Tin tứcĐây là thông tin được Thạc sĩ Phan Kim Xuyến, chuyên gia về sức khỏe tâm thần, từng làm việc tại Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2 chia sẻ tại buổi ra mắt Viện Nghiên cứu, Đào tạo và Ứng dụng Tâm lý (IPRTA) vừa diễn ra ở TPHCM.
Theo Thạc sĩ Phan Kim Xuyến, sức khỏe tâm thần không chỉ là sự vắng mặt của các rối loạn hoặc khuyết tật tâm thần mà được xác định bởi một loạt các yếu tố xã hội, sinh học và môi trường.
Cập nhật về tình hình sức khỏe tâm thần trên toàn cầu, thạc sĩ Xuyến cho biết, có khoảng 100 triệu người bị rối loạn tâm thần, trong đó 50% ca bệnh bắt đầu từ tuổi 14.
Khoảng 3 triệu người chết một năm do lạm dụng chất kích thích, và cứ 40 giây lại có một trường hợp tự sát.
Tỷ lệ trầm cảm khi mang thai là 5% và trầm cảm sau sinh là 8,2%. Tỷ lệ mắc mới trầm cảm sau sinh là 6,5% (thống kê năm 2018), ở bệnh nhân ung thư phổi là 24,6% (thống kê năm 2017). Đáng chú ý, có hơn 90% người bị rối loạn tâm thần chưa được nhận dịch vụ hỗ trợ.
Xem thêm: Hút thuốc làm tăng gấp đôi nguy cơ mắc bệnh tâm thần
Hiện có nhiều khó khăn và thách thức trong điều trị, chăm sóc sức khỏe tâm thần ở Việt Nam, như tỷ lệ rối loạn tâm thần gia tăng, dân số già hóa, chưa có dịch vụ sức khỏe tâm thần cho thảm họa, còn có sự kỳ thị và nhận thức sai lầm về rối loạn tâm thần, số lượng bác sĩ chuyên khoa tâm thần còn thiếu…
Thạc sĩ Xuyến dẫn chứng, riêng tại Bệnh viện Tâm thần TPHCM trong năm 2022 đã ghi nhận 234.000 lượt khám và điều trị, cho thấy nhu cầu được chăm sóc sức khỏe tâm thần là rất cao.
Dù vậy, cơ sở vật chất và nhân lực hiện nay còn chưa đủ và chưa đáp ứng. Tỷ lệ bác sĩ và giường bệnh chỉ đạt 0,07/1.000 dân, dẫn đến tình trạng quá tải.
Chuyên gia cho rằng, ngành chức năng cần tăng cường hỗ trợ để quét sạch sự kỳ thị, đẩy mạnh phát triển, huấn luyện kỹ năng sơ cứu sức khỏe tâm thần trong cộng đồng, kỹ năng nhận biết sớm tình trạng bệnh.
Ngoài ra, cần kết nối các nguồn lực hỗ trợ, tiếp nhận và xử lý khủng hoảng liên quan đến sức khỏe tâm thần. Để phục hồi chức năng cho người bệnh tâm thần, ngoài mô hình y khoa còn cần có mô hình xã hội.
Phát biểu tại sự kiện ra mắt Viện IPRTA, Thạc sĩ, nhà nghiên cứu tâm lý học Nguyễn Thị Thùy Dung - viện trưởng cho biết, IPRTA là "cánh tay nối dài" của Hội Tâm lý học Việt Nam, quy tụ đội ngũ bác sĩ, chuyên gia có uy tín trong và ngoài nước luôn sẵn sàng phụng sự cho mục tiêu nâng tầm thể chất, sức khỏe tâm thần cho người Việt.
Bên cạnh hoạt động nghiên cứu, đào tạo, ứng dụng tâm lý, IPRTA còn cung cấp dịch vụ và chuyển giao các tiến bộ khoa học và công nghệ trong lĩnh vực tâm lý học cho các tổ chức và cá nhân trong và ngoài nước.
Lĩnh vực được xem là thế mạnh của IPRTA là đào tạo tâm lý và bồi dưỡng nguồn nhân lực. Trước khi chính thức ra mắt, IPRTA đã được rất nhiều cơ quan, tổ chức, trường học (trong đó có nhiều trường quốc tế) "đặt hàng" đào tạo ngắn hạn, trung hạn và dài hạn các chuyên đề thuộc lĩnh vực tâm lý và kỹ năng sống.
