Chùa Dạm là một trong những ngôi chùa nổi tiếng và lâu đời nhất Việt Nam. Ngôi chùa được xây dựng từ thời Lý và đến nay gần như vẫn giữ nguyên được nét kiến trúc cổ kính, mang phong cách đặc trưng riêng. Để tìm hiểu rõ nét hơn, mời bạn cùng tham khảo qua bài viết dưới đây của VOH Online.
Giới thiệu sơ nét về chùa Dạm
Chùa Dạm hay còn có tên gọi khác là chùa Rạm, chùa Bà Tấm, chùa Cao, chùa Trăm Giam. Chùa được xây dựng có hướng nhìn về sông Đuống và dựa vào núi Dạm. Danh lam thắng cành này có từ thời Lý và đến nay đã có lịch sử gần 1.000 năm hình thành và bảo tồn.
Dấu tích chùa Dạm còn sót lại (Nguồn ảnh: Internet)
Lịch sử hình thành của chùa
Cuốn “Đại Việt sử ký toàn thư” và “Đại Nam nhất thống chí” có ghi chép lại: Năm Quảng Hựu thứ nhất (1905) Thái hậu Ỷ Lan trên đường ngắm cảnh, nhìn thấy vị trí đẹp với sông núi non nước hữu tình và nảy sinh ý định xây dựng tháp. Đến năm 1086 tức vào đời Quảng Hựu thứ 2, vua Lý Nhân Tông ra lệnh xây dựng chùa ở núi Đại Lãm.
Vào thời nhà Lý, chùa được xây dựng liên tục trong vòng 8 năm trên mảnh đất có quy mô lớn với diện tích 8.000 m2. Nhà Vua từng đến đích thân đến để khảo sát và kiểm tra tiến độ thi công cũng như cầu sự bình an trong quá trình xây dựng.
Chùa chính thức hoàn thành năm 1094. Trong chùa có 3 tòa tháp lớn trước sân với với quy mô lớn do chính nhà vua ban tặng tên. Không chỉ là nơi thờ phụng, đề cao tinh thần Phật giáo của đời nhà Lý, ngôi chùa còn cho thấy sự tự tin của nhà vua và khẳng định chủ quyền của đất nước.
Chùa Dạm ở đâu?
Chùa Dạm (Thần Quang Tự) được xây dựng ven sườn núi phía Nam của dãy núi Dạm, thuộc địa bàn thôn Tự Thôn, xã Nam Sơn, thành phố Bắc Ninh. Nơi đây cách trung tâm thành phố 7km và nằm vị trí phía Đông Bắc của tỉnh Bắc Ninh.
Ngôi chùa thuộc địa phận thành phố Bắc Ninh (Nguồn ảnh: Vietlandmarks.com)
Nét đẹp trong kiến trúc
Tổng diện tích của toàn ngôi chùa là 7.200 m2 với bốn cấp kéo dần theo trục dài 120m bám vào triền dốc của núi Dạm. Nền được xếp đá để chống sạt lở, dáng chân hơi choãi, cao 5-6m và choãi khoảng 70 độ. Mỗi đường xuống của từng cấp có 23 bậc đá được xếp và đẽo gọt vuông vắn có chiều rộng khoảng 50 cm - 60 cm.
Các bậc thềm lát đá được dùng để nối các tầng nền với nhau. Ở tầng nền được lắp gạch ngói từ thời Lý chạm khắc hoa văn hình rồng, phượng, hoa sen - những biểu tượng tiêu biểu của văn hóa chạm khắc Việt Nam. Chân cột có kích thước 0,75 x 0,75m làm bằng đá và được chạm nổi hoa văn hình hoa sen rất tinh tế và đầy tính nghệ thuật.
Ở cấp nền thứ nhất được gọi là Bãi Hội, du khách đến tham quan được đi bằng một lối cửa, tầng bậc cao và toàn bộ khoang rộng 16m. Lên đến lớp nền thứ 2 có ba lối hẹp hơn và tầng bậc cũng thấp hơn. Ở lớp nền thứ 3 và thứ 4 chỉ còn hai lối hẹp. Nền chùa chính là kè đá ở cấp nền thứ 2. Trên kè đá đó được chạm khắc hình hoa văn sóng nước.
Ở khu đất trống có dựng tấm bia cổ (Nguồn ảnh: Internet)
Bên phải chùa có khu đất vuông xây dựng một tấm bia đặt trên lưng rùa. Nhìn sang phía đối diện và bên trái cũng có khu đất nổi hình tròn với chiều cao khoảng 1m, đường kính khoảng 4,5m. Tại đây cũng có một bia đá được chạm hoa văn sóng nước - một họa tiết nổi bật của thời Lý.
Một số kinh nghiệm đi chùa Dạm
Chùa Dạm là một trong số các ngôi chùa cổ lâu năm tại Bắc Ninh. Hàng năm, hễ vào mùa lễ hội từ 9/9 người dân xã Nam Sơn - Bắc Ninh và các vùng lân cận lại tưng bừng, nhộn nhịp xuôi ngược về đây. Các thôn Sơn Nam, Sơn Trung, Tự Thôn... sẽ cùng nhau rước kiệu Thành Hoàng làng đến đền “Bà Tấm” để yết kiến “Vua Bà”.
Rước kiệu Thành Hoàng làng (Nguồn ảnh: Internet)
Lễ hội chỉ diễn ra duy nhất 1 ngày do đó bạn nên thu xếp thời gian để đến dự. Ngoài ra, việc tham quan chùa sẽ không tốn quá nhiều thời gian. Vì vậy bạn nên kết hợp đi theo tour hoặc đi tham quan thêm một số địa điểm khác ở khu vực xung quanh. Việc đi du lịch theo tour sẽ giúp bạn có thể tham quan được nhiều địa điểm đẹp và tiết kiệm các chi phí đi lại.
Chùa Dạm không những là ngôi chùa có tuổi đời lâu năm mà còn là nhân chứng rõ ràng cho những đặc trưng nổi bật của kiến trúc và chạm khắc thời nhà Lý. Đây sẽ là điểm đến phù hợp cho những người người yêu thích tìm hiểu về di tích văn hóa lịch sử. Không chỉ vậy, bạn sẽ được khám phá rất nhiều câu chuyện bên lề hay tham quan thêm một số ngôi chùa nổi tiếng khác của Bắc Ninh như Chùa Bút Tháp, Chùa Tiêu,...