Ở Việt Nam có khoảng 20 loại chanh khác nhau. Thường thấy nhất là cách loại chanh như chanh ta, chanh không hạt, chanh dây (chanh leo)..., Ngoài ra, còn có các loại chanh tuy không phổ biến bằng nhưng lợi ích sức khỏe mang lại thì không hề thua kém, điển hình chính là chanh đào.
1. Chanh đào là gì?
Chanh đào là loại quả “họ hàng” với chanh thường, có nguồn gốc từ một số tỉnh thành phía Bắc và Đà Lạt.
Quả chanh đào thường có vỏ mỏng, màu xanh ngả vàng nhạt hoặc xanh hồng, vỏ chứa nhiều tinh dầu. Phần ruột chanh đào có màu hồng đào và rất thơm. Một số loại chanh đào có ruột màu vàng nghệ, nhưng loại này khá hiếm.
Mùa chanh đào thường rất ngắn, chỉ kéo dài từ 2 – 3 tháng. Chanh đào thường được thu hoạch rộ nhất vào khoảng tháng 8 – 10 hàng năm.
2. Tác dụng của chanh đào
Trong Đông y, chanh đào và các loại chanh khác đều được xếp chung vào một vị thuốc duy nhất vì chúng có thành phần hóa học tương tự nhau. Chanh đào được sử dụng như một vị thuốc trị nhiều bệnh tật, điển hình như các bệnh viêm họng, viêm họng hạt.
Lá và vỏ chanh đào chứa nhiều tinh dầu, có tác dụng trị ho, cảm cúm, hạ sốt... Một số nơi còn dùng lá và vỏ chanh đào trong nồi nước xông.
Ruột chanh đào chứa nhiều vitamin A, B1, B2, đặc biệt là vitamin C, nên ruột chanh đào có tác dụng giải nhiệt, kháng viêm, tiêu độc, lợi tiểu.... Ngoài ra, với hàm lượng axit citric đáng kể, nên chanh đào có thể giúp phòng trị ho và khàn tiếng.
Xem thêm: Ngoài cam, chanh, bạn có thể bổ sung vitamin C cho cơ thể bằng các thực phẩm này
Tuy nhiên, tác dụng chủ yếu của chanh đào là giúp phòng ngừa bệnh tật, do đó, với những người bị ho nặng, ho do nhiễm trùng, vi khuẩn thì việc dùng chanh đào sẽ không hiệu quả. Bạn cần đi khám và được điều trị theo phác đồ của bác sĩ.
Ngoài ra, những người bị tiêu chảy, chướng bụng thì không nên dùng chanh đào vì có thể khiến bệnh trầm trọng hơn. Với trẻ nhỏ cần chú ý đến liều lượng dùng, bởi dùng nhiều có thể làm tổn thương niêm mạc miệng, họng.
3. Cách ngâm chanh đào làm thuốc trị bệnh
Chanh đào có thể được ngâm theo nhiều cách khác nhau. Chanh đào ngâm đường phèn, chanh đào ngâm mật ong đường phèn hay chanh đào ngâm muối đều mang lại những tác dụng tuyệt vời cho sức khỏe.
3.1 Chanh đào ngâm đường phèn
Chanh đào ngâm đường phèn là thức uống quen thuộc với nhiều người. Ngoài công dụng phòng ngừa bệnh tật, chanh đào ngâm đường phèn còn giúp “đánh bay” những lớp mỡ thừa tích tụ ở bụng, đùi của bạn.
Nguyên liệu
- Chanh đào: 1 kg
- Đường phèn: 1kg
- Nan tre
- Hũ thủy tinh
- Dụng cụ: Dao, thớt sạch
Cách ngâm chanh đào đường phèn
Hũ thủy tinh trụng sơ qua nước sôi để ráo.
Chanh đào rửa sạch 1 lần, sau đó ngâm với nước muối pha loãng khoảng 30 phút, vớt ra để ráo.
Đường phèn đập nhỏ (nếu sử dụng đường phèn loại hạt nhỏ thì không cần đập)
Cắt chanh đào thành lát mỏng. Sau đó cho chanh đào vào hũ thủy tinh, cứ một lớp chanh đào sẽ đến một lớp đường. Cuối cùng dùng thanh tre nén chanh đào thật chặt để chanh không bị nổi lên trên.
Sau 1 tháng, khi chanh đào đã chuyển sang màu nâu đỏ thì bạn đã có thể dùng được rồi.
3.2 Chanh đào ngâm đường phèn mật ong
Chanh đào ngâm đường phèn và mật ong mang lại hiệu quả cao trong việc phòng và giảm nhẹ các triệu chứng ho và cảm nhẹ.
Nguyên liệu
- Chanh đào: 1kg
- Mật ong loại 1: 1 lít
- Đường phèn: 0.8kg (Nên chọn loại đường có viên nhỏ như hạt ngô để đường nhanh tan)
- Hũ thủy tinh với dung tích 3 – 4 lít
- Nan tre
- Dụng cụ: Dao, thớt sạch
Cách ngâm chanh đào mật ong đường phèn
Chanh đào cần loại bỏ hết cuống và lá (nếu có), sửa sạch để ráo nước.
Hũ thủy tinh rửa sạch, lau khô.
Thái chanh đào thành từng lát theo khoanh tròn, mỏng. Không cần loại bỏ hạt chanh.
Cho chanh đã thái vào một chiếc thố hoặc tô, trộn cùng với đường phèn cho thật đều. Sau đó cho hỗn hợp chanh đào đường phèn vào hũ thủy tinh, nén lại cho chắc.
Tiếp theo, đổ mật ong vào, dùng nan tre nén chanh đào xuống ngập dưới mật ong để khỏi bị mốc. Đậy kín hũ, để nới thoáng mát, tránh ánh sáng mặt trời. Sau một tháng là bạn đã có thể sử dụng.
Lưu ý: Sau vài ngày ngâm nếu thấy lọ chanh đào có hiện tượng nổi bọt thì bạn dùng dụng vụ vớt khô ráo và sạch để vớt hết bọt ra ngoài.
3.3 Chanh đào ngâm muối mật ong
Với chanh đào ngâm muối và mật ong không chỉ giúp bạn giảm ho trị cảm, mà nó còn có thể chữa được chứng đầy hơi và ăn không tiêu. Cách làm chanh đào ngâm muối cũng vô cùng đơn giản với vài bước sau đây:
Nguyên liệu
- Chanh đào: 2kg
- Muối hạt: 350gr
- Nước lọc: 1 lít
- Mật ong nguyên chất
- Hũ thủy tinh
- Nan tre
Cách ngâm chanh đào muối và mật ong
Nước muối pha theo tỷ lệ 1 lít nước lọc với 350gr muối, hòa tan.
Chanh đào cắt bỏ cuống, rửa sạch.
Cho chanh đào vào bình, đổ nước muối ngập hết chanh đào. Sau đó, dùng nan tre ép chanh đào thật chặt để chanh đào không nổi lên. Đậy nắp và để hũ thủy tinh ở nơi thoáng mát từ 9 – 10 ngày.
Sau 10 ngày, vớt chanh đào ra rổ hay khay để ráo nước. Phơi nắng để chanh héo đi khoảng 1/3 là được.
Tiếp theo, cắt chanh thành 4 – 5 miếng, bỏ hết hạt và cho lại vào lọ thủy tinh khô sạch. Đổ mật ong ngập chanh và đậy nắp. Đợi khoảng 4 – 5 ngày là có thể dùng được.
4. Cách chọn chanh đào ngon
Khi mua chanh đào, bạn nên mua vào những thời điểm “rộ” mùa, tức khoảng tháng 9. Thời điểm này giá chanh đào không chỉ rẻ hơn mà chất lượng cũng tốt hơn. Không nên mua chanh đào vào cuối vụ, vì đây là thời điểm giá chanh đào khá đắt, chất lượng cũng kém hơn.
Để chọn được chanh đào ngon bạn cần lưu ý:
- Chọn những quả chín, to vừa phải, vỏ mỏng căng mịn, có màu vàng chanh hoặc xanh hồng
- Quả chanh đào phải tươi, vì nó sẽ chứa nhiều tinh dầu ở vỏ hơn
- Tùy vào mục đích sử dụng, bạn có thể chọn những quả có ruột màu hồng hoặc vàng nghệ
Như vậy, chanh đào là thực phẩm hữu ích có thể tạo ra nhiều loại thức uống ngon – bổ dưỡng. Còn chần chờ gì mà không thủ ngay một lọ chanh đào trong nhà để không phải sợ những căn bệnh đáng ghét “ghé thăm”.