Diễn ra trong bối cảnh dịch COVID19 tiếp tục diễn biến phức tạp, hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 37 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, nhìn lại chặng đường năm 2020, thể hiện đậm nét dấu ấn của nước Chủ tịch ASEAN 2020 Việt nam một năm qua; vừa vượt qua đại dịch, vừa tiếp tục đẩy mạnh vai trò trung tâm của ASEAN như một điểm đến không thể thiếu ở Châu Á-Thái Bình Dương.
Nếu như năm 2019, chủ đề “Tăng cường quan hệ đối tác vì sự bền vững” thể hiện quyết tâm đẩy mạnh hợp tác, mở rộng kết nối của ASEAN cả trong và ngoài khu vực, thì việc Việt Nam chọn chủ đề “Gắn kết và chủ động thích ứng” cho năm 2020 dường như là một dự báo mang tính thời cuộc, khi đến thời điểm này, sự hoành hành của đại dịch COVID19 làm đảo lộn tất cả các giá trị toàn cầu và đẩy thế giới đứng trước những thách thức to lớn.
Làn sóng lây nhiễm mới của đại dịch COVID-19 đang làm trầm trọng thêm những khó khăn do dịch bệnh gây ra. Cạnh tranh chiến lược ngày càng gia tăng nhằm xác lập cấu trúc và tập hợp lực lượng mới đã và đang tác đông đến các nước trong khu vực. Tại Đông Nam Á, các điểm nóng an ninh khu vực chưa có dấu hiệu hạ nhiệt (tình hình Biển Đông, tình hình bang Ra-khai Mi-an-ma, tình hình chính trị nội bộ ở một số nước,...) cũng đã ảnh hưởng lớn đến các hoạt động Năm Chủ tịch ASEAN 2020 của Việt Nam, khiến hầu hết các hội nghị của ASEAN phải thực hiện bằng hình thức trực tuyến.
Nhưng, phát huy tinh thần “Gắn kết và Chủ động Thích ứng”, năm 2020, trên vai trò Chủ tịch, Việt Nam đã dẫn dắt ASEAN ứng phó hiệu quả với dịch COVID19, bảo vệ các giá trị của ASEAN và tiếp tục đẩy mạnh vai trò trung tâm khu vực của khối trong bối cảnh cạnh tranh nước lớn gia tăng, trong một thế giới đang chuyển động nhanh chóng, phức tạp, khó đoán định.
Với việc chủ trì nhiều hội nghị trực tuyến quan trọng trong năm, trong đó có Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN và ASEAN +3 về ứng phó với dịch bệnh COVID19; các Hội nghị cấp Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN và giữa ASEAN và các nước đối tác; Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36….Việt Nam-trên cương vị Chủ tịch ASEAN 2020 đã góp phần duy trì đà hợp tác của khối, giúp ASEAN từng bước vượt qua đại dịch. Các hoạt động của ASEAN trong năm 2020 đã tạo hiệu ứng truyền thông tốt trong dư luận khu vực và quốc tế, thể hiện vai trò tích cực và chủ động của Việt Nam, Chủ tịch ASEAN 2020.
Xin nhắc lại rằng: kể từ khi gia nhập Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á cách đây tròn 25 năm, tinh thần đoàn kết, thống nhất và vai trò trung tâm của ASEAN luôn được các nhà lãnh đạo Việt Nam nhấn mạnh; coi đây là những ưu tiên then chốt, xuyên suốt, định hướng cho mọi hoạt động của ASEAN trong năm 2020. Ngay từ khi đảm nhiệm cương vị Chủ tịch luân phiên ASEAN lần đầu tiên cách đây 10 năm, việc đề cao tinh thần thượng tôn pháp luật quốc tế, mưu cầu lợi ích chung và cuộc sống hạnh phúc cho người dân nội khối luôn được Việt Nam coi trọng. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc từng nhiều lần nêu bật tinh thần này trong các kỳ Hội nghị Cấp cao ASEAN, với mong muốn đẩy mạnh liên kết kinh tế, trao đổi thương mại và đầu tư nội khối, duy trì hệ thống thương mại đa phương công bằng, mở và dựa trên luật lệ quốc tế.
Đây cũng là lý do các nước thành viên ASEAN đặt nhiều kỳ vọng vào vai trò lãnh đạo của Việt Nam trong việc xây dựng cộng đồng ASEAN đoàn kết, vững mạnh; duy trì đà phát triển của ASEAN, phát huy vai trò trung tâm của ASEAN, tăng cường vuy tín khu vực và đóng góp vào tiến trình hoà bình thế giới...trong giai đoạn mới hậu đại dịch.
Việc Việt Nam chèo lái con thuyền ASEAN vượt qua đại dịch, bảo vệ các giá trị nội khối; việc Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 37 chính thức khai mạc ngày 12/11 bắt đầu với gần 40 hoạt động, nhiều điểm nhấn và dự kiến sẽ thông qua 80 văn kiện quan trọng…một lẫn nữa cho thấy năng lực, trách nhiệm và dấu ấn của Chủ tịch ASEAN Việt Nam trong năm 2020 này.
Năm 2020 đang dần khép lại với nhiều thách thức phức tạp. Vì thế, hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 37 được kỳ vọng sẽ đưa ra những định hướng mới cho ASEAN khi ASEAN vẫn đang thực thi “nhiệm vụ kép” vừa phòng chống Covid-19, vừa phải triển khai được những mục tiêu đã đặt ra để xây dựng Cộng đồng chung.
Mốc son 25 năm gia nhập ASEAN sẽ càng có ý nghĩa hơn, là cơ hội để Việt Nam chứng minh vai trò và trách nhiệm của mình nhiều hơn khi Việt Nam đảm nhiệm thành công vai trò Chủ tịch ASEAN sau đúng 10 năm, trong khó khăn thách thức của đại dịch COVI19.
Khép lại nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN 2020, Việt Nam đã để lại dấu ấn sâu đậm với ASEAN và bạn bè quốc tế với tinh thần trách nhiệm và nỗ lực không ngừng vì sự thịnh vượng của một cộng đồng chung!