Nhiệt điện, sắt thép và xi măng được ưu tiên phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính
Trong giai đoạn 2025-2026, hạn ngạch phát thải khí nhà kính sẽ được phân bổ cho các cơ sở có mức phát thải lớn thuộc ba lĩnh vực: nhiệt điện, sản xuất sắt thép, và sản xuất xi măng. Khoảng 200 cơ sở sẽ được phân bổ hạn ngạch, chiếm 45% tổng phát thải. Dự thảo Nghị định sửa đổi từ Bộ Tài nguyên và Môi trường đề xuất các cơ sở phải nộp báo cáo kiểm kê khí nhà kính định kỳ, làm cơ sở vận hành thị trường trao đổi hạn ngạch phát thải.
Các Bộ quản lý sẽ đề xuất hạn ngạch phát thải hàng năm cho từng cơ sở và gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường tổng hợp, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Các cơ sở được phân bổ hạn ngạch có thể trao đổi hạn ngạch và tín chỉ các-bon trên Sàn giao dịch các-bon theo quy định.
Năm nhiệm vụ trọng tâm đẩy nhanh chuyển năng lượng
Thời gian qua, Đảng, Nhà nước, Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách nhằm phát triển năng lượng quốc gia, với ưu tiên phát triển năng lượng tái tạo. Nghị quyết số 55-NQ/TW và các nghị quyết khác đã nêu rõ tầm quan trọng của năng lượng tái tạo trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội.
Tuy nhiên, sự phát triển của năng lượng tái tạo gần đây có dấu hiệu chững lại do các hạn chế về thể chế, quy hoạch, và công nghệ. Để khắc phục, cần hoàn thiện khung chính sách, đẩy mạnh nghiên cứu khoa học – công nghệ, thu hút vốn đầu tư và phát triển các dự án năng lượng mới như hydrogen và amoniac xanh. Ban Kinh tế Trung ương sẽ đồng hành và phối hợp để thúc đẩy chuyển dịch năng lượng hiệu quả và bền vững.
Thị trường carbon lúa phát thải thấp: chờ hoàn thiện thể chế
Đề án 1 triệu héc ta lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh ở ĐBSCL đang trong giai đoạn sản xuất thí điểm nhằm thiết lập quy trình chuẩn cho toàn vùng. Các mô hình thí điểm tại Cần Thơ, Trà Vinh, Sóc Trăng, Đồng Tháp, và Kiên Giang đã cho thấy tiềm năng giảm chi phí, tăng năng suất và chất lượng sản phẩm. Tuy nhiên, thị trường tín chỉ carbon vẫn đang chờ hoàn thiện các thể chế và quy phạm pháp luật, dự kiến cuối năm hoặc sang năm mới hoàn thành. Mục tiêu chính vẫn là hướng tới sản xuất chất lượng cao và tăng trưởng xanh.
Chuyển dịch cơ chế tài chính cho Net Zero
Chuyển dịch cơ chế tài chính cho Net Zero nhằm thúc đẩy chuyển đổi xanh và tăng trưởng bền vững cho kinh tế Việt Nam. Để đạt mục tiêu phát thải ròng bằng không vào năm 2050, Việt Nam cần sự hợp tác của các ngành và doanh nghiệp. Năm 2024, khái niệm "bán tín chỉ các-bon" được phổ biến, và Việt Nam bắt đầu xây dựng thị trường giao dịch tín chỉ các-bon để giảm phát thải khí nhà kính. Bộ Tài chính đang nhanh chóng nghiên cứu và xây dựng Đề án Phát triển thị trường các-bon.
Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh từ năm 2021 đã xác định bốn mục tiêu chính, bao gồm giảm cường độ phát thải và xanh hóa các ngành kinh tế. Bộ Tài chính đã ban hành nhiều chính sách tài chính để huy động và thu hút đầu tư cho tăng trưởng xanh, tạo điều kiện phát triển thị trường tài chính xanh, gồm thị trường tín dụng xanh, cổ phiếu xanh và trái phiếu xanh.
Việt Nam cần đầu tư khoảng 368 tỷ USD đến năm 2040 để theo đuổi lộ trình phát triển bền vững và giảm phát thải, với khu vực công chỉ đáp ứng được 1/3 nhu cầu. Để giải quyết vấn đề thiếu hụt nguồn lực, Việt Nam cần tăng cường hợp tác quốc tế và phát triển thị trường tài chính xanh và thị trường các-bon, cùng với nhiều ưu đãi về thuế cho các doanh nghiệp và dự án bảo vệ môi trường. Trong điều kiện ngân sách khó khăn, chi cho sự nghiệp bảo vệ môi trường vẫn được bảo đảm, tạo nguồn lực cho công tác này và phòng ngừa sự cố môi trường quốc gia.