Ngày 22/7, Viện Khoa học Lao động và Xã hội (ILSSA) thuộc Bộ Lao động Thương binh và Xã hội phối hợp cùng ManpowerGroup Việt Nam tổ chức tọa đàm trực tuyến nhằm công bố khảo sát “Thực trạng và nhu cầu kỹ năng của lao động trong các ngành công nghiệp chế biến chế tạo tại các doanh nghiệp FDI ở Việt Nam giai đoạn 2021 – 2023”.
Khảo sát được thực hiện chuyên sâu trên 200 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thuộc 6 nhóm ngành nghề sản xuất, chế biến chế tạo qua đó dự báo tương lai việc làm và kỹ năng trong ngành sản xuất, chế biến chế tạo giai đoạn 2021 - 2023.
Theo thông tin được chia sẻ, năm 2020 đánh dấu một mốc quan trọng trong bối cảnh kinh tế và xã hội của Việt Nam khi đại dịch Covid-19 làm ảnh hưởng khoảng 93% dân số thế giới. Việt Nam dù phải chịu nhiều tác động từ đại dịch, ngành Công nghiệp Chế biến chế tạo vẫn tiếp tục đóng vai trò chủ chốt dẫn dắt tăng trưởng của nền kinh tế. Đặc biệt, hoạt động sản xuất công nghiệp chế biến chế tạo vào quý 4 năm 2020 tiếp tục duy trì được đà tăng trưởng cao hơn các quý trước để phục vụ nhu cầu tiêu thụ sản phẩm công nghiệp các tháng cao điểm cuối năm, đem lại những đóng góp tích cực cho viễn cảnh khôi phục nền kinh tế.
Ông Simon Matthews, Giám đốc Khu vực, ManpowerGroup Việt Nam, Thái Lan và Trung Đông chia sẻ: “Việt Nam đang dần trở thành công xưởng sản xuất tại châu Á nhờ vào nhiều lợi thế như lực lượng lao động dồi dào, chi phí nhân công cạnh tranh, chính sách thuế quan hấp dẫn, môi trường chính trị ổn định, lợi thế địa lý và chính sách thương mại cởi mở. Các doanh nghiệp nước ngoài đang lên kế hoạch mở rộng sản xuất tại Việt Nam nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng hoá chuỗi cung ứng. Đây sẽ là cơ hội lớn cho Việt Nam phát triển ngành sản xuất lên một tầm cao mới, tạo ra hàng ngàn việc làm ý nghĩa cho lực lượng lao động trong nước”.
Theo kết quả khảo sát, phần lớn các doanh nghiệp FDI hiện nay đang ứng dụng các công nghệ hiện đại ở trình độ cao đến rất cao (chiếm 32%) hay trình độ trung bình (63%). Chỉ có 5% doanh nghiệp đang ứng dụng công nghệ ở trình độ thấp và rất thấp.
Trước làn sóng đầu tư nước ngoài vào Việt Nam có xu hướng gia tăng hiện nay, dự báo cơ cấu nhân lực sẽ có sự thay đổi cơ bản khi dòng chảy đầu tư nước ngoài có xu thế hướng tới các ngành yêu cầu lao động có trình độ từ trung bình đến cao, mà không còn là các lao động tay nghề thấp hoặc không có kỹ năng.
Trong khi đó, kết quả khảo sát cho thấy, gần một nửa số lao động (46%) trong các doanh nghiệp FDI đang làm các công việc kỹ năng thấp (giản đơn) và tỷ lệ này đặc biệt cao ở các ngành Lắp ráp ô tô/xe máy, May mặc và Điện tử. Khoảng 1/3 lao động đang làm các công việc có kỹ năng trung bình và trung bình thấp (Nhân viên văn phòng, dịch vụ và bán hàng, Thợ lắp ráp và vận hành máy móc thiết bị).
“Làn sóng lây nhiễm của đại dịch Covid-19 sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp trong năm 2021, thế giới vẫn ở trong giai đoạn "bình thường mới". Các doanh nghiệp sẽ phải tổ chức sản xuất kinh doanh phải vừa hiệu quả, vừa an toàn. Các doanh nghiệp FDI, trong lĩnh vực công nghiệp chế biến chế tạo sẽ nghiêng về tự động hóa nhiều hơn, và vì vậy sẽ ảnh hưởng mạnh mẽ đến nhu cầu kỹ năng lao động, việc làm có kỹ năng trên thị trường lao động trong vòng 2-3 năm tới” - ông Bùi Tôn Hiến, Viện trưởng Viện Khoa học Lao động và Xã hội chia sẻ.
Kết quả khảo sát cho thấy, phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, tính kỷ luật, tuân thủ trong công việc và Kỹ năng chuyên môn,kỹ thuật là hai kỹ năng mà doanh nghiệp đánh giá là quan trọng hàng đầu đối với hoạt động sản xuất – kinh doanh của mình, kết quả khảo sát cho biết.
Ngoài ra, khả năng ngoại ngữ luôn đóng một vai trò quan trọng tại các doanh nghiệp FDI, song lại bị đánh giá đáp ứng kém nhất trong bộ kỹ năng được khảo sát. Nhóm các kỹ năng mà doanh nghiệp gặp khó khăn nhất trong tuyển dụng từ kết quả khảo sát cho thấy bao gồm Kỹ năng chuyên môn, Khả năng ngoại ngữ, Kỹ năng phân tích, tư duy logic và phản biện, Kỹ năng sáng tạo, đề xuất ý tưởng, Kỹ năng lãnh đạo,quản lý, kỹ năng ra quyết định, định hướng hiệu quả, Kỹ năng giải quyết vấn đề, xử lý xung đột.
Chính vì vậy, ông Simon nhấn mạnh: “Dưới tác động của công nghệ mới, các doanh nghiệp cần phát triển một chiến lược nhân sự hiệu quả. Khi việc tìm kiếm nhân tài có kỹ năng chuyên môn đáp ứng nhu cầu doanh nghiệp ngày càng khó khăn hơn, nhà tuyển dụng cần phát triển nhân tài nội bộ, thuyên chuyển vị trí nhân sự khi cần thiết và tìm nguồn nhân tài từ dịch vụ cung ứng nhân sự có bộ kỹ năng cần thiết. Điều này đóng vai trò rất quan trọng trong ngắn, trung và dài hạn”.
