Thang máy – một trong những phương tiện được sử dụng nhiều nhất trên thế giới. Sử dụng càng nhiều, rủi ro càng cao, vậy đi thang máy có an toàn không và điều gì sẽ xảy ra khi cáp thang máy bị đứt?
Thang máy có phải là phương tiện an toàn?
Theo thống kê, các tai nạn thang máy là vô cùng hy hữu, tỷ lệ xảy ra tai nạn khi đi thang máy chỉ ở mức 0.00000015%, tức là khoảng 6,7 triệu lượt thang máy di chuyển thì mới có một lượt xảy ra tai nạn.
Tuy vậy, thỉnh thoảng chúng ta vẫn đọc được những sự cố về thang máy. Chẳng hạn tháng 11/2018, truyền thông đăng tin một sự cố thang máy xảy ra tại tòa nhà cao thứ 4 của Chicago. Một chiếc thang máy tại Trung tâm John Hancock cũ ở Chicago đã “lao” từ tầng 95 xuống sảnh tầng 11, chở theo 6 người bị mắc kẹt bên trong.
Hay tại Việt Nam, sự cố thang máy tại tòa nhà Lotte – Hà Nội vào năm 2014, khi thang đang chở hành khách di chuyển tới tầng 63 thì đột ngột dừng lại, sau đó rơi tự do với tốc độ rất nhanh xuống tận tầng 35 mới dừng lại.
Cũng đã có báo về những người chết do thang máy lao quá nhanh qua nhiều tầng do đứt cáp và đối trọng bị trục trặc. Vậy thực tế có bao nhiêu vụ tai nạn thang máy như thế mỗi năm?
Theo dữ liệu của Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), riêng ở nước này, mỗi năm có khoảng 30 người chết và khoảng 17.000 người bị thương do các tai nạn liên quan đến thang máy và thang cuốn. Gần một nửa số ca tử vong đó liên quan đến những người làm việc trên máy móc bị mắc kẹt giữa các bộ phận chuyển động hoặc xuống trục.
Theo số liệu thống kê chính thức từ Mỹ, trong những năm gần đây các sự cố như dây cáp thang bị đứt và toa rơi đột ngột không được ghi nhận.
Điều gì xảy ra khi đứt cáp thang máy?
Thực tế, thang máy là một trong những phương tiện vận chuyển an toàn nhất hiện nay. Lý do là bởi chúng hoạt động dựa vào các dây cáp thép, thường từ 4 đến 8 dây. Cho nên, nếu một dây đứt thì những dây khác vẫn có thể giữ thang máy.
Các dây cáp sử dụng cho thang máy được thiết kế được chịu được trọng lượng chở đầy người. Vì vậy, nguy cơ đứt cáp do chở nặng là rất khó xảy ra. Ngay cả khi nhiều dây cáp bị đứt, thang máy vẫn được trang bị các lớp phòng ngừa bổ sung để có thể bảo vệ hành khách.
Vào thế kỷ 19, Elisha Otis, một nhà công nghiệp người Mỹ, đã phát triển một thiết bị an toàn để ngăn thang máy rơi xuống nếu cáp cẩu bị hỏng. Nếu bị cắt điện, phanh nhả điện tử sẽ tự động được kích hoạt. Giảm xóc thủy lực cũng được trang bị ở phía trên cùng và dưới cùng của trục để giúp quá trình lên hoặc xuống nhẹ nhàng hơn.
Tuy được trang bị nhiều lớp an toàn, tai nạn đôi khi vẫn xảy ra và hầu hết các vụ tai nạn theo ghi nhận là kết quả của lỗi của con người, chứ không phải lỗi cơ học thuần túy của thang máy.
Với sự cố năm 2018 ở Chicago, rõ ràng là nhiều biện pháp phòng ngừa an toàn đã được áp dụng. Đó là lý do vì sao 6 người trong toa thang máy rơi xuống 84 tầng mà không ai bị thương nặng. Hay ở sự cố năm 2014 tại Việt Nam, tất cả các hành khách trong thang máy chỉ bị choáng và hoảng loạn.
Những điều cần nhớ khi thang máy đứt cáp
Những vụ tai nạn do đứt cáp thang máy rất ít khi xảy ra bởi hầu hết hệ thống thang máy hiện nay đều được kiểm định nghiêm ngặt trước khi đưa vào sử dụng. Tuy nhiên, một vài trường hợp hy hữu cáp thang máy có thể bị đứt.
Trong những trường hợp như thế đều bạn cần làm là nhanh chóng nằm thẳng lưng ra giữa sàn để phân tán lực tác động lên toàn bộ cơ thể, nhằm giảm tối đa chấn thương xảy ra khi va chạm thang máy.
Ngoài ra, bạn có thể ngồi xuống dựa vào thành thang máy, tay bám chắc vào tay vịn của thang máy. Hoặc bạn cũng có thể lựa chọn ngồi ở vị trí giữa cabin. Lưu ý, không nên chạy loạn lung tung, mất kiểm soát để giảm thiểu khả năng bị thương.
Tổng hợp