Đề xuất này do Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen công bố - sau lời kêu gọi của Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelenskiy - gửi tới các nhà lãnh đạo EU rằng, hãy làm điều gì đó đối với việc người Nga “đánh cắp” ngũ cốc từ các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng.
Chủ tịch Ủy ban Châu Âu nói: “Chúng tôi đề xuất áp thuế đối với hàng nhập khẩu từ Nga để giảm thiểu rủi ro ngày càng tăng cho thị trường và nông dân của chúng tôi. Chúng sẽ làm giảm khả năng của Nga trong việc khai thác EU vì lợi ích của cỗ máy chiến tranh của nước này”.
Một quan chức cấp cao của châu Âu cho biết: “Lý do chính của đề xuất này là nhằm ngăn chặn nguy cơ mất ổn định thị trường EU thông qua việc chuyển hướng đáng kể ngũ cốc của Nga sang thị trường EU trong tương lai, bao gồm cả Belarus”.
Ngũ cốc của Nga vốn có mức thuế hải quan thấp hoặc không có thuế khi bán ở EU nhưng đề xuất mới này sẽ dẫn đến việc áp dụng mức thuế 95 euro cho mỗi tấn ngũ cốc (hiện được bán với giá lên tới 220 euro), tùy thuộc vào chất lượng lúa mì.
Các quan chức EU cho biết, xuất khẩu ngũ cốc của Nga sang EU đã tăng từ 960.000 tấn vào năm 2022 lên 1,5 triệu tấn vào năm 2023, đồng thời sản lượng đã tăng vọt từ 35 triệu tấn lên 50 triệu tấn trong giai đoạn 2022-2023.
Đề xuất trên của Ủy ban châu Âu cần được Hội đồng châu Âu gồm các quốc gia thành viên chấp thuận và nó có thể được thông qua trong vòng vài ngày hoặc vài tuần.
Một quan chức cho biết: “Vì sản lượng của Nga rất lớn và đã tăng lên đáng kể, chúng tôi nghĩ rằng họ có thể chuyển hướng phần lớn lượng hàng xuất khẩu này, thậm chí có thể thông qua việc bán phá giá sang EU. Điều này có thể gây bất ổn”.