Nhắc đến nhà vật lý Niels Bohr chắc hẳn điều đầu tiên mà nhiều người nghĩ đến đó chính là giải thưởng Nobel Vật lý năm 1922 và những đóng góp của ông vào sự hiểu biết cấu trúc nguyên tử.
Trong suốt quá trình hoạt động của mình, Niels Bohr đã có rất nhiều cống hiến cho ngành vật lý. Ông chính là người mở đường cho ngành vật lý lượng tử. Bài viết dưới đây sẽ giới thiệu cụ thể, chi tiết về cuộc đời, sự nghiệp và những đóng góp của Niels Bohr.
1. Giới thiệu về Niels Bohr
Niels Bohr (07/10/1885 - 18/11/1962) có tên đầy đủ là Niels Henrik David Bohr, sinh ra tại thủ đô Copenhagen của Đan Mạch, là nhà vật lý người Đan Mạch.
Ông sinh ra trong một gia đình trung lưu ở Copenhagen, bố là Christian Bohr, một giáo sư Sinh lý học tại Đại học Copenhagen, và mẹ là bà Ellen, con gái của một gia đình Đan Mạch gốc Do Thái có tiếng trong giới Ngân hàng và chính trị. Ông có một chị gái và một em trai.
Thời niên thiếu, Niels Bohr học tại trường Gammelholm Latin School. Năm 1903, ông học chuyên ngành vật lý tại trường Đại học Copenhagen dưới sự hướng dẫn của Giáo sư Christian Christiansen.
Trong khoảng thời gian học tại trường Đại học Copenhagen, Niels Bohr cũng học thêm về thiên văn và toán học dưới sự hướng dẫn của Giáo sư Thorvald Thiele và học triết học dưới sự hướng dẫn của Giáo sư Harald Høffding
Sau khi hoàn thành chương trình Đại học, Bohr tiếp tục học lên thạc sĩ và dưới sự hướng dẫn của Giáo sư Christiansen Bohr lấy được bằng Thạc sĩ vào năm 1909. Không dừng lại ở đó, ông tiếp tục nghiên cứu và lấy bằng Tiến sĩ vào năm 1911.
Sau khi lấy được bằng Thạc sĩ và Tiến sĩ tại trường Đại học Copenhagen, ông tiếp tục sự nghiệp nghiên cứu của mình tại trường Đại học Manchester dưới sự hướng dẫn của nhà hóa học nổi tiếng Ernest Rutherford.
Năm 1910, Bohr gặp Margrethe Nørlund và kết hôn vào ngày 01/8/1912, cả hai có 6 người con trai và sống cuộc sống hạnh phúc.
Xem thêm: Tìm hiểu về kiến trúc sư Le Corbusier và những thành tựu của ông trong lĩnh vực thiết kế
2. Sự nghiệp của Niels Bohr
Trong quá trình hoạt động và nghiên cứu của mình, Niels Bohr đã công tác ở nhiều nơi với nhiều vị trí làm việc khác nhau.
- Năm 1911, ông đến Anh và làm việc tại phòng thí nghiệm Cavendish thuộc Đại học Cambridge dưới sự hướng dẫn của Joseph John Thomson. Đồng thời theo đuổi các nghiên cứu lý thuyết của riêng mình.
- Năm 1912, Niels Bohr làm việc trong phòng thí nghiệm của Giáo sư Rutherford ở Manchester.
- Năm 1913, ông chuyển sang nghiên cứu cấu trúc của nguyên tử trên cơ sở khám phá ra hạt nhân nguyên tử của Rutherford.
- Năm 1913 - 1914, Niels Bohr có bài giảng Vật lý tại Đại học Copenhagen. Năm 1914 - 1916, ông có một bài giảng tương tự tại Đại học Victoria ở Manchester.
- Năm 1916, ông trở lại quê nhà và giữ chức Giáo sư Vật lý Lý thuyết tại Đại học Copenhagen.
- Từ năm 1920 cho đến khi qua đời (năm 1962), Niels Bohr là người đứng đầu Viện Vật lý lý thuyết được thành lập cho ông tại Đại học Copenhagen.
- Trong chiến tranh thế giới thứ hai, để tránh sự truy sát của Đức Quốc Xã, ông cùng gia đình chạy trốn sang Thụy Điển và dành 2 năm cuối của cuộc chiến tranh ở Anh, Mỹ, nơi ông gắn bó với Dự án Năng lượng Nguyên tử.
- Sau chiến tranh, ông trở thành một nhà hoạt động tích cực nhằm chống lại vũ khí hạt nhân và sử dụng năng lượng nguyên tử một cách hòa bình.
- Sau chiến tranh, ông về lại Đan Mạch và giữ chức chủ tịch của Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Đan Mạch từ năm 1938 cho đến khi qua đời.
Xem thêm: 36 câu nói hay của Marie Curie - Nữ khoa học gia vĩ đại
3. Những thành tựu trong sự nghiệp của Niels Bohr
Trong quá trình làm việc và nghiên cứu của mình, Niels Bohr đã đạt được nhiều thành công vang dội, cống hiến cho ngành vật lý nhiều công trình nghiên cứu có giá trị và nhận được nhiều giải thưởng danh giá.
- Năm 1921, ông được Hiệp hội Hoàng gia Luân Đôn trao Huân chương Huy chương Hughes.
- Năm 1922, ông được trao Giải Nobel về Vật lý.
- Năm 1923, ông được Hiệp hội Khoa học Ý trao tặng huy chương Matteucci.
- Năm 1926, ông được Viện Franklin Philadelphia ở Philadelphia trao tặng huy chương Franklin.
- Năm 1930, ông được trao tặng Huy chương Max Planck xuất sắc vì những thành tựu phi thường trong vật lý lý thuyết.
- Năm 1938, để công nhận công trình xuất sắc của ông trong sự phát triển của lý thuyết lượng tử về cấu trúc nguyên tử Hiệp hội Hoàng gia Luân Đôn đã trao tặng huy chương Copley.
- Năm 1947, ông được trao tặng huân chương Hiệp sĩ Voi.
- Năm 1957, ông được trao giải thưởng Nguyên tử vì Hòa bình.
- Bên cạnh các giải thưởng đó, để ghi nhận công lao cũng như đóng góp của ông cho ngành vật lý, nhiều quốc gia đã có nhiều hoạt động: như Dịp kỷ niệm 50 năm mô hình Bohr được tổ chức vào ngày 21 tháng 11 năm 1963 ở Đan Mạch với con tem kỷ niệm phát hành có hình Bohr, nguyên tử hydro và công thức chênh lệch hai mức năng lượng của nguyên tử hydro. Một số quốc gia khác cũng đã phát hành tem bưu chính mô tả Bohr.
- Năm 1997, Ngân hàng quốc gia Đan Mạch đã bắt đầu lưu hành tờ tiền giấy 500 đồng krone với bức chân dung của Bohr hút tẩu.
- Tiểu hành tinh 3948 Bohr cũng như một hố va chạm trên Mặt Trăng và nguyên tố có số nguyên tử 107 bohri, mang tên ông.
Xem thêm: Câu chuyện cuộc đời của nhà khoa học vĩ đại Isaac Newton và những câu nói để đời của ông!
4. Những câu nói hay của Niels Bohr
Niels Bohr là một nhà khoa học vĩ đại, ông dành cả cuộc đời của mình cho sự nghiệp nghiên cứu và phát triển khoa học. Bên cạnh các công trình nghiên cứu, các học thuyết tiến bộ, Niels Bohr còn có những câu nói hay, thể hiện được quan điểm của mình về khoa học vật lý được nhiều người yêu thích.
- An expert is a person who has made all the mistakes that can be made in a very narrow field.
Tạm dịch: Chuyên gia là người đã mắc tất cả những sai lầm có thể mắc phải trong một lĩnh vực rất nhỏ. - A physicist is just an atom's way of looking at itself.
Tạm dịch: Một nhà vật lý chỉ là một cách nhìn của các nguyên tử nghĩ về chính chúng. - How wonderful that we have met with a paradox. Now we have some hope of making progress.
Tạm dịch: Thật tuyệt vời khi chúng ta gặp phải nghịch lý. Giờ thì chúng ta có chút hy vọng để tiến bộ. - Every great and deep difficulty bears in itself its own solution. It forces us to change our thinking in order to find it.
Tạm dịch: Mọi sự khó khăn đều mang sẵn trong mình giải pháp. Nó buộc chúng ta phải thay đổi suy nghĩ để tìm ra. - Never express yourself more clearly than you are able to think.
Tạm dịch: Đừng bao giờ thể hiện bản thân rõ ràng hơn những gì mà bạn có thể nghĩ. - Everything we call real is made of things that cannot be regarded as real.
Tạm dịch: Tất cả mọi thứ chúng ta gọi là có thật được tạo nên từ những điều không thể được coi là có thật. - It is wrong to think that the task of physics is to find out how Nature is. Physics concerns what we say about Nature.
Tạm dịch: Thật sai lầm khi nghĩ rằng nhiệm vụ của vật lý là tìm hiểu xem Tự nhiên như thế nào. Vật lý liên quan đến những điều chúng ta nói về Tự nhiên. - There are trivial truths and the great truths. The opposite of a trivial truth is plainly false. The opposite of a great truth is also true.
Tạm dịch: Có những sự thật tầm thường và có những sự thật vĩ đại. Đối lập với một sự thật tầm thường rõ ràng là sai. Điều ngược lại với sự thật vĩ đại cũng đúng. - Truth and clarity are complementary.
Tạm dịch: Sự thật và sự rõ ràng bổ sung cho nhau.
- Prediction is very difficult, especially about the future.
Tạm dịch: Dự đoán là rất khó, đặc biệt là dự đoán về tương lai. - It is a great pity that human beings cannot find all of their satisfaction in scientific contemplativeness.
Tạm dịch: Thật đáng tiếc khi con người không thể tìm thấy tất cả sự thỏa mãn của mình trong việc chiêm nghiệm khoa học. - Every valuable human being must be a radical and a rebel, for what he must aim at is to make things better than they are.
Tạm dịch: Mỗi con người có giá trị phải là một người cấp tiến và một kẻ nổi loạn, vì những gì anh ta phải hướng đến là làm cho mọi thứ tốt hơn. - Anyone who is not shocked by quantum theory has not understood it.
Tạm dịch: Bất kỳ ai không bị sốc bởi lý thuyết lượng tử đều không hiểu nó. - Every sentence I utter must be understood not as an affirmation, but as a question.
Tạm dịch: Mỗi câu tôi thốt ra phải được hiểu là một câu hỏi, không phải là một lời khẳng định.
Xem thêm: Tổng hợp 17 câu nói hay của Alfred Nobel
Niels Bohr là một nhà vật lý lỗi lạc với nhiều công trình đóng góp cho sự phát triển trong nghiên cứu khoa học. Đồng thời, ông cũng là một trong những người người tiên phong trong phong trào chống lại vũ khí hạt nhân vì hòa bình thế giới và hạnh phúc nhân loại.
Nguồn ảnh: Internet