Vấn đề hôm nay: Nhà ở cho người thu nhập thấp vẫn ở trên giấy
(VOH) - Ngay từ năm 2003, Nhà nước có chủ trương xây nhà cho người có thu nhập thấp với mỗi căn hộ 50m2 giá 300 triệu đồng. Khoan hãy nói với giá này thì liệu một gia đình cán bộ công nhân viên hoặc các công nhân làm việc tại các doanh nghiệp nếu thu nhập hai vợ chồng – 5 triệu đồng và nuôi 2 người thì giấc mơ có một căn hộ như vậy vẫn còn xa vời.
Nhưng hãy đề cập đến từ chủ trương đến khi triển khai thực hiện. Khi chủ trương đã gần 6 năm vẫn ì ạch thì mới đây, Bộ xây dựng cũng triển khai dự án 100.000 căn hộ cho những người thu nhập thấp! Nếu thực hiện được dự án này thì đây quả là tin vui cho người lao động.
Theo thống kê chưa đầy đủ, hiện cả nước có khoảng 2 triệu cán bộ công chức. Trong đó mới chỉ có khoảng 2/3 số cán bộ công chức đã tự lo được nhà ở cho mình. Còn 1/3, chủ yếu tập trung vào các đô thị lớn, chưa có chỗ ở ổn định (phải ở ghép hộ, ở nhờ, ở tạm). Đối tượng gặp khó khăn về nhà ở lại tập trung vào các đối tượng có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Hầu hết các đối tượng này do thời gian công tác còn ít, khả năng thu nhập còn thấp, chưa đủ điều kiện tích lũy để mua hoặc thuê nhà ở theo giá thị trường và rất cần sự hỗ trợ của nhà nước để giúp họ cải thiện chỗ ở. Ngoài ra, ở khu vực đô thị vẫn còn hàng chục ngàn hộ gia đình thuộc các thành phần kinh tế đang phải sống trong điều kiện chỗ ở không bảo đảm tiêu chuẩn tối thiểu. Kết quả khảo sát cho thấy trên 30% các hộ gia đình có diện tích nhà ở dưới 36m2. Chỉ có 25% hộ gia đình có nhà ở kiên cố và 19% sống trong căn nhà tạm bợ, cấu trúc không bền vững, được làm từ các nguyên vật liệu rẻ tiền. Theo đánh giá chung, có khoảng 15-20% hộ gia đình thuộc các thành phần kinh tế tại khu đô thị thực sự gặp khó khăn về chỗ ở. Như vậy, vấn đề chỗ ở cho người lao động đang là bức xúc của xã hội. Phương ngôn ta có câu “an cư mới lạc nghiệp”. Nếu chỗ ở mà chưa yên thì làm sao lo xây dựng gia đình, cuộc sống, xây dựng xã hội phát triển.
Trở lại vấn đề nhà ở cho người thu nhập thấp. Dự án này triển khai thí điểm ở ba địa phương: Hà Nội, Tp Hồ Chí Minh và tỉnh Bình Dương. Tp Hồ Chí Minh được chọn để tiên phong trong lĩnh vực này, nhưng sau 3 năm, TP cũng chỉ chuẩn bị được có 5621 nền nhà và căn hộ chung cư để hưởng ứng chương trình nhà ở xã hội. Và TP cũng đang triển khai 47 dự án với 11.000 căn hộ. Tuy nhiên để hoàn thành mục tiêu này thì vẫn chờ nguyên vốn. Còn theo đề án của Bộ xây dựng, trong giai đoạn 2009-2015, để hoàn thành 20.000 căn hộ cũng phải có nguồn vốn không dưới 50.000 tỉ đồng. Tất cả những con số này nếu hoàn toàn dựa vào ngân sách thì rất khó thực hiện theo đúng tiến bộ. Do vậy, xã hội hóa nhà ở cho người thu nhập thấp cần phải được thực hiện. Và để thực hiện được chủ trương này, cần có cơ chế. Thứ nhất, Nhà nước cấp đất để xây dựng chung cư cho người thu nhập thấp. Thứ hai, miễn tiền thuế chuyển quyền sử dụng đất cho các doanh nghiệp khi xây nhà ở cho người thu nhập thấp. Hai cơ chế này được chấp thuận thì góp phần rất lớn vào hạ giá thành căn hộ và giảm áp lực về vốn đầu tư của các doanh nghiệp. Trong khi xây nhà để bán cho người thu nhập thấp triển khai thì song song đó cũng cần xây dựng những chung cư để cho cán bộ công chức và người lao động thuê với giá cả hợp lý, sẽ góp phần vào ổn định đời sống người lao động và an sinh xã hội.
Nguyễn Khánh
