Bình luận: Bài học về con voi, lỗ kim và sự mất mát

Việc để cho một số đầu nậu và người dân tự do xây dựng trái phép, không phép gần 700 căn nhà- chỉ trong thời gian ngắn trên địa bàn Bình chánh đã làm nóng phiên chất vấn tại kỳ họp lần thứ 10 HĐND TP khóa 8 vừa qua. Dư luận cho rằng việc này ví như chuyện con voi chui lọt lỗ kim trong dân gian, bởi ai cũng hiểu là trong thời buổi hiện nay, chỉ cần đổ vài xe gạch và đống cát để sửa nhà- dù mức độ không lớn, thì ông thanh tra xây dựng hoặc anh công an phường cũng đã xuất hiện nhắc nhở hoặc hỏi thăm. Vậy mà khi xây cả căn nhà to đùng, hai ba tấm bê tông cốt thép, không có phép xây dựng nghĩa là xây bất hợp pháp mà người ta vẫn đường hoàng thi công đêm ngày, kéo dài trong nhiều ngày mà chẳng hề hấn gì thì quả là chuyện lạ. Hơn thế nữa, đã là nhà không phép- tức là không hợp pháp, vậy nhưng vừa hoàn thành là đã có số nhà và đương nhiên cả điện nước- 2 điều kiện tối quan trọng của cuộc sống đô thị cũng được cung cấp tức thời! Thật không thể hiểu nổi. Vậy mà chẳng những chỉ có 1 con voi mà có tới gần 700 con voi bự lần lượt cùng chui qua lỗ kim ngay trên địa bàn 2 xã Vĩnh lộc A, B và phường Bình Hưng huyện Bình Chánh. Tức là gần 700 căn nhà như có phép lạ đã mọc lên đàng hoàng giữa thiên thanh bạch nhật- dù lẽ ra chúng không thể được xây dựng dễ dàng như thế…

Một dạng phiên bản khác của đàn voi chui lọt lỗ kim, đã hình thành và tồn tại một cách khó hiểu- cũng trong nhiều năm trời tại một số phường của quận Bình Thạnh. Đó là hàng chục ổ mại dâm biến tướng trá hình dưới dạng nhà hàng đặc sản. Cũng là một hình thức bia ôm, nhưng bây giờ là múa lửa, cởi y phục, tưới bia lên người và còn đi tới Z ngay tại chỗ. Kinh doanh kiểu này là trái với quy định của pháp luật, vậy nhưng cả mấy chục nhà hàng như vậy đã ngang nhiên thách đố luật pháp và người dân trong một thời gian dài vậy mà chẳng thấy hề hấn gì. Chỉ tới khi câu chuyện Đồ sơn của Hải Phòng và Quất Lâm của Nam Định- những địa danh nổi đình nổi đám về kinh doanh thân xác phụ nữ bị đích thân Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đặt nghi vấn thì mới lòi ra thêm tệ nạn mại dâm đang hoành hành ngay ở quận Bình Thạnh của TP HCM.

Cả 2 thực trạng xây nhà không phép và để mặc cho nạn mại dâm công khai tồn tại trên địa bàn đã được các đại biểu HĐND TP đặt thẳng vấn đề là không thể không có nạn bảo kê, dung túng cho kẻ xấu công khai làm chuyện trái luật. Và cũng thật kiên quyết Chủ tịch UBND TP sau khi nhận thiếu sót với HĐND và cử tri đã đề nghị Huyện Bình Chánh phải cưỡng chế toàn bộ số nhà xây dựng không phép vừa nêu và hoàn tất trước ngày 15/8. Tính đến ngày 25 tháng 7 đã có trên 250 căn bị phá bỏ cùng với việc tạm ngưng chức các vị có trọng trách tại phường xã. Còn với việc để tình trạng mại dâm tung hoành ở quận Bình Thạnh, TP đề nghị xử lý mạnh tay các cán bộ có trách nhiệm ở phường.

Vừa qua, sau khi lãnh đạo quận yêu cầu kiểm điểm, xử lý 10 tập thể và 46 cá nhân liên quan với các hình thức khiển trách, cảnh cáo, cắt thi đua và điều chuyển công tác, Chủ tịch UBND TP đã không đồng tình vì mức độ kỷ luật như vậy là chưa phù hợp so với phần trách nhiệm có liên quan, đồng thời đề nghị cần phải mạnh tay hơn nữa.
Câu chuyện con voi chui lọt lỗ kim chắc hẳn là không chỉ là chuyện cá biệt ở huyện Bình Chánh và quận Bình Thạnh. Đã có thời gian tình trạng nhà một đêm, nhà không phép được xây tràn lan ở Thủ Đức, Tân Bình và những quận huyện khác. Theo thống kê từ Sở xây dựng hiện TP vẫn còn tồn tại 2.600 trường hợp nhà xây không phép, trái phép và việc để tệ nạn xã hội phát triển công khai trên địa bàn thì cả quận 5, Tân Bình, Bình Tân…đều có- mặc dù mức độ khác nhau. Rõ ràng là trong một thời gian dài, việc quản lý địa bàn đã có sự dễ dãi, buông lỏng và không ngoại trừ là có sự dung túng và cả ăn chia, để những việc làm ăn phi pháp, vi phạm pháp luật cứ mặc nhiên tồn tại.

Việc cưỡng chế và dẹp bỏ nhà không phép, xóa các ổ mại dâm trá hình là việc cấp thiết cần làm, nên làm để giữ nghiêm kỷ cương phép nước, vậy nhưng từ câu chuyện này cũng cho chúng ta những điều đau lòng và thấm thía. Với chi phí bình quân cho việc xây dựng 1 căn nhà khoảng 450 triệu và còn có thể hơn, thì việc những người lao động bình thường dành dụm hoặc xoay sở vay mượn lại đặt niềm tin vào các đầu nậu, các chủ đất chuyên xây dựng trái phép, nếu không có cơ sở pháp lý nào vậy là coi như mất trắng. Làm bài tính sơ bộ thì đã có hàng trăm tỷ đồng trong chốc lát trở thành đống gạch vụn .

Một nỗi đau khác đến từ công tác cán bộ, là không ít người có trách nhiệm từ các vụ việc này, vì lợi ích cá nhân đã cố tình làm ngơ để những chuyện vi phạm pháp luật ngang nhiên tồn tại. Trong khi làm phận sự của công chức viên chức, họ đã đặt lợi ích riêng tư lên trên cả luật pháp. Thực trạng này đã và đang diễn ra tại nhiều ngành, nhiều địa phương và đang được chấn chỉnh nghiêm túc để lấy lại niềm tin và sự trông đợi của người dân. Chuyện con voi và lỗ kim trong các trường hợp vừa nêu hẳn đã cho chúng ta những bài học đắt giá mà càng suy nghĩ càng thấy thấm thía hơn.