1. Con người “hợp tác” với cá heo mũi chai ở Brazil
Gần đây, giới khoa học đổ dồn sự chú ý vào Brazil khi cá heo mũi chai địa phương (Tursiops truncatus gephyreus) hỗ trợ ngư dân kéo lưới đầy cá. Được biết, mối quan hệ hợp tác này đã bắt đầu hơn một thế kỷ trước.
Mauricio Cantor, nhà sinh thái học hành vi ở Viện động vật biển có vú thuộc Đại học Oregon, nhận định rằng, có thể ngư dân lần đầu tiên nhận thấy sự hiện diện của cá heo là dấu hiệu cho thấy cá ẩn dưới mặt nước bùn.
"Cá heo thực sự rất giỏi phát hiện cá và lùa chúng vào bờ", Cantor nói. "Ngư dân cũng rất giỏi bắt cá bằng lưới. Khi phần lớn cá đã rơi vào lưới, những con cá heo sẽ kéo ra vài con cho riêng chúng".
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences hôm 30/1, Cantor và cộng sự đã sử dụng dữ liệu lâu năm để chứng minh cá heo và ngư dân đáp lại tín hiệu của nhau. Nếu không có kinh nghiệm phản ứng kịp thời, quá trình có thể thất bại. Đây là một phần quan trọng trong nhận dạng văn hóa của cả ngư dân và cá heo. Tuy nhiên, Cantor cho biết, hầu hết các tập tục này đang giảm dần hoặc đã biến mất.
2. Con người "hợp tác" với cá voi sát thủ để săn cá voi ở Đông Nam Australia
Vào thế kỷ 19, một số thợ săn bắt đầu “hợp tác cùng có lợi” với đàn cá voi sát thủ (Orcinus orca) để bắt những con cá voi lớn. Tại vịnh Twofold phía Đông Nam Australia, một số con cá voi sát thủ sẽ làm cá voi kiệt sức, số khác sẽ báo động cho đội thợ săn biết rằng chúng đã tìm thấy con mồi.
Đội thợ săn sau khi tấn công cá voi bằng lao móc, họ sẽ để cá voi sát thủ ăn lưỡi - món ăn ưa thích của cá voi sát thủ - rồi mới kéo phần xác còn lại về.
Nếu cá heo và ngư dân ở Brazil bắt cùng loại cá là những đàn cá đối di cư (Mugil liza) thì cá voi sát thủ và thợ săn cá voi lại “theo đuổi” các bộ phận khác nhau.
Mối quan hệ này kết thúc khi một số người định cư giết hai con cá voi sát thủ, khiến đàn cá hợp tác này rời khỏi vịnh, dường như không bao giờ đi săn cùng con người nữa, theo Science News.
3. Chim dẫn người đến lấy mật ong ở châu Phi
Chim sẻ greater honeyguide (Indicator indicator) sống ở vùng cận Sahara, châu Phi. Giống như tên gọi, loài chim này dẫn đường cho những người thợ lấy mật ong địa phương tiếp cận nguồn sáp ong ngon bổ bằng cách phát ra những tiếng kêu để báo hiệu.
Tương tự trường hợp của cá voi sát thủ muốn ăn lưỡi cá voi lớn, thì loài chim sẻ này muốn sáp ong và ấu trùng ong còn sót lại.
Mối quan hệ hợp tác này hữu ích tới mức, người Borana ở Đông Phi sử dụng một chiếc còi đặc biệt gọi là "fuulido" để triệu hồi chim sẻ mỗi khi chuẩn bị săn tìm mật ong. Quan hệ với chim sẻ I. indicator trở thành phần quan trọng trong nhiều nền văn hóa châu Phi.
4. Chó sói và con người cùng hợp tác đi săn
Theo đó, người dân bản xứ ở Bắc Mỹ đã từng hợp tác với sói xám (Canis lupus) để săn các loài động vật khác như nai sừng tấm và voi ma mút. Chó sói sẽ rượt đuổi con mồi cho đến khi chúng kiệt sức. Lúc này, con người sẽ giết con mồi. Sau đó, người và sói cùng chia sẻ bữa ăn. Mặc dù ngày nay mối quan hệ này không còn tồn tại nhưng nhiều bộ lạc vẫn có tập tục để lại một ít thịt cho chó sói sau khi đi săn.