiệt độ mặt nước biển khu vực Nino3.4 trung bình tháng 2 đến tháng 4/2023 đang thấp hơn trung bình nhiều năm là 0,2 độ C. Thế nhưng, so với tháng 1 đến tháng 3/2023 thì nó đang cao hơn mức trung bình nhiều năm là 0,4 độ C.
Dự báo hiện tượng El Nino có thể sẽ xuất hiện tại Việt Nam vào cuối tháng 5, đầu tháng 6/2023 với xác suất khoảng 70-80%, và có thể kéo dài sang đầu năm 2024.
Theo ông Lâm, sau gần 4 năm, hiện tượng El Nino mới quay trở lại. Mặc dù El Nino không chỉ tác động đến nhiệt độ nhưng đây là tác động dễ nhận biết nhất của hiện tượng này.
Trong những năm El Nino, nhiệt độ trung bình các tháng sẽ cao hơn bình thường, mùa đông và mùa hè có sự chênh lệch nhiệt độ rõ rệt, miền Nam chịu ảnh hưởng rõ rệt hơn miền bắc. Vào những đợt El Nino mạnh, có thể gây ra các kỷ lục mới về nhiệt độ ở nhiều nơi.
Thực tế, năm 2023, nắng nóng đã xuất hiện sớm và kéo dài nhiều ngày (khoảng 5-7 ngày), riêng khu vực Trung bộ có thể kéo dài hơn. Đi kèm nắng nóng là nguy cơ hạn hán, được dự báo có thể xảy ra từ tháng 4-8/2023 ở khu vực Trung Bộ và Tây Nguyên.
Hiện tượng El Nino cũng sẽ gây thiếu hụt lượng mưa tại hầu hết các vùng trên cả nước, phổ biến từ 25-50% (dễ thấy nhất là Bắc Trung Bộ). Tuy nhiên, lượng mưa bất thường sẽ tăng lên và số tháng thiếu mưa liên tục cũng sẽ diễn ra ở một số khu vực.
Mặc dù, trong những năm El Nino, bão thường tập trung nhiều hơn về vùng Nam Mỹ, còn ở các nước Đông Nam Á và Việt Nam số cơn bão hoạt động ít, nhưng vẫn cần đề phòng cơn bão mạnh và có hướng di chuyển phức tạp.
Ngoài ra, số đợt không khí lạnh ảnh hưởng đến nước ta cũng sẽ ít hơn bình thường. Thời gian kết thúc hoạt động của không khí lạnh ở Việt Nam cũng sớm hơn bình thường.
Trước đó, cơ quan Khí tượng Thủy văn cho rằng, từ tháng 7/2023 mới bắt đầu trạng thái El Nino. Tuy nhiên, El Nino có dấu hiệu đến sớm hơn, thời tiết sẽ biến động dị thường và khốc liệt hơn. Do đó, người dân cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa để đảm bảo sức khỏe, giảm thiểu những tác động xấu do nắng nóng gây ra.