Khi mang thai, nội tiết tố nữ trong cơ thể mẹ sẽ có những thay đổi rất mạnh mẽ. Kéo theo đó là những thay đổi về hình thể, sức khỏe cũng như tâm trạng của mẹ.
1. Những nội tiết tố nào cần thiết khi mang thai?
Ở phụ nữ có 3 loại nội tiết tố, trong đó có 2 loại chính được tiết ra từ buồng trứng là estrogen và progesterone. Hai loại nội tiết tố này ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của thai nhi cũng như người mẹ.
Sự gia tăng estrogen khi mang thai có thể giúp:
- Cải thiện sự hình thành các mạch máu, hỗ trợ thai nhi tháng triển. Tuy nhiên, hormone estrogen tăng nhanh trong 3 tháng đầu có thể gây ra tình trạng ốm nghén, hay cảm giác buồn nôn.
- Từ tháng thứ 4 – 6 của thai kỳ, estrogen đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của ống dẫn sữa, giúp làm to ngực.
- Nồng độ estrogen tăng lên đỉnh điểm trong 3 tháng cuối thai kỳ để chuẩn bị cho việc nuôi con về sau.
Bên cạnh đó, nồng độ progesterone cũng sẽ được gia tăng nhanh chóng trong thai kỳ, hormone này có tác động trực tiếp đến quá trình mang thai. Cụ thể:
- Nới lỏng khớp, dây chằng: Những thay đổi nồng độ progesterone tạo ra sự nới lỏng các dây chằng và khớp khắp cơ thể.
- Tăng kích thước bộ phận sinh dục nữ: Mức progesterone cao sẽ làm cho cấu trúc nội bộ bên trong các bộ phận sinh dục nữ tăng kích thước, chẳng hạn như niệu quản của mẹ.
- Progesterone giúp tăng kích thước tử cung: Giúp chuyển đổi tử cung mẹ từ kích thước nhỏ khi ở trạng thái không mang thai thành kích thước lớn, đủ để chứa cả em bé lớn dần theo từng ngày.
Các bác sĩ cho biết, nếu lượng estrogen và progesterone cần bằng, ổn định trong thai kỳ sẽ là môi trường lý tưởng nhất để thai nhi phát triển. Nếu thai phụ gặp phải tình trạng nội tiết kém khi mang thai có thể sẽ dẫn đến:
- Thai nhi phát triển chậm, có nguy cơ sinh non hoặc sinh thiếu cân.
- Cơ thể người mẹ trở nên thiếu sẵn sàng cho việc nuôi con về sau.
2. Dấu hiệu nội tiết kém khi mang thai
Phụ nữ khi mang thai có thể gặp phải tình trạng nội tiết tố kém và điều này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi lẫn sức khỏe, tâm lý của người mẹ.
Phụ nữ mang thai rất dễ gặp phải tình trạng thiếu hụt nội tiết tố (Nguồn: Internet)
Dưới đây là những dấu hiệu nội tiết tố kém khi mang thai các mẹ bầu cần lưu ý:
2.1 Dấu hiệu thiếu nội tiết tố estrogen khi mang thai
- Da mẹ trở nên khô, không có sự đàn hồi dẫn đến chảy xệ và xuất hiện các nếp nhăn. Ngoài ra, da còn xuất hiện nhiều vết sạm, nám, tàn nhang,...
- Giảm ham muốn, âm đạo khô, đau rát khi quan hệ.
- Tóc khô giòn, dễ gãy rụng.
- Dễ cáu bẳn, dễ bốc hỏa dẫn đến stress, thậm chí gây nên hiện tượng trầm cảm khi mang thai.
2.2 Dấu hiệu thiếu nội tiết tố progesterone khi mang thai
Hormone progesterone có tác động trực tiếp đến thai nhi và người mẹ. Vì thế, nếu thiếu nội tiết tố này khi mang thai, mẹ bầu sẽ gặp phải các triệu chứng:
- Cảm giác thấp thỏm, bất an, stress...
- Bà bầu dễ bị mất ngủ khi mang thai.
- Nội tiết tố progesterone kém sẽ dẫn đến tình trạng nước không được đào thải ra ngoài hiệu quả mà bị tích tụ lại ở tay, chân và mặt.
- Thiếu progesterone cũng khiến mẹ bầu dễ bị thèm ăn, đồng thời làm giảm sự đốt cháy chất béo nên gây ra tình trạng tăng cân mất kiểm soát trong thai kỳ.
2.3 Dấu hiệu thiếu nội tiết tố HCG khi mang thai
Nội tiết tố HCG được tiết ra ngay sau khi thụ thai thành công và nhau thai bám vào thành tử cung. Có thể dùng que thử thai để xét nghiệm nội tiết tố HCG và nhận biết nhanh nhất người đó có mang thai hay không.
HCG có vai trò duy trì hoàng thể, hỗ trợ tổng hợp progesterone, estrogen và nội mạc tử cung để phát triển thai nhi. Nếu thiếu nội tiết tố HCG có thể dẫn đến suy hoàng thể và thậm chí là sảy thai.
Lưu ý: Các triệu chứng trên chỉ mang tính lâm sàng, để biết chính xác bạn có thiếu nội tiết khi mang thai hay không, bạn cần đến gặp bác sĩ để được thăm khám và làm một số xét nghiệm chuyên sâu hơn.
3. Một số cách khắc phục tình trạng nội tiết kém khi mang thai
Có nhiều cách để khắc phục tình trạng nội tiết nữ kém khi mang thai, bạn có thể nhờ sự tư vấn từ bác sĩ để được kê đơn thuốc hoặc tiêm nội tiết tố trực tiếp vào cơ thể. Ngoài ra, bạn cũng có thể bổ sung nội tiết tố thông qua các thực phẩm dinh dưỡng trong bữa ăn hàng ngày.
Nên ưu tiên bổ sung nội tiết tố cho cơ thể bằng thực phẩm tự nhiên (Nguồn: Internet)
4. Những thực phẩm giúp mẹ bầu bổ sung nội tiết tố nữ trong thai kỳ
- Thịt gà: Thịt gà là thực phẩm chứa nhiều dưỡng chất, đặc biệt là vitamin B3 giữ vai trò quan trọng trong quá trình tổng hợp các hormone giới tính. Vì thế mẹ bầu có thể cải thiện tình trạng nội tiết tốt nữ khi mang thai bằng cách ăn thịt gà.
- Trứng gà: Trứng gà chứa hầu hết chất dinh dưỡng cần thiết như sắt, kẽm, vitamin B... Không những thế, trứng gà còn có tác dụng tăng cường khả năng sinh sản, giúp cơ thể thai phụ sản sinh các hormone sinh sản, cân bằng nội tiết tố.
- Cá hồi: Thịt cá hồi chứa nhiều omega-3 giúp làm tăng khả năng thụ thai, điều hòa sản xuất hormone sinh dục cho cơ thể. Ngoài ra hàm lượng amino axit có tác dụng gia tăng thành phần protein, giúp kích thích sản xuất đủ testosterone để cân bằng estrogen.
- Rau màu xanh đậm: Việc ăn nhiều rau xanh sẽ có tác dụng hạn chế tình trạng thiếu nội tiết tố nữ khi mang thai bởi nó chứa nhiều indole-3 carbinol. Mẹ có thể bổ sung bằng cách bổ sung các loại rau như súp lơ, bina...trong bữa ăn hàng ngày.
- Hạnh nhân: Hàm lượng vitamin E trong hạnh nhân có thể hấp thụ các loại vitamin tan trong chất béo khác, điều này rất cần thiết cho quá trình sản xuất hormone, cân bằng nội tiết tố. Vì thế, ăn hạnh nhân thường xuyên có thể giúp mẹ bầu ngăn ngừa được tình trạng thiếu nội tiết tố khi mang thai.
5. Lưu ý cần nhớ khi mẹ bổ sung nội tiết tố trong thai kỳ
Nội tiết tố đóng vai trò quan trọng đối với phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ trong thời gian mang thai. Vì thế, các mẹ bầu cần lưu ý một số vấn đề sau khi bổ sung nội tiết tố khi mang thai:
- Phải có biện pháp bổ sung chất dinh dưỡng đầy đủ.
- Cần có chế độ nghỉ ngơi hợp lý, giữ tâm lý thoải mái, tránh stress, căng thẳng.
- Ưu tiên sử dụng liệu pháp bổ sung nội tiết tố nữ bằng các thực phẩm tự nhiên để bảo đảm an toàn.
- Không nên tự ý bổ sung thuốc nội tiết khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
- Thực hiện tốt việc khám sức khỏe định kỳ trong thời gian mang thai để có thể phát hiện dấu hiệu thiếu nội tiết tố kịp thời.
Mặc dù bị thiếu hay nội tiết tố kém khi mang thai thì mẹ bầu không nên tự ý bổ sung tùy tiện các loại thuốc tăng nội tiết tố vì bà bầu sẽ không xác định được mình đang thiếu nội tiết tố nào và nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc bổ sung nội tiết tố
