Theo thông tin từ Trung tâm Phát triển Khoa học, Công nghệ và Tài năng trẻ về Giải thưởng Khoa học Công nghệ Quả Cầu Vàng, năm 2021, giải thưởng được đổi tên là Giải thưởng Khoa học công nghệ Quả Cầu Vàng.
Việc điều chỉnh này sẽ góp phần định hướng, thúc đẩy thế hệ trẻ nghiên cứu, ứng dụng và khởi nghiệp trong lĩnh vực khoa học công nghệ chiến lược quốc gia, tích cực chuyển đổi số, xây dựng Chính phủ số, xã hội số, kinh tế số, chủ động tham gia Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư theo chủ trưởng của Đảng, Nhà nước, của Chính phủ, đặc biệt là Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Như vậy, từ năm 2021, 5 lĩnh vực xét giải thưởng là: Công nghệ thông tin, chuyển đổi số và tự động hóa; Công nghệ y - dược; Công nghệ sinh học; Công nghệ môi trường và Công nghệ vật liệu mới.
Năm nay, giải thưởng được triển khai rộng rãi đến thanh thiếu nhi trong và ngoài nước và là năm thứ 3 các ứng viên đăng ký tham gia xét giải thưởng bằng hình thức trực tuyến tại Cổng thông tin điện tử Tài năng trẻ Quốc gia.
Để góp phần tăng cường tính chính xác, minh bạch trong việc đăng ký hồ sơ xét chọn Giải thưởng, đơn vị thường trực Giải thưởng đã phát triển nền tảng đăng ký trực tuyến với các tính năng tự động rà soát minh chứng, tự động chấm điểm hồ sơ theo tiêu chí của Giải thưởng. Điều này đã giúp Ban thư ký, Hội đồng Giải thưởng thuận lợi trong việc đánh giá các hồ sơ, góp phần đánh giá chính xác nhất năng lực của các ứng viên.
Sau gần 3 tháng phát động, Ban Tổ chức giải thưởng đã nhận được 66 hồ sơ đề cử của 27 cơ quan, đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp trong cả nước và Đại sứ Quán Việt Nam, Hội Thanh niên, Sinh viên Việt Nam ở nước ngoài , trong đó: lĩnh vực Công nghệ thông tin, chuyển đổi số và tự động hóa có 17 hồ sơ, lĩnh vực Công nghệ sinh học có 10 hồ sơ, lĩnh vực Công nghệ môi trường có 9 hồ sơ, lĩnh vực Công nghệ y - dược có 8 hồ sơ và lĩnh vực Công nghệ vật liệu mới có 22 hồ sơ.
So với những năm trước, số lượng hồ sơ tăng lên, đặc biệt là các ứng viên đang học tập, công tác ở nước ngoài (26 hồ sơ) đến từ các cơ sở đào tạo, nghiên cứu uy tín ở Hàn Quốc, Australia, Pháp, Nhật Bản và Bỉ.
Hầu hết các hồ sơ có chất lượng cao với nhiều thành tích xuất sắc, trong đó có nhiều cá nhân có bằng sáng chế, giải pháp hữu ích, chủ nhiệm đề tài khoa học công nghệ cấp quốc gia, quốc tế được ứng dụng thực tế đem lại hiệu quả thiết thực, có nhiều công bố quốc tế có chất lượng thuộc danh mục Q1, nhiều giải thưởng, huy chương trong nước và quốc tế. Năm nay, chất lượng hồ sơ tương đối đồng đều ở các lĩnh vực và có số lượng hồ sơ tăng mạnh ở lĩnh vực công nghệ thông tin, chuyển đổi số và tự động hóa, công nghệ vật liệu mới.
Ngày 12/11/2021, có 20 ứng viên xuất sắc thuộc 5 lĩnh vực xét giải vào vòng bình chọn trực tuyến (bắt đầu từ 20h00 ngày 15/11/2021 đến 20h00 ngày 25/11/2021 tại địa chỉ http://qcv.tainangviet.vn/binh-chon) trên Cổng thông tin điện tử Tài năng trẻ Quốc gia. Sau 10 ngày đăng tải công khai, đã có 264,127 lượt bình chọn (tăng hơn 500% so với năm 2020).
Ngày 02/12/2021, căn cứ Quy chế và đề cử của Hội đồng Giải thưởng, Ban Bí thư Trung ương Đoàn đã quyết định trao Giải thưởng KHCN Quả Cầu Vàng năm 2021 cho 10 cá nhân tiêu biểu nhất, trong đó: lĩnh vực Công nghệ thông tin, chuyển đổi số và tự động hóa có 3 cá nhân; lĩnh vực Công nghệ y - dược có 3 cá nhân; lĩnh vực Công nghệ sinh học có 1 cá nhân; lĩnh vực Công nghệ môi trường có 1 cá nhân và lĩnh vực Công nghệ vật liệu mới có 2 cá nhân.
Về phần thưởng Nữ sinh viên tiêu biểu trong lĩnh vực khoa học công nghệ được trao tặng hằng năm nhằm tuyên dương các nữ sinh viên từ năm 3 trở lên hệ đại học chính quy có thành tích học tập, nghiên cứu xuất sắc trong lĩnh vực khoa học công nghệ thuộc 4 lĩnh vực: công nghệ thông tin, điện, điện tử và cơ khí.
Năm 2021, Trung ương Đoàn đã phát động triển khai tới 113 trường đại học, học viện trên toàn quốc có các ngành đào tạo thuộc lĩnh vực xét chọn Phần thưởng. Sau 2 tháng phát động, Ban Tổ chức đã nhận được 101 hồ sơ đăng ký trên hệ thống trong đó: sinh viên năm thứ 3 có 34 hồ sơ, năm thứ 4 có 48 hồ sơ, năm thứ 5 có 11 hồ sơ. Trong các hồ sơ đăng ký có 08 nữ sinh viên là người dân tộc thiểu số, 1 nữ sinh viên khuyết tật. Số lương hồ sơ đăng ký tham gia xét chọn Phần thưởng năm nay tăng cả về số lượng và chất lượng so với những năm trước.
Ngoài thành tích xếp loại học tập các năm học và điểm trung bình các môn chuyên ngành từ khá trở lên, nhiều bạn là sinh viên giỏi, xuất sắc, có bài báo đăng trên tạp chí quốc tế thuộc danh mục ISI; nhiều nữ sinh chủ trì đề tài nghiên cứu khoa học sinh viên cấp khoa, cấp trường có tính thực tế cao; nhiều nữ sinh đạt giải cao các cuộc thi khởi nghiệp, cuộc thi lập trình trong nước và quốc tế; nhiều nữ sinh xuất sắc nhận được các học bổng, chương trình trao đổi học tập…
Hầu hết các ứng viên đều là những đoàn viên, hội viên tiêu biểu, tích cực tham gia các hoạt động cộng đồng và nhận được nhiều bằng khen, giấy khen các cấp như: sinh viên 5 tốt cấp Trung ương, thành phố; thanh niên tiêu biểu học tập và làm theo lời Bác; giấy khen có thành tích xuất sắc trong công tác Đoàn và phong trào thanh niên, công tác hội và phong trào sinh viên cấp trường, Trung ương.
Căn cứ quy chế và đề xuất của Hội đồng xét chọn Phần thưởng, Ban Bí thư Trung ương Đoàn đã quyết định trao Phần thưởng Nữ sinh viên tiêu biểu trong lĩnh vực KHCN năm 2021 cho 20 nữ sinh viên xuất sắc nhất, trong đó: lĩnh vực Công nghệ thông tin có 12 nữ sinh; lĩnh vực Điện có 2 nữ sinh; lĩnh vực Điện tử có 3 nữ sinh; lĩnh vực Cơ khí có 3 nữ sinh.
Lễ trao Giải thưởng, Phần thưởng được tổ chức vào lúc 9 giờ ngày 19/12/2021 tại Thủ đô Hà Nội và được livestream trên các fanpages Cổng thông tin Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và fanpage Trung tâm Phát triển Khoa học, Công nghệ và Tài năng trẻ.
