Năm 2024 chứng kiến khủng hoảng môi trường thêm trầm trọng khi dân số gia tăng, gây áp lực lên hệ sinh thái. Các nhà khoa học nhận định Trái Đất đang trải qua sự kiện tuyệt chủng hàng loạt thứ sáu (được gọi là tuyệt chủng Holocen) do hoạt động của con người. Trong số các yếu tố gây nguy hại có cả thực phẩm.
Tạp chí truy cập mở PLOS ONE vừa đăng tải nghiên cứu của các nhà khoa học từ Trường Đại học Quốc gia Singapore (NUS) với tiêu đề "Dấu chân đa dạng sinh học của 151 món ăn phổ biến trên khắp thế giới". Nghiên cứu này làm rõ tác động có hại của một số món ăn phổ biến đối với môi trường sau khi phân tích 151 món ăn phổ biến trên toàn cầu. Trong đó, các nhà khoa học tập trung vào những món ăn có thứ hạng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cao nhất.
Theo nghiên cứu, một loạt món ăn từ thịt, đặc biệt là các loại thịt bò Brazil như Picanha (thường lấy từ phần mông bò), Fraldinha (có nhiều vân mỡ và khi nướng sẽ có vị ngọt đậm đà), món thịt heo sốt Salsa verde (loại sốt phổ biến trong ẩm thực Mexico, chế biến từ cà chua xanh, ớt xanh, hành tây, tỏi, rau thơm và gia vị)... nằm trong số những tác nhân hàng đầu gây mất đa dạng sinh học. Danh sách cũng có tên món Yukgaejang (món canh thịt bò cay của Hàn Quốc) và Caldo de pollo (súp gà của Mexico).
Thịt bò từ lâu đã được biết đến như là một trong những loại thực phẩm hủy hoại môi trường nhiều nhất.
Cùng với thịt bò, nghiên cứu chỉ ra các loại đậu, ví dụ những loại đậu được sử dụng trong các món ăn Ấn Độ như Idli, Rajma, Jalfrezi và Chana Masala, cũng tác động thiệt hại đáng kể đối với môi trường.
Đáng chú ý, ngay cả các món ăn thuần chay của Ấn Độ như Dal (món ăn chế biến từ đậu lăng), Rajma (món ăn chế biến từ đậu đỏ với ớt bột, gừng, tỏi, cà chua…), Chana Masala (món cà ri đậu gà Ấn Độ) và Idli (một loại bánh gạo hấp ở miền Nam Ấn Độ) cũng chiếm vị trí nổi bật trong danh sách gây mất đa dạng sinh học.
Phát hiện này khiến niềm tin rằng ẩm thực chay, phổ biến ở các quốc gia như Ấn Độ, có thể hỗ trợ sự bền vững của môi trường bị lung lay.
Quá trình chuyển đổi từ bảo tồn đất sang nông nghiệp thâm canh tại Ấn Độ khiến các hệ sinh thái quan trọng, như rừng cận núi cao ở vùng Himalaya dần mất đi.
Các nhà khoa học cho rằng chuyển đổi sang chế độ ăn cân bằng giữa bảo vệ môi trường với an ninh lương thực và lối sống lành mạnh cho các thế hệ hiện tại và tương lai là điều kiện quan trọng để bảo tồn đa dạng sinh học hiện có của thế giới.