Khi tiếp xúc với bộ môn Toán học, chắc hẳn mọi người không thể không biết đến nhà toán học nổi danh người pháp Descartes. Là người cha đỡ đầu của nền tri thức khoa học thế kỷ 17, vậy liệu chúng ta đã biết hết về nhân vật lỗi lạc lịch sử thế giới này chưa. Bài viết này sẽ giới thiệu chi tiết về Descartes và tổng hợp những câu danh ngôn nổi tiếng của ông.
1. Descartes là ai ?
Descartes tên đầy đủ là René Descartes (tên La-tinh là Cartesius), là một nhà triết học, nhà khoa học và nhà toán học vĩ đại người Pháp. Ông được một số người coi là cha đẻ của chủ nghĩa duy lý cận đại, người sáng lập của triết học hiện đại.
Descartes sinh năm 1596 tại La Haye (ngày nay có tên là Descartes) thuộc tỉnh Touraine. Ông là con của một nghị viên ở Nghị hội thành Rennes. Là con một của gia đình giàu có nên Descartes được theo học ở trường của các hội viên Jésuites (Gia-tô) lập ra dành cho con cháu các nhà quý tộc.
Descartes sớm đã lộ rõ tài năng và tư tưởng về triết học và toán học. Ngoài những môn học cổ điển, ông còn học toán ở các thầy theo trường phái Kinh viện. Bên cạnh đó, Thiên Chúa giáo La Mã cũng có ảnh hưởng mạnh mẽ đến suốt cuộc đời Descartes.
Sau đó, ông theo học ngành Luật của trường Đại học Poitiers, tốt nghiệp năm 1616. Tuy nhiên, ông không hành nghề Luật mà ông đã nghe theo lời cha quyết định theo đuổi nghề quân nhân (năm 1617).
Ông phục vụ quân đội trong 4 năm cho hoàng tử Maurice de Nassau, các nhà lãnh đạo của Liên hiệp các tỉnh Hà Lan. Sau đó, ông đã hành hương qua các nước Ý, Pháp và cuối cùng ông chuyển đến sinh sống tại Hà Lan. Tại đây ông quyết định dồn tâm huyết vào triết học, toán học và nghiên cứu khoa học.
Năm 1650, Descartes qua đời do mắc bệnh viêm phổi bởi thời tiết giá lạnh khắc nghiệt của xứ Bắc Âu.
Xem thêm: Những câu nói hay, danh ngôn bất hủ của hoàng tử toán học Carl Gauss
2. Những đóng góp nổi tiếng của triết gia người Pháp Descartes
Là một nhân vật lừng lỗi lịch sử, Descartes đã để lại cho đời những tác phẩm, thành tựu nổi bật trải dài nhiều lĩnh vực triết học, khoa học, toán học.
- “Cogito ergo sum” (Tôi tư duy, do đó tôi tồn tại) - Câu châm ngôn nổi tiếng nhất thế giới mang đậm dấu ấn triết học của Descartes
- “Discours de la Méthode” (“Luận văn về Phương pháp” hay còn gọi là “Phương pháp luận”)
- “Géométrie Analytique” (Hình học Giải tích)
- “Thèse sur la conscience” (Luận thuyết về ý thức)
- Meditationes de Prima Philosophia (Suy ngẫm về Triết học Tiên khởi)
- Principia Philosophiae (Các nguyên lý triết học)
- Descartes đã khám phá ra định luận cơ bản về sự phản xạ: góc tới bằng góc phản xạ (Quang học)
- Về toán học, ông cũng là người đầu tiên sử dụng những chữ cái cuối cùng của bảng chữ cái để làm các ẩn số (x, y, z) và dùng những chữ cái đầu tiên của bảng chữ cái để chỉ các giá trị đã biết (a, b, c).
Xem thêm: Câu chuyện cuộc đời của nhà khoa học vĩ đại Isaac Newton và những câu nói để đời của ông!
3. Sự hoài nghi của Descartes và niềm tin mạnh mẽ vào toán học
Là một người theo chủ nghĩa duy lý, Descartes luôn nghi ngờ về sự tồn tại của vạn vật. Sự nghi ngờ của ông được biết đến với tên gọi là thuyết hoài nghi của Descartes, là một dạng của thuyết hoài nghi phương pháp luận.
Sự ngờ vực của ông là một quá trình nghi ngờ có hệ thống về tính xác thực trong niềm tin của con người. Do đó, ông nổi danh với câu nói bất hủ “Cogito ergo sum” (Tôi tư duy, do đó tôi tồn tại).
Lý do ông luôn băn khoăn, trăn trở về sự tồn tại của sự vật như vậy bởi vì ông là một người duy lý, không chấp nhận sự cả tin. Descartes luôn đòi hỏi mọi thứ phải rõ ràng, minh bạch, ông luôn ngờ vực sự tồn tại của mọi thứ ngay cả những thứ đang hiện hữu trước mắt. Chính sự hoài nghi đã kích thích ông khám phá, tìm tòi chân lý.
Trước suy nghĩ ngờ vực của Descartes, ông chỉ dành sự tin cậy vào toán học, cho rằng chỉ có toán học mới có những phương pháp phân tích cặn kẽ, chứng minh rõ ràng mọi thứ. Ông luôn đề cao vai trò to lớn của toán học: “Toán học là công cụ nhận thức mạnh hơn bất kỳ một công cụ nhận thức nào khác đã được truyền cho chúng ta qua môi giới trung gian là con người”.
Với niềm tin vào toán học, ông đã khiến toán học được phát triển mạnh mẽ, biến nó thành công cụ tư duy mạnh nhất của cuộc cách mạng khoa học thế kỷ 17, đem lại nhiều thành tựu cho thế giới và trở thành nhà toán học vĩ đại thế giới.
Xem thêm: Top 15 câu danh ngôn nổi tiếng của triết gia Heghen
4. Tổng hợp những câu nói hay của Descartes
Là một nhà triết gia đầy tài năng, dù thời đại của ông cách xa so với thời đại của chúng ta nhưng những câu danh ngôn của Descartes vẫn được lưu truyền tới ngày nay và trở thành châm ngôn sống của nhiều người. Dưới đây là tổng hợp những câu nói hay của Descartes được biết đến nhiều nhất.
- The reading of all good books is like a conversation with the finest minds of past centuries.
Tạm dịch: Đọc sách hay cũng giống như trò chuyện với các bộ óc tuyệt vời nhất của những thế kỷ đã trôi qua. - It is prudent never to trust wholly those who have deceived us even once.
Tạm dịch: Khôn ngoan thì không bao giờ nên tin tưởng hoàn toàn những ai đã gạt ta dù chỉ một lần. - You just keep pushing. You just keep pushing. I made every mistake that could be made. But I just kept pushing.
Tạm dịch: Cứ tiến lên. Cứ tiến lên. Tôi đã mắc mọi sai lầm có thể phạm phải. Nhưng tôi vẫn tiến lên.
- An optimist may see a light where there is none, but why must the pessimist always run to blow it out?
Tạm dịch: Người lạc quan có thể thấy ánh sáng ở nơi tăm tối, nhưng tại sao kẻ bi quan cứ phải chạy tới thổi tắt nó? - Perfect numbers like perfect men are very rare.
Tạm dịch: Con số hoàn hảo giống như người hoàn hảo, rất hiếm có. - Whenever anyone has offended me, I try to raise my soul so high that the offense cannot reach it.
Tạm dịch: Bất cứ khi nào có ai định xúc phạm tôi, tôi cố gắng nâng tâm hồn mình lên tầm cao mà sự xúc phạm không thể với tới được. - I think, therefore I am.
Tạm dịch: Tôi tư duy, vậy nên tôi tồn tại. - Everything is self-evident.
Tạm dịch: Mọi thứ đều là hiển nhiên. - Each problem that I solved became a rule, which served afterwards to solve other problems.
Tạm dịch: Mỗi vấn đề tôi giải quyết trở thành quy luật được sử dụng để giải quyết các vấn đề khác sau đó.
Xem thêm: Vai trò của thế giới quan của con người trong đời sống và triết học
- It is not enough to have a good mind; the main thing is to use it well.
Tạm dịch: Có trí óc tốt vẫn chưa đủ, quan trọng là biết sử dụng nó. - Except our own thoughts, there is nothing absolutely in our power.
Tạm dịch: Trừ tư tưởng của ta, chẳng có gì tuyệt đối nằm trong tay ta. - If you would be a real seeker after truth, it is necessary that at least once in your life you doubt, as far as possible, all things.
Tạm dịch: Nếu bạn muốn trở thành người theo đuổi sự thật, bạn cần phải ít nhất một lần trong đời hoài nghi mọi thứ bằng hết sức của mình. - Illusory joy is often worth more than genuine sorrow.
Tạm dịch: Sự vui mừng tưởng tượng thường đáng giá hơn đau buồn thực sự. - Nothing is more fairly distributed than common sense: no one thinks he needs more of it than he already has.
Tạm dịch: Không gì được phân phát công bằng hơn lương tri: không ai nghĩ mình cần nhiều hơn những gì mình đã sẵn có.
Có thể thấy rằng, Descartes là một triết gia, nhà toán học, nhà khoa học kiệt xuất của thế giới. Những thành tựu, cống hiến của ông đã đem lại giá trị vô cùng to lớn cho nhân loại, đặc biệt là lĩnh vực triết học và toán học. Những câu nói hay của Descartes cũng là những chân lý sống đáng suy ngẫm và học hỏi.
Sưu tầm
Nguồn ảnh: Internet