Báo cáo trước HĐND TPHCM tại kỳ họp thứ 13 về việc triển khai, thực hiện các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn TPHCM, Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM Trần Hoàng Quân cho biết, mục tiêu của giai đoạn 2021-2025, TPHCM phát triển khoảng 35.000 căn nhà, tương ứng khoảng 2,5 triệu m2.
Trong giai đoạn này, TPHCM có 91 dự án nhà ở xã hội với diện tích hơn 210 ha, với quy mô dự kiến khoảng 98.685 căn hộ. Trong đó có 49/91 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư/chấp thuận đầu tư với quy mô 56.200 căn hộ.
Việc phát triển nhà ở hiện nay tại TPHCM đang gặp khó khăn, vướng mắc, trong đó công tác bồi thường giải phóng mặt bằng tại một số dự án nhà ở xã hội khó khăn, kéo dài, tiến độ thực hiện dự án chậm, thậm chí không thực hiện được.
Giải pháp thời gian tới, UBND TPHCM cho rằng cần ban hành quy trình giải pháp cụ thể, rút ngắn thủ tục hành chính trong thủ tục đầu tư, có chính sách khuyến khích, thu hút các doanh nghiệp nhà đầu tư tham gia.
TPHCM cũng sẽ công khai, giới thiệu quỹ đất đầu tư nhà ở xã hội cho các doanh nghiệp. TPHCM cũng sẽ phân bổ nguồn vốn ngân sách thu được từ tiền sử dụng đất của các chủ đầu tư khi thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với 20% quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội trong các dự án nhà ở thương mại.
Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM cũng cho biết, TPHCM sẽ vận dụng các cơ chế, chính sách từ Nghị quyết 98 của Quốc hội để phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn TPHCM trong thời gian tới.
Theo ông Huỳnh Thanh Khiết, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM, cùng với chỉ tiêu trong đề án 1 triệu căn nhà ở xã hội của Chính phủ, TPHCM còn phải hoàn thành mục tiêu phát triển nhà ở xã hội do HĐND TPHCM giao. Đến năm 2030, TPHCM phải hoàn tất xây dựng tối thiểu 70.000 căn.
Ông Khiết cho rằng, đối với dự án nhà ở xã hội hiện nay, việc kêu gọi đầu tư vốn ngoài xã hội rất khó, bởi chủ đầu tư bị kiểm soát giá bán, lợi nhuận và đối tượng mua. Điều này dẫn đến thời gian hoàn thành một dự án nhà ở xã hội dài hơn dự án nhà ở thương mại bình thường.
Theo Phó Giám đốc Sở Xây dựng, Nghị quyết 98 cho TPHCM thực hiện cơ chế đặc thù đối với nhà ở xã hội, trước tiên là về quy hoạch.
Nhiệm vụ quy hoạch chi tiết được lập đồng thời với đồ án quy hoạch chi tiết. Việc lấy ý kiến cộng đồng dân cư đối với nhiệm vụ và đồ án quy hoạch chi tiết được thực hiện cùng một thời điểm.
Cơ chế đặc thù thứ hai là chỉ tiêu quy hoạch. Nghị quyết 98 cho phép TPHCM khi phê duyệt chỉ tiêu quy hoạch dự án nhà ở xã hội được áp dụng các chỉ tiêu sao cho phù hợp với quy chuẩn và tuân thủ pháp luật về nhà ở xã hội.
Tức là hệ số sử dụng đất, mật độ xây dựng, các chỉ tiêu quy hoạch kiến trúc được tăng lên nhưng vẫn đảm bảo số lượng nhà ở, số lượng cư dân và phù hợp quy chuẩn.
Khi dự án nhà ở xã hội được chấp thuận chủ trương đầu tư thì những chỉ tiêu này sẽ được cập nhật ngược trở lại vào trong các đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2.000 và quy hoạch chi tiết 1/500 chứ không điều chỉnh tuần tự quy hoạch rồi mới chấp thuận chủ trương đầu tư như trước đây.
Cơ chế đặc thù thứ ba là về đất đai. Với Nghị quyết 98, nhà đầu tư có các loại đất khác không phải đất ở, miễn phù hợp quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất và kế hoạch sử dụng đất, thì được phát triển nhà ở xã hội
Về vấn đề đất đai, Nghị quyết 98 cho TPHCM áp dụng căn cứ quy hoạch, kế hoạch phát triển nhà ở để quyết định cho chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại được lựa chọn dành 20% quỹ đất tại dự án để xây nhà ở xã hội hoặc xây nhà ở xã hội tại vị trí khác phù hợp quy hoạch.