Từ khóa “Furusato” – mang ý nghĩa quê hương và cũng là mái ấm – chính là giá trị cốt lõi trong cách cha mẹ Nhật dạy con: luôn đồng hành và hướng dẫn từ những bước đầu đời đến khi trưởng thành.
Xây dựng nhân cách từ những điều nhỏ bé
Người Nhật tin rằng những năm đầu đời là giai đoạn quan trọng để gieo mầm nhân cách. Qua những hành động đơn giản như ánh mắt trìu mến, lời động viên, hay cử chỉ nhẹ nhàng, cha mẹ giúp trẻ hiểu và gọi tên cảm xúc của mình: niềm vui, nỗi buồn, sự tức giận hay lo lắng. Những "hạt giống cảm xúc" này sẽ theo trẻ lớn lên, trở thành nền tảng cho sự đồng cảm và hạnh phúc sau này.
Thay vì áp đặt hay quát mắng, cha mẹ Nhật thường ngồi xuống lắng nghe và đối thoại, giúp trẻ nhận ra và vượt qua cảm xúc tiêu cực. Họ cho rằng, giao tiếp mềm mỏng không chỉ giúp trẻ cởi mở mà còn tạo cho trẻ thói quen suy nghĩ độc lập và khám phá bản thân.
Cha mẹ Nhật cũng rất chú trọng việc làm gương. Họ tin rằng cha mẹ là tấm gương phản chiếu của con cái. Vì vậy, chính họ phải tuân thủ kỷ luật và sống tử tế để con noi theo. Bên cạnh đó, không khí gia đình luôn được giữ hòa thuận và ấm áp. Các mâu thuẫn nếu xảy ra sẽ được giải quyết trong sự bình tĩnh, tránh làm tổn thương cảm xúc của trẻ.
Giá trị bình đẳng và tôn trọng
Một bài học quan trọng khác mà trẻ em Nhật Bản được thấm nhuần từ nhỏ là tinh thần bình đẳng và sự tôn trọng. Trong môi trường giáo dục, dù giàu hay nghèo, tất cả học sinh đều được đối xử công bằng. Cha mẹ dạy trẻ phải tôn trọng mọi người, từ bạn bè đến những người làm công việc giản dị nhất như lao công hay công nhân vệ sinh.
Nét văn hóa cúi chào – một hành động tôn trọng điển hình – được cha mẹ Nhật rèn luyện cho con ngay từ nhỏ. Qua đó, trẻ học cách trân trọng mọi người và mọi công việc trong xã hội.
Đồng hành cùng con tuổi “teen”
Tuổi vị thành niên là giai đoạn nhạy cảm với nhiều biến động tâm lý. Cha mẹ Nhật nhận ra rằng con cái ở độ tuổi này thường chịu áp lực lớn từ xã hội, cảm thấy không được hiểu và luôn mong muốn khẳng định bản thân. Thay vì coi con là những “đứa trẻ to xác”, cha mẹ Nhật chọn cách đồng hành và tôn trọng cảm xúc của con.
Họ xây dựng những quy tắc ứng xử trong gia đình, nghiêm túc nhưng linh hoạt thực hiện. Mỗi ngày, họ dành thời gian trò chuyện với con, khuyến khích con bày tỏ cảm xúc và rút ra bài học từ những trải nghiệm. Những buổi trò chuyện này không chỉ gắn kết gia đình mà còn giúp cha mẹ nắm bắt tâm lý con và định hướng khi cần thiết.
Cha mẹ Nhật còn khuyến khích con mở rộng mối quan hệ xã hội. Họ tạo cơ hội cho con mời bạn bè về nhà chơi, hoặc tham gia các hoạt động ngoại khóa cùng con. Trong những dịp đó, họ quan sát cách con giao tiếp với bạn bè, từ đó nhẹ nhàng hướng dẫn cách ứng xử khi cần thiết.
Cha mẹ – Người bạn đồng hành suốt đời
Ở mọi giai đoạn, người Nhật luôn nhấn mạnh vai trò của cha mẹ như một chỗ dựa vững chắc và là người bạn đáng tin cậy của con. Họ không chỉ lắng nghe mà còn tôn trọng cảm xúc của con, giúp con cảm thấy gần gũi và sẵn sàng chia sẻ.
Triết lý “Furusato” không chỉ dừng lại ở việc nuôi dạy con mà còn là kim chỉ nam trong cách xây dựng một gia đình hạnh phúc. Từ sự yêu thương, tôn trọng, đến việc luôn làm gương, cha mẹ Nhật đã truyền lại cho con mình những giá trị nhân cách sâu sắc để vững vàng bước vào cuộc sống.