Mayday là gì, SOS và Mayday khác nhau như thế nào?

Cụm từ “Help me” hay “SOS” đều mang ý nghĩa là cần sự trợ giúp, thế nhưng trong một số trường hợp cần giúp đỡ, người ta lại không dùng hai cụm từ này mà họ dùng “Mayday”. Vậy bạn có muốn biết ý nghĩa của từ “Mayday” là gì không? Hãy cùng VOH tìm hiểu ngay nhé!

“Mayday” nghĩa là gì?

“Mayday” chính là một mã từ quốc tế, được dùng như một tín hiệu báo nguy trong liên lạc thông tin lời nói qua sóng radio. Cụm từ này được lấy từ thuật ngữ tiếng Pháp “venez m'aider”, có nghĩa là: Hãy đến giúp tôi.

Tín hiệu Mayday thường được áp dụng riêng đối với các nhóm đối tượng như: phi công, thuyền trưởng, lực lượng cảnh sát, nhân viên cứu hỏa và các tổ chức giao thông để phát tín hiệu khi gặp trường hợp khẩn cấp có nguy hiểm đến tính mạng.

Một tình huống được cho là khẩn cấp cần sử dụng tín hiệu Mayday là tình huống mà trong đó một chiếc tàu, máy bay, xe hay người nào đó đang ở trong tình trạng nguy hiểm thấy rõ, cần được giúp đỡ ngay. Tình huống này có thể là một vụ chìm tàu, vụ nổ hoặc rơi máy may, hỏa hoạn…

Xem toàn màn hình

“Mayday Mayday Mayday” nghĩa là gì?

“Mayday Mayday Mayday” chính là cách nói để yêu cầu sự trợ giúp của tín hiệu Mayday. Khi gặp trường hợp khẩn cấp, cần sự trợ giúp ngay lập tức tín hiệu Mayday luôn được nói 3 lần liên tiếp “Mayday Mayday Mayday” để tránh nhầm lẫn với một số câu có âm tương tự trong điều kiện ồn ào.

Sau khi câu nói “Mayday” được lặp lại 3 lần, tiếp theo sẽ là tên (hoặc mã hiệu) của phương tiện cũng được nói 3 lần, rồi tiếp tục nói “Mayday” và tên hoặc mã hiệu một lần nữa. Các thông tin quan trọng tiếp theo cần được cung cấp gồm vị trí, tính khẩn cấp và sự giúp đỡ nào cần đến.

Một thông điệp báo nguy hiểm có sử dụng “Mayday” tiêu biểu như sau: “MAYDAY, MAYDAY, MAYDAY, đây là HỒNG HÀ, HỒNG HÀ, HỒNG HÀ. MAYDAY, HỒNG HÀ. Vị trí 54 25 bắc, 016 33 tây. Tàu của tôi đang bị cháy và chìm xuống. Tôi yêu cầu được giúp đỡ ngay. Bốn người đang trên tàu và đang dùng một xuồng cứu hộ. HẾT.”

Các cuộc gọi Mayday có thể được phát đi trên bất kỳ tần số nào. Khi có một cuộc gọi Mayday thì những thông tin dùng sóng radio khác không được phát đi, trừ các thông tin nhằm giúp đỡ tình trạng khẩn cấp.

Cuộc gọi Mayday chỉ sử dụng khi mạng sống hoặc tàu thuyền, máy bay, xe cộ đang đối diện với nguy hiểm chết người rõ rệt hoặc bị phá hủy. Thực hiện cuộc gọi Mayday giả tạo là một hành động phạm pháp ở nhiều quốc gia, được xếp vào tội hình sự có thể bị phạt tù và phạt tiền.

Nguồn gốc xuất hiện từ “Mayday”

Cụm từ “Mayday” xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1923. Cụm từ này được một sĩ quan vô tuyến cao cấp tên Frederick Stanley Mockford (1897–1962) nghĩ ra khi ông được giao nhiệm vụ tìm một từ dễ hiểu để tất cả phi công và nhân viên mặt đất sử dụng trong tình huống khẩn cấp.

Thời điểm nhận nhiệm vụ này, ông Mockford đang làm công việc giao tiếp các hoạt động không lưu từ sân bay Croydon đến sân bay Le Bourget ở Paris, Pháp. Suy nghĩ bằng cả tiếng Pháp và tiếng Anh, ông đã chọn từ “Mayday” là cách đọc chệch đi của từ “m’aider” trong tiếng Pháp có nghĩa là “help me”(Cứu tôi với!).

Từ “m’aider” phát âm gần giống như tiếng Anh nên đã được giới chức cả hai sân bay phía Pháp và Anh chấp nhận.

Đến năm 1927, Hiệp ước Điện báo vô tuyến quốc tế Washington đã chọn “Mayday” là tín hiệu giọng nói chính thức trong các cuộc gọi báo tình huống cực kỳ khẩn cấp với mức độ nguy hiểm cao nhất.

“Mayday”, “SOS” giống và khác nhau điểm nào?

“Mayday” và “SOS” điều là những tín hiệu báo nguy trong những trường hợp cần sự trợ giúp ngay lập tức. Tuy nhiên, xét theo sự phổ biến thì “SOS” được nhiều người biết đến nhiều hơn.

Tín hiệu “SOS” cũng xuất hiện sớm hơn “Mayday”. Trước đây, khi các thông tin liên lạc chưa hiện đại như bây giờ, việc dùng mã Morse rất phổ biến. Mã Morse dùng các dấu chấm và dấu gạch ngang để mã hóa 26 chữ cái tiếng Anh từ A đến Z.

Vào năm 1890, điện báo không dây là một kỹ thuật liên lạc rất quan trọng trong lĩnh vực hàng hải. Lúc này đã có rất nhiều cuộc họp và thảo luận được tiến hành nhằm đưa ra một tín hiệu khẩn cấp thống nhất chung cho các tàu, thuyền gặp nạn.

Đến năm 1905, Đức là quốc gia đầu tiên sử dụng “SOS” làm tín hiệu cầu cứu. Trong mã Morse, “SOS” có ký hiệu là 3 dấu chấm, 3 dấu gạch ngang và 3 dấu chấm (…---…). Tín hiệu này có ưu điểm là dễ nhớ, ngắn gọn và ít bị nhầm lẫn. Từ đó về sau, SOS trở thành quy ước quốc tế, khi tàu, thuyền gặp nạn sẽ phát tín hiệu này.

Vì độ phổ biến của cụm từ “SOS” quá mạnh mẽ nên nhiều người, đặc biệt là các bạn trẻ đã Việt hóa tín hiệu SOS thành “Ét o ét” để cầu cứu sự giúp đỡ trong những tình huống hài hước, khó đó như: Giá vàng tăng quá rồi. Ét o ét; Môi trường ngày càng ô nhiễm. Ét o ét…

Những bài học đắt giá từ quá khứ vì bất đồng ngôn ngữ

Chúng ta biết rằng, các chuyến bay hay chuyến tàu không chỉ hoạt động trong phạm vi của một quốc gia mà nó còn có thể di chuyển xuyên quốc gia, lục địa… Do đó, việc bất đồng ngôn ngữ là điều khó tránh khỏi.

Thực tế đã có rất nhiều những vụ tai nạn thảm khốc xảy ra do phi công và nhân viên kiểm soát không lưu không hiểu ý nhau.

Năm 1977, một vụ va chạm máy bay đã xảy ra khiến 583 người thiệt mạng. Nguyên nhân được cho là do sự “không hiểu ý nhau” giữa cơ trưởng máy bay và trạm kiểm soát không lưu.

Năm 1990, chuyến bay mang số hiệu 52 của hãng Avianca đã lao thẳng xuống bờ biển New Jersey, Mỹ ở độ cao hơn 11.200m. Gần một nửa hành khách có mặt trên chuyến bay tử vong. Nguyên nhân vụ tai nạn cũng là do phi hành đoàn không thể báo báo với trạm kiểm soát không lưu rằng họ đã hết nhiên liệu.

Sáu năm sau, 1996, thêm một vụ va chạm máy bay trên không lại xảy ra. Vụ tai nạn cướp đi sinh mạng của 349 người, do phi công hai bên không thể hiểu nhau.

Sau rất nhiều vụ tai nạn máy bay xảy ra với nguyên nhân là do bất đồng ngôn ngữ, Tổ chức Hàng không dân dụng Quốc tế (ICAO) đã quyết định dùng tiếng Anh làm ngôn ngữ quốc tế của ngành hàng không. Mặc dù được hiểu là tiếng Anh hàng không, song ngôn ngữ này lại không hề giống thứ tiếng phổ thông nhiều người vẫn sử dụng, “Mayday” là một ví dụ điển hình.

Ngoài cụm từ “Mayday” được dùng để thông báo cho những tình huống khẩn cấp, nguy hiểm đến tính mạng thì còn rất nhiều những biệt ngữ khác chỉ dành riêng cho ngành hàng không, ví dụ như:

• Pan-pan: Được dùng trong trường hợp cấp bách nhưng không gây nguy hiểm tính mạng như “Mayday”. Từ này có gốc từ tiếng Pháp, "panne", có nghĩa là hỏng hóc. Phi công sẽ nói "pan-pan" ba lần khi cần báo cáo.
• MEL - Minimum Equipment List: Thông báo một thiết bị cụ thể trên máy bay bị hỏng, nhưng không ảnh hưởng đến sự an toàn của máy bay.
• Squawk: Phi công thường nói từ này khi chọn hệ thống tiếp sóng, trạm kiểm soát không lưu thông qua đó cũng có thể xác định được vị trí máy bay trên radar.
• Approach: Chuẩn bị hạ cánh.
• Affirm: Khi phi công muốn xác nhận là “Có”.

Trên đây là những thông tin về cụm từ “Mayday” là gì, hy vọng sẽ giúp bạn hiểu hơn về ý nghĩa, nguồn gốc cũng như cách dùng “Mayday” trong những trường hợp cần sự trợ giúp ngay lập tức.

Đừng quên theo dõi VOH Thường thức để cập nhật liên tục những kiến thức mới nhất, hấp dẫn nhất.