Mấy ngày nay, không khí học tập online không chỉ sôi nổi trong các nhóm lớp học sinh cấp trung học cơ sở, trung học phổ thông, mà ở cả các lớp tiểu học ê a ghép vần, tập đọc.
Tuy có một số trở ngại so các cấp lớp khác nhưng với sự chủ động bắt nhịp, sự chuẩn bị chu đáo và sự hỗ trợ ủng hộ từ phía phụ huynh, việc dạy học trực tuyến ở cấp học này cũng đã dần đi vào nề nếp và phát huy hiệu quả.
"Cô ơi con xin phép đi vệ sinh", "Cô ơi sao màn hình bạn Gia Khang tối thui hà", "Cô ơi bạn Ngọc Thảo ăn kem trong giờ học"... là những âm thanh rộn ràng bắt đầu buổi học trực tuyến của một lớp 1 trường tiểu học trên địa bàn quận 3 TPHCM.
Giáo viên chủ nhiệm vừa mềm mỏng, kiên nhẫn, vừa nghiêm giọng dặn dò: "Giờ thì các con cứ trao đổi nói chuyện cùng nhau nhưng 5 phút nữa khi bắt đầu giờ học thì các con tắt hết các mic, khi cô hỏi đến bạn nào thì bạn đó mở mic trả lời cho cô nhe".
Sau khoảng 10 phút ổn định, cả lớp đã bắt đầu tiết học với bài ôn tập các âm vần đã học, học vần mới và trả lời những câu hỏi cô đưa ra cho từng học sinh được chọn ngẫu nhiên.
Do có kinh nghiệm dạy học trực tuyến từ mùa dịch năm trước nên hầu như các trường đều có sự chuẩn bị sẵn sàng. Khi nhận được chỉ đạo ngừng đến trường, chuyển sang dạy học trên internet các công tác đều diễn ra khá thuận lợi.
Tại trường Tiểu học Nguyễn Huệ, Quận 1, ngay từ khi nhận được thông báo về việc chuyển sang dạy học online, ban giám hiệu nhà trường đã có thông báo và hướng dẫn cho phụ huynh học sinh. Bà Bùi Thị Thanh, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Nguyễn Huệ chia sẻ: "Từ tuần trong Tết là giáo viên trường đã bắt đầu dạy trực tuyến. Ra Tết, từ mùng 6 trường cũng bắt đầu dạy. Trước khi triển khai, ban giám hiệu nhà trường có thông báo gửi đến phụ huynh học sinh để làm công tác tư tưởng, tuyên truyền là việc dạy học trực tuyến chỉ đạt hiệu quả cao nhất khi có sự vào cuộc và phối hợp chặt chẽ của phụ huynh. Vì vậy, các lớp nhận được sự phối hợp và hỗ trợ rất tốt từ phụ huynh."
Đặc điểm lứa tuổi tiểu học, học sinh còn phụ thuộc nhiều vào gia đình cũng như khả năng tập trung chỉ kéo dài trong khoảng thời gian ngắn nên những tình huống trẻ chơi trong giờ học, trẻ không vào học được do cha mẹ bận việc, không hỗ trợ... là điều không tránh khỏi.
Thậm chí, ở gia đình có 2-3 người con cùng độ tuổi đến trường nhưng thiếu phương tiện học tập trực tuyến, trẻ lứa tuổi tiểu học thường phải nhường máy cho anh chị học cao hơn, học tập những kiến thức được cho là quan trọng và cần thiết hơn.
Tại Trường Tiểu học Lê Văn Tám, Quận Tân Phú, từ phòng, máy quay, đội ngũ giáo viên đều sẵn sàng phục vụ cho việc dạy học trực tuyến. Trường chọn hình thức gửi link bài giảng đến phụ huynh, để học sinh có thể mở xem vào giờ giấc thuận tiện. Cách làm này cũng tạo điều kiện thuận lợi cho các phụ huynh không am hiểu về công nghệ vẫn có thể hỗ trợ con cái học tốt.
Tuy nhiên, giáo viên Nguyễn Thị Bích Duyên, chủ nhiệm lớp 1/14 Trường Tiểu học Lê Văn Tám cũng cho rằng, giải pháp học trực tuyến chỉ là giải pháp tình thế: "Đây là cách tạm thời ứng phó trong mùa dịch chứ thực sự hiệu quả không bằng học tập trực tiếp. Khi học trực tiếp, giáo viên có thể tương tác từng bé, từng đối tượng, còn học trực tuyến mình dạy ở mức chung. Mức tiếp thu bài của học sinh ở mức nắm được kiến thức căn bản, còn đi sâu để phát triển năng lực ... thì không thể đáp ứng được."
Hiện, nhiều trường phối hợp các hình thức dạy học, trong đó vừa dạy bài mới qua các clip bài giảng, vừa gửi bài tập qua zalo, Google form, vừa tổ chức các buổi ôn tập trực tuyến qua ứng dụng Google meet, Zoom... Cách làm này khắc phục phần nào những hạn chế của việc dạy học online cũng như phù hợp hơn với đặc điểm lứa tuổi.
Tiến sĩ Phạm Thị Thanh Tú, Hiệu trường Trường Tiểu học Thực hành Đại học Sài Gòn, Quận 3, thông tin: "Ban ngày, các cháu có thể xem video, buổi tối tham gia học trên Google meet để ôn lại, kiểm tra lại học sinh nắm bài đến đâu, cần hỗ trợ gì, chia nhóm nhỏ ra. Các cô vất vả một tí nhưng các cháu sẽ ổn. Học sinh vẫn háo hức học tập, phản hồi cho thấy các em vẫn nắm được. Tôi nghĩ, nếu tìm cách tổ chức hợp lý khoa học thì cách dạy này ít nhiều cũng hiệu quả."
Ngoài ra, để việc dạy và học trực tuyến trong bối cảnh phòng dịch được hiệu quả, các phòng giáo dục và đào tạo cũng đã nhanh chóng tổ chức tập huấn, chia sẻ kinh nghiệm giữa các trường. Tại địa bàn Quận 8, công tác này được phòng giáo dục và đào tạo quận triển khai đến từng giáo viên thông qua chỉ đạo của ban giám hiệu và hỗ trợ của cán bộ phụ trách công nghệ thông tin của các trường.
Ông Dương Văn Dân, Trưởng Phòng Giáo dục và Đào tạo Quận 8 cho biết tuỳ điều kiện của từng đơn vị cũng như đặc điểm địa bàn dân cư, các trường có những giải pháp phù hợp, đặc biệt là đối với những khu vực khó khăn: "Thực tế có những gia đình khó khăn đến nỗi không có các thiết bị công nghệ cho nên trường cũng linh động để các em đến học cùng bạn chung lớp, gần nhà có phương tiện. Đồng thời, nhà trường thực hiện song song giải pháp in tài liệu học tập để tại phòng bảo vệ, phụ huynh nếu có nhu cầu sẽ đến nhận tài liệu về hướng dẫn con em học tập."
Có thể thấy, việc dạy học qua internet đang triển khai khá sôi nổi tại các trường. Ở lứa tuổi tiểu học, tuy hoạt động này ít nhiều có trở ngại nhưng với sự nỗ lực của giáo viên, sự hỗ trợ của gia đình, những nền tảng công nghệ và sự thôi thúc từ quá trình phát triển xã hội, dạy học trực tuyến sẽ là công cụ đắc lực trong quá trình giáo dục và đào tạo tạo.
