Ngày cá tháng Tư, hay Ngày nói dối diễn ra vào 1 tháng 4 dương lịch, là ngày người ta được phép và thi nhau nói dối, đánh lừa người khác nhằm mục đích đem lại tiếng cười, niềm vui cho bản thân, mọi người mà không chịu những lời chỉ trích, tác hại nào.
Nguồn gốc của ngày này được đề cập đến bởi nhà thơ d’Amerval, được xem là nguyên bản dành cho khái niệm "Cá tháng Tư". Nhà thơ này cho rằng tháng Tư cũng được xem là tháng của cung song ngư với biểu tượng hai con cá quấn vào nhau.
Tháng tư cũng là lúc những loài cá sống trong vùng nhiệt độ ôn hòa dễ bị đánh bắt nhất do đi riêng lẻ. Vì vậy, Cá tháng Tư trở thành khái niệm ám chỉ sự khù khờ.
Sau này, trẻ em châu Âu thường chọc ghẹo người khác trong ngày Cá tháng Tư bằng cách viết vài dòng chữ nhạo báng lên một con cá bằng giấy rồi tìm cách dán nó lên lưng đối tượng. Trò đùa này dần dà được phát triển "ngày nói dối".
Một tích khác nhiều người biết đến hơn về ngày này, bắt nguồn từ nước Pháp. Vào thế kỉ 16 ở Pháp, năm mới được tính bắt đầu từ ngày 1/4 vì ngày này được xem là đầu tiên của mùa xuân. Nhưng vào năm 1582, Hoàng đế Charles IX đã ra lệnh chuyển ngày đầu năm mới về ngày 1/1. Nhưng vì việc truyền tin đến toàn thể người dân mất rất nhiều thời gian, không phải ai cũng biết có sự thay đổi đó.
Một số người tuy biết thay đổi này nhưng vẫn không chấp nhận lịch mới và tiếp tục đón năm mới vào ngày 1/4. Việc làm này bị cho là "ngớ ngẩn" và trở thành trò cười cho thiên hạ.Từ đó, người ta gọi ngày 1/4 là ngày nói dối và cái tên “Cá tháng Tư” chính thức xuất hiện.
Một tích khác về "xuất xứ" ngày này, được cho là bắt nguồn từ cuốn truyện “The Canterbury Tales” (Những câu chuyện cổ tích) của nhà văn người Anh Geoffrey Chaucer từ năm 1392.
Trong câu chuyện có một tình tiết là chơi chữ khiến không ít độc giả nhầm lẫn. Đó là tác giả Chaucer đã viết câu văn với ý muốn nói 32 ngày sau tháng Ba (tức ngày 2/5) nhưng độc giả lại hiểu nhầm thành ngày 32 tháng Ba và phiên thành ngày 1/4 (ngày 31/3 cộng thêm 1 ngày). Vì vậy, ngày này trở thành ngày để người dân nói đùa hoặc nói những câu nói dối vô hại.
Bản chất ngày cá tháng tư (1/4) hàng năm là dịp giúp mọi người vui vẻ, sảng khoái bằng những trò đùa nhỏ vô hại. Những câu nói đùa sẽ giúp ngày Cá tháng Tư của bạn và những người xung quanh trở nên thú vị và đầy bất ngờ, nhưng cũng đừng đùa quá, đùa thiếu tế nhị có thể gây hậu quả nghiêm trọng.
Tại Pháp, những người bị lừa sẽ có tên gọi là Poissons D'Avirl nghĩa là "những con Cá tháng Tư". Còn tại nước Anh ngày nói dối được lấy tên gọi là "April Fool" cũng có nghĩa là foor - kẻ ngốc.
Riêng Mexico cũng có ngày nói dối nhưng không phải ngày1/4 mà là vào ngày 28/12 và những trò đùa tại quốc gia này thường mang tính chất giải trí nhẹ nhàng.
Còn quốc gia một năm có hai ngày Cá tháng Tư là Scotland. Vào những ngày này mọi người sẽ nghĩ ra các trò trêu ghẹo ở phần lưng của người khác được gọi là "ngày vuốt đuôi". Sau này, dựa trên nền tảng những trò trêu ghẹo cũ người dân đã phát triển thành một trò đùa mới mang tên "hãy đá tôi một phát". Những nạn nhân của trò đùa trong ngày Cá tháng Tư sẽ bị gọi là "gowk - kẻ ngốc".
