Hướng dẫn cách làm tròn số thập phân đơn giản, dễ hiểu

Trong thực tế, có nhiều lúc chúng ta cần phải làm tròn số thập phân để dễ dàng cho việc tính toán, thống kê,... Vậy làm sao để làm tròn một số thập phân? Cùng VOH Giáo Dục tìm hiểu trong bài học hôm nay nhé.

1. Cách làm tròn số thập phân

Đầu tiên ta sẽ nói về số thập phân. Số thập phân là số gồm có hai phần: phần nguyên và phần thập phân, được ngăn cách nhau bởi dấu phảy.

Ví dụ 1:

23,5 là số thập phân có phần nguyên là 23, phần thập phân là 5.

3,2 là số thập phân có phần nguyên là 3, phần thập phân là 2.

18,9 là số thập phân có phần nguyên là 18, phần thập phân là 9.

154,3 là số thập phân có phần nguyên là 154, phần thập phân là 3.

1000,34 là số thập phân có phần nguyên là 1000, phần thập phân là 34.

Mặc dù số thập phân được chia làm hai phần nhưng khi làm tròn số thập phân ở phần nguyên hay phần thập phân thì cách làm vẫn tương tự nhau. Ta có thể nói đơn giản các bước làm tròn số thập phân như sau:

• Bước 1: Xác định chữ số của hàng cần làm tròn.
• Bước 2: Tìm chữ số ngay bên phải hàng làm tròn.
• Bước 3: So sánh số tìm được ở bước 2 với 5:
  • Nếu số đó nhỏ hơn 5, ta giữ nguyên chữ số của hàng cần làm tròn, thay các số bên phải hàng làm tròn bằng 0. 
  • Nếu số đó lớn hơn hoặc bằng 5, ta cộng thêm 1 vào chữ số ở hàng làm tròn, thay các số bên phải hàng làm tròn bằng 0.

Để hiểu rõ hơn, chúng ta cùng xem qua các ví dụ sau.

Ví dụ 2: Làm tròn 128,453 đến hàng phần trăm.

Áp dụng các bước vừa nêu:

• Bước 1: Xác định chữ số của hàng cần làm tròn

Hàng phần trăm: 5

• Bước 2: Tìm chữ số ngay bên phải hàng cần làm tròn

Chữ số ngay bên phải là hàng phần nghìn: 3

• Bước 3: So sánh số vừa tìm được ở bước 2 với 5

Ta có 3 < 5 nên ta giữ nguyên số ở hàng cần làm tròn, thay các số bên phải hàng làm tròn bằng 0. Ta được:

128,450 = 128,45

Vậy 128,453 làm tròn đến hàng phần trăm là 128,45.

Ví dụ 3: Làm tròn 12,7 đến hàng đơn vị

Áp dụng các bước vừa nêu:

• Bước 1: Xác định chữ số của hàng cần làm tròn

Hàng đơn vị: 2

• Bước 2: Tìm chữ số ngay bên phải hàng cần làm tròn

Chữ số ngay bên phải là hàng phần mười: 7

• Bước 3: So sánh số vừa tìm được ở bước 2 với 5

Ta có 7 > 5 nên ta cộng 1 vào chữ số ở hàng cần làm tròn, thay các số bên phải hàng làm tròn bằng 0. Ta được:

13,0 = 13

Vậy 12,7 làm tròn đến hàng đơn vị là 13.

Ví dụ 4: Làm tròn 178,5 đến hàng chục.

Áp dụng các bước vừa nêu:

• Bước 1: Xác định chữ số của hàng cần làm tròn

Hàng chục: 7

• Bước 2: Tìm chữ số ngay bên phải hàng cần làm tròn

Chữ số ngay bên phải là hàng đơn vị: 8

• Bước 3: So sánh số vừa tìm được ở bước 2 với 5

Ta có 8 > 5 nên ta cộng 1 vào chữ số ở hàng cần làm tròn, thay các số bên phải hàng làm tròn bằng 0. Ta được:

180,0 = 180

Vậy 178,5 làm tròn đến hàng chục là 180.

Ví dụ 5: Làm tròn 174,543 đến hàng phần mười

Áp dụng các bước vừa nêu:

• Bước 1: Xác định chữ số của hàng cần làm tròn

Hàng phần mười: 5

• Bước 2: Tìm chữ số ngay bên phải hàng cần làm tròn

Chữ số ngay bên phải là hàng phần trăm: 4

• Bước 3: So sánh số vừa tìm được ở bước 2 với 5

Ta có 4 < 5 nên ta giữ nguyên số ở hàng cần làm tròn, thay các số bên phải hàng làm tròn bằng 0. Ta được:

174,500 = 174,5

Vậy 174,543 làm tròn đến hàng phần trăm là 174,5.

Ví dụ 6: Làm tròn 1984,7542 đến hàng trăm

Áp dụng các bước vừa nêu:

• Bước 1: Xác định chữ số của hàng cần làm tròn

Hàng trăm: 9

• Bước 2: Tìm chữ số ngay bên phải hàng cần làm tròn

Chữ số ngay bên phải là hàng chục: 8

• Bước 3: So sánh số vừa tìm được ở bước 2 với 5

Ta có 8 > 5 nên ta cộng thêm 1 vào số ở hàng làm tròn, thay các số bên phải hàng làm tròn bằng 0. Ta được:

2084,7542

Thay các số bên phải hàng làm tròn bằng 0

2000,0000 = 2000

Vậy 1984,7542 làm tròn đến hàng phần trăm là 2000.

Ví dụ 7: Làm tròn số 75,5 đến hàng đơn vị

Áp dụng các bước vừa nêu:

• Bước 1: Xác định chữ số của hàng cần làm tròn

Hàng đơn vị: 5

• Bước 2: Tìm chữ số ngay bên phải hàng cần làm tròn

Chữ số ngay bên phải là hàng phần mười: 5

• Bước 3: So sánh số vừa tìm được ở bước 2 với 5

Ta có 5 = 5 ta cộng thêm 1 vào chữ số ở hàng làm tròn, thay các số bên phải hàng làm tròn bằng 0. Ta được:

76,0 = 76

Vậy 75,5 làm tròn đến hàng đơn vị là 76.

*Ký hiệu xấp xỉ: 

Khi một số a được làm tròn thành số b. Ta có thể nói a xấp xỉ b hoặc a gần bằng b. Ký hiệu như sau:

2. Bài tập ứng dụng cách làm tròn số thập phân

Bài 1: Làm tròn các số thập phân sau

a. Làm tròn 34,67 đến hàng chục

b. Làm tròn 178,3 đến hàng đơn vị

c. Làm tròn 89,123 đến hàng phần mười

d. Làm tròn 78,8878 đến hàng phần trăm.

Bài 2: 124,56 làm tròn đến hàng đơn vị

A. 123

B. 125

C. 124,6

D. 124

Bài 3: 85,43 làm tròn đến hàng phần mười

A. 85

B. 85,5

C. 85,4

D. 85,5

Bài 4: 109,65 làm tròn đến hàng chục

A. 110

B. 109

C. 109,6

D. 109,7

Bài 5: 85,1564 làm tròn đến hàng phần trăm

A. 85,1

B. 85,2

C. 85,16

D. 85,15

Vậy là chúng ta đã hiểu được cách làm tròn một số thập phân. Đây là một kiến thức rất quan trọng, áp dụng rất nhiều vào thực tiễn, các bạn học sinh cần hiểu rõ và luyện tập nhiều hơn.

Chịu trách nhiệm nội dung: GV Nguyễn Thị Trang