Chủ tịch Tập đã đưa ra nhận xét trên hôm thứ Năm 29/8 trong cuộc họp tại Bắc Kinh với Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte.
Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng gần đây trên nhiều mặt, với các tàu Trung Quốc xâm phạm tài nguyên năng lượng và ranh giới biển của Malaysia, Việt Nam và Philippines.
Cuộc họp giữa hai phái đoàn Trung Quốc và Philippines ngày 30/8. Ảnh: Reuters
Mỹ đã cáo buộc Trung Quốc “can thiệp cưỡng chế” và thu một khoản 2,5 nghìn tỷ đô la lời từ khai thác dầu khí trong khu vực. Ngày 28/8, Liên minh châu Âu nói rằng họ lo lắng về sự suy giảm của an ninh hàng hải, và đề nghị “hòa giải hoặc phân xử” bởi bên thứ ba.
Anh, Đức và Pháp hôm thứ Năm (29/8) cho biết họ lo ngại về khả năng “mất an ninh và mất ổn định” ở Biển Đông.
Trong một cuộc họp báo trên truyền hình tại Bắc Kinh hôm thứ Sáu (30/8), phát ngôn viên của Duterte, Salvador Panelo nói rằng Tổng thống đã quyết định nói lên những lo ngại của Philippines về hành vi của Trung Quốc, bao gồm cả việc cho tàu bí mật đi lại nhiều lần trong vùng lãnh hải 12 dặm của Manila.
Nhà lãnh đạo Philippines cũng truyền đạt cho Tập Cận Bình mong muốn Trung Quốc tuân thủ phán quyết trọng tài năm 2016 trong đó kết luận vô hiệu hóa yêu sách chủ quyền của Trung Quốc đối với hầu hết Biển Đông, và làm rõ các quyền lợi kinh tế của Manila.
Các chuyên gia nói rằng sự thiếu quyết đoán của Duterte trong việc xử lý vấn đề hoặc tìm kiếm sự hỗ trợ quốc tế sau khi thi hành phán quyết đã cho phép Trung Quốc củng cố sức mạnh hàng hải và tiếp tục mở rộng tài sản quân sự trên các đảo nhân tạo.
Trong một bài báo của Tân Hoa Xã có nêu rằng Chủ tịch Tập Cận Bình đã gợi ý hai bên “để tranh chấp sang một bên, loại bỏ sự can thiệp từ bên ngoài và tập trung vào việc tiến hành hợp tác, thực hiện những nỗ lực thực dụng và tìm kiếm sự phát triển.”
“Miễn là hai bên xử lý đúng vấn đề Biển Đông, bầu không khí của các mối quan hệ song phương sẽ ổn định, nền tảng của mối quan hệ sẽ ổn định, và hòa bình và ổn định khu vực sẽ được đảm bảo,” ông nói. Hai bên có thể có “một bước tiến lớn hơn” khi chung tay phát triển dầu khí ngoài khơi, trích lời Tập Cận Bình.
Philippines bên cạnh đó cũng đang đề xuất một thỏa thuận chia sẻ 60-40 có lợi cho mình.
