Đình Bảng (Từ Sơn, Bắc Ninh) được biết đến là nơi sinh của Lý Công Uẩn - vị vua đầu tiên của nhà Lý, người đã dời đô từ Hoa Lư (nay là Ninh Bình) về Đại La - Thăng Long (nay là Hà Nội) vào năm 1010. Làng Đình Bảng ngày nay vẫn giữ được nhiều cảm giác đồng quê cổ kính với các di tích từ triều đại Lý. Trong đó, đình Đình Bảng chiếm vị trí quan trọng cả về giá trị vật chất và tinh thần trong tâm trí dân làng. Bài viết sẽ giới thiệu đến các bạn về kiến trúc đặc sắc này của tỉnh Bắc Ninh.
Đình Bảng - công trình kiến trúc đặc sắc của tỉnh Bắc Ninh (Nguồn: Internet)
Sơ nét về Đình Bảng
Kiến trúc của ngôi đình phản ánh mô hình điển hình của kiến trúc đình chùa miền Bắc Việt Nam. Đó là một nơi mà cư dân trong làng đến để thể hiện truyền thống văn hóa và tôn giáo của họ. Từ giờ chúng ta hãy tìm hiểu những nét đặc sắc trong di tích cổ này.
Lịch sử hình thành
Đình Bảng được xây dựng vào đầu thế kỷ 18 và việc xây dựng được hoàn thành vào năm 1736. Việc xây dựng lần đầu tiên được cho là của Nguyễn Thục Lương, một vị quan và là người dân làng Đình Bảng. Cùng với vợ ông, bà Nguyễn Thị Nguyên, người Thanh Hóa, đã mua gỗ lim và tặng nó cho dân làng để dựng lên ngôi đình này. Ngày nay, ngôi nhà cổ đã được Nguyễn Tấn Lương dựng lên để dùng làm mô hình trước khi xây dựng ngôi đình này vẫn còn được duy trì và bảo tồn.
Nguồn gốc văn hóa và tôn giáo
Đình Bảng là nơi hội tụ của văn hóa và tôn giáo. Trước đây, đình thờ ba vị thành hoàng là Cao Sơn đại vương, Thủy Bá đại vương và Bách Lệ đại vương để cầu thời tiết thuận lợi và mùa màng tốt hơn. Hàng năm vào tháng mười hai âm lịch, dân làng tổ chức lễ hội để cầu xin một năm thu hoạch dồi dào.
Ngoài ra, dân làng cũng thờ sáu vị Tổ sư (sáu vị thánh bảo trợ gia đình đã có những đóng góp to lớn để xây dựng lại ngôi làng vào thế kỷ 15). Và sau này khi chùa Lý Bát Đế bị thực dân Pháp phá hủy vào năm 1948, dân làng đã nhận những bài vị tổ tiên của tám vị vua dưới triều Lý để thờ tại đây.
Bàn thờ thờ ba vị thành hoàng (Nguồn: Internet)
Nét độc đáo về kiến trúc
Đình Bảng là bản sắc độc đáo của kiến trúc quốc gia. Vừa giữ được sự toàn vẹn của kiểu nhà sàn vừa được kết hợp tinh tế trong kiến trúc đình chùa Việt Nam. Đình Bảng là một công trình kiến trúc quy mô lớn, bao gồm cổng ba lối vào. Cổng trung tâm được xây dựng bằng gạch theo hình dạng của một chiếc đèn lồng. Ở hai bên của nó có cổng vòm mái giả.
Cũng giống như những công trình kiến trúc đình chùa khác, phần quan trọng nhất của ngôi đình là tòa Bái Đường. Phần nhà chính diện này có hình chữ nhật dài 20m, rộng 14m và bao gồm bảy gian. Vẻ ngoài của đình trông rất hùng vĩ, đồ sộ do được thiết kế mái nhà lớn có tổng chiều cao bằng 2/3 chiều cao tổng thể. Đình gồm khoảng 60 cây cột bằng gỗ với đường kính từ 55 đến 65cm, được đặt trên các khối đá vuông màu xanh.
Phần mái nhà được thiết kế lớn tôn lên vẻ ngoài hùng vĩ của đình (Nguồn: Internet)
Không những thế trong đình Đình Bảng còn chứa rất nhiều các tác phẩm điêu khắc độc đáo. Tác phẩm "Bát mã quần phi" thể hiện tính phóng khoáng và yên bình của vùng đất này thông qua hình ảnh và tư thế của mỗi con ngựa. Hay "Lưỡng nghê phục chầu" thể hiện cảm xúc khác nhau của sư tử đực và cái, v.v ...
Đình Bảng ở đâu?
Vậy bạn nên đi đến Đình Bảng như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu qua các thông tin dưới đây:
Vị trí địa lý
Đình Bảng nằm ở làng Đình Bảng, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh, cách thủ đô Hà Nội 17 km trên quốc lộ 1A. Cho nên, bạn có thể tham quan Đình Bảng trong vòng một ngày. Địa điểm du lịch này không phụ thuộc vào thời kỳ trong năm nên bạn có thể đi vào bất kể thời điểm nào. Nhưng nếu được, bạn nên đi vào tháng 2,3 âm lịch là khoảng thời gian diễn ra lễ hội tại đình Đình Bảng.
Hướng dẫn đi đến Đình Bảng từ Hà Nội
Bạn có thể dễ dàng bắt xe khách ở các bến xe Hà Nội để đi đến Đình Bảng. Ngoài ra, bạn có lựa chọn xe máy tùy theo sở thích cá nhân. Thời đại công nghệ phát triển nên bạn có thể dễ dàng tìm đường đi xe máy bằng nhiều ứng dụng GPS. Còn để tiết kiệm nhất, xe bus là một sự lựa chọn tốt. Bạn có thể chọn xe bus số 54 khởi hành từ Long Biên đến Đình Bảng Từ Sơn Bắc Ninh. Còn một tuyến nữa là xe 203 đi từ Lương Yên đến Bắc Ninh, Bắc Giang.
Tham quan gì ở Đình Bảng?
Đình Bảng đã trở thành địa điểm tham quan du lịch đẹp gần Hà Nội. Không chỉ nổi tiếng với kiến trúc cổ đình làng, mà Đình Bảng còn được biết đến với các lễ hội và ẩm thực.
Lễ hội
Có một lễ hội lớn được tổ chức hàng năm tại đình Đình Bảng. Đó là Hội đình Đình Bảng bắt đầu từ ngày 12 tháng 2 (Âm lịch). Người dân sẽ tế thần bằng các thổ sản dân gian là thịt lợn và xôi nếp vào các ngày 12,13. Ngày 14 và 15 sẽ tổ chức hội với các tiết mục dân gian đặc sắc. Những thuyền hát Quan Họ lộng lẫy sẽ xuất hiện trên ao đình. Bên trong là hội vật sẽ được tổ chức trong sân đình.
Thuyền hát quan họ trên ao đình (Nguồn: Internet)
Ẩm thực
Đình Bảng có nhiều đặc sản độc đáo. Thứ nhất phải kể đến đó là thịt chuột đồng Đình Bảng. Đây là món ăn bạn nhất định phải thử khi đến đây. Người dân làng Đình Bảng thường xuyên bắt thịt chuột để chế biến. Tuy nhiên thịt chuột ngon và béo nhất là vào mùa gặt nên họ chủ yếu đi săn chuột tại thời điểm đó.
Thịt chuột đồng ăn một lần là nhớ mãi (Nguồn: Internet)
Thứ hai, đó là món bánh phu thê Đình Bảng. Đây là loại bánh không thể thiếu trong các Lễ cưới, ngày Tết và Lễ hội của người dân Bắc Ninh. Bánh được làm bằng gạo nếp có vị dẻo thơm và ngọt.
Bánh phu thê được buộc thành cặp (Nguồn: Internet)
Hơn 200 năm kể từ khi được xây dựng, Đình Bảng ngày nay đã đi vào đời sống tinh thần và là niềm tự hào của người dân miền Bắc nói riêng và của đất nước nói chung. Cách nơi này không xa, còn có một quần thể di tích lịch sử và làng nghề truyền thống mà bạn có thể dễ dàng tiếp cận như Đền Đô, chùa Quỳnh Lâm, làng khắc gỗ Đồng Kỵ và làng tranh dân gian Đông Hồ, v.v… Hãy đến đây để được chiêm ngưỡng đình cổ Đình Bảng, thưởng thức ẩm thực và văn hóa dân gian xứ Kinh Bắc nhé.
