Tại buổi lễ diễn ra vào lúc 18h ngày 6/10 (giờ Hà Nội) ở Stockholm, đại diện Viện Hàn lâm Thụy Điển công bố bà Annie Ernaux chiến thắng Nobel Văn học năm nay vì “lòng dũng cảm và sự sắc bén mà bà sử dụng để khám phá ra gốc rễ, sự bất hòa và những hạn chế của ký ức cá nhân".
Ngoài ra, lý giải nguyên nhân chọn nhà văn Annie Ernaux là chủ nhân của giải Nobel năm nay, cơ quan này còn cho biết qua các tác phẩm của mình, bà đã “nhìn nhận cuộc sống - vốn được định rõ bằng những khác biệt về giới tính, ngôn ngữ và giai cấp - qua lăng kính với nhiều góc độ khác nhau nhưng cũng vô cùng nhất quán.”
Nhà văn 82 tuổi là nhà văn Pháp thứ 16 và là nhà văn nữ đầu tiên của nước Pháp được vinh danh ở giải thưởng danh giá này.
Về cảm nghĩ khi là chủ nhân của giải Nobel Văn học năm nay, Annie Ernaux cho biết chiến thắng này với bà như một “trách nhiệm”.
“Tôi thực sự rất bất ngờ… Tôi không bao giờ nghĩ mình sẽ nổi tiếng với tư cách là một nhà văn. Đó là trách nhiệm lớn lao trong việc chứng thực công lý và sự đúng đắn trong mối quan hệ với thế giới”, bà Ernaux cho biết.
Theo Viện Hàn lâm Thụy Điển, trước đây, bà Ernaux từng nói rằng viết lách là một hành động mang tính chính trị, mở mang tầm mắt của chúng ta về sự bất bình đẳng trong xã hội. “Và vì mục đích này, ngôn ngữ như một vũ khí sắc bén của bà, như ‘một con dao’ theo cách mà bà đã gọi, nhằm xé toạc tấm màn trong tưởng tượng của mỗi chúng ta”, theo đại diện của Viện Hàn lâm Thụy Điển.
Theo tờ Guardian, Annie Ernaux được coi là một trong những nhà văn còn sống vĩ đại nhất của nước Pháp. Cách viết của bà bình dị, chân thực và dễ dàng truyền tải tới mọi đối tượng độc giả.
Annie Ernaux sinh năm 1940. Bà bắt đầu sự nghiệp viết lách từ năm 1974, và sớm định hình con đường văn chương của mình theo dòng tiểu thuyết tự sự. Các cuốn sách của bà lần lượt ra đời tại Pháp và sau đó được dịch sang tiếng Anh, ghi nhiều dấu ấn trong lòng độc giả. Bên cạnh sự nghiệp văn chương, bà Annie Ernaux cũng là người đấu tranh không mệt mỏi chống lại phân biệt và bất công xã hội, nhất là bất bình đẳng giới.
Cuốn A Girl’s Story của bà được xuất bản ở Việt Nam đầu năm nay, với tên Hồi ức thiếu nữ. Tác phẩm kể cuộc đời bà giai đoạn năm 1940-2006, từ khi còn là cô bé đến lúc trưởng thành, đối diện hôn nhân tan vỡ. Qua trải nghiệm cá nhân của Annie Ernaux, tác phẩm phản ánh những biến động của xã hội Pháp. Cuốn A Man’s Place (Một chỗ trong đời) ra mắt trong nước hồi 2016, là ký ức của bà về người cha thuộc tầng lớp lao động.
Với chiến thắng Nobel Văn học năm 2022, Annie Ernaux sẽ nhận được 10 triệu kronor (khoảng 900.000 USD) sẽ được trao cùng bằng chứng nhận và huy chương vào vào ngày 10/12, tức ngày mất của nhà sáng lập giải thưởng Alfred Nobel.
Nobel Văn học là một trong những giải thưởng được chờ đợi trên khắp thế giới. Theo Ellen Mattson, thành viên của Viện Hàn lâm Thụy Điển, về lý thuyết, giải thưởng có thể trao cho bất cứ ai cống hiến cho việc viết lách và tạo ra được những thành quả tuyệt vời. Các đề cử được gửi đến trên khắp thế giới từ những nhà văn, nhà phê bình, nhà báo, người đại diện cho các tổ chức văn học, và các những người từng chiến thắng Nobel trước đây.
Ở mùa giải Nobel 2021, tiểu thuyết gia người Anh gốc Tanzania - ông Abdulrazak Gurnah là người chiến thắng giải Nobel Văn học. Ông Gurnah chiến thắng vì truyền tải được “sự thâm nhập không khoan nhượng và giàu lòng trắc ẩn trước những tác động của chủ nghĩa thực dân và số phận người tị nạn trong hố sâu ngăn cách giữa các nền văn hóa và lục địa.”
