Cải lương không chỉ là nét văn hoá dân gian đặc sắc của người dân Nam Bộ nói riêng, còn là nét đẹp nghệ thuật truyền thống của người Việt Nam. Trải qua bao nhiêu thế hệ, những vở tuồng cải lương bất hủ vẫn còn đó, có những giọng ca vang danh một thời dù đã không còn nhưng tiếng ca giọng hát của họ vẫn sống mãi trong lòng khán giả.
Thật vui mừng khi lớp trẻ ngày nay vẫn đang nối tiếp và phát huy cái đẹp, đặc sắc cuốn hút của những vở tuồng, trích đoạn hay nhất mọi thời đại.
Sau đây, chúng ta sẽ cùng điểm qua những tuồng cải lương cổ trang kinh điển đã từng gắn liền với tuổi thơ của thế hệ 8x, 9x.
Máu Nhuộm Sân Chùa (1991）
- Soạn giả: Yên Lang
- Nhân vật: Trần Tự Tâm, Bạch Thiên Nga
- Nghệ sĩ: Minh Cảnh, Lệ Thuỷ, Thanh Kim Huệ, Minh Vương, Thanh Sang, Diệp Lang
Một tuồng cải lương võ hiệp xưa quy tụ rất nhiều danh ca nổi tiếng ngày ấy như: Minh Cảnh, Lệ Thuỷ, Thanh Kim Huệ, Minh Vương, Thanh Sang, Diệp Lang,... và đến nay họ đã trở thành những "cây đa cây đề", là tấm gương để những nghệ sĩ trẻ học hỏi và lan truyền tình yêu loại hình nghệ thuật mang đậm màu sắc dân tộc đến với công chúng.
Nội dung của tuồng Máu Nhuộm Sân Chùa chủ yếu kể về cuộc đời bi kịch và đầy sóng gió của nhân vật Trần Tự Tâm. Ân oán giang hồ, báo thù cho phụ mẫu đã bị sát hại từ khi cậu còn bé.
Giọng ca của nghệ sĩ Minh Cảnh đã sớm đi vào lòng của những fan hâm mộ cải lương. Máu Nhuộm Sân Chùa cũng là tuồng gắn liền với giọng ca NSND Lệ Thuỷ ngọt ngào và giàu tình cảm.
Xem thêm: Hoàng Hải và giấc mơ phục hưng cải lương trong thời đại 5D
Tiếng Trống Mê Linh (1977)
- Soạn giả: Việt Dung, Vĩnh Điền
- Nhân vật: Trưng Trắc, Trưng Nhị, Lê Chân, Thi Sách,...
- Nghệ sĩ: Thanh Nga, Hà Mỹ Xuân, Thanh Sang, Hùng Minh, Bảo Quốc, Ngọc Nuôi,...
Lấy bối cảnh Giao Chỉ thời Bắc thuộc, Tiếng Trống Mê Linh là một trong những tuồng cải lương kinh điển hay nhất mọi thời đại. Câu từ giản dị nhưng đậm chất văn học, mang đến cho người xem một tác phẩm nghệ thuật xuất sắc, tái hiện cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng trong lịch sử Việt Nam thật hào hùng.
Sau vở diễn này, cộng đồng giới mộ điệu cải lương đã rất yêu thích nghệ sĩ Thanh Nga và Thanh Sang. Đây cũng là vở tuồng đã tạo dựng tên tuổi cho họ trong giới. Dù không còn cơ hội để được nhìn thấy họ trên sân khấu, nhưng giọng hát của hai danh ca sẽ vẫn sống mãi trong lòng của khán thính giả.
Mùa Thu Trên Bạch Mã Sơn (Thập niên 70)
- Soạn giả: Yên Lang
- Nhân vật: Vương Hồ Vũ, Phùng Cẩm Loan, Trác Phùng Quân,...
- Nghệ sĩ: Minh Cảnh, Mỹ Châu, Minh Phụng, Lệ Thuỷ...
Soạn giả Yên Lang thật sự đã cho ra đời không ít tuồng cải lương ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng fan hâm mộ. Mùa Thu Trên Bạch Mã Sơn cũng vậy, đây từng là vở cải lương "bội thu" cho đoàn Kim Chung và hãng đĩa Việt Nam, là bước đệm đưa những tên tuổi nghệ sĩ vang danh mãi đến hiện nay.
Được đánh giá là vở cải lương kiếm hiệp rất có giá trị tinh thần, đề cao sự chung thuỷ trong tình yêu, Mùa Thu Trên Bạch Mã Sơn có một cái kết đượm buồn nhưng cũng nhờ vậy đã khắc sâu vào tâm trí khán giả, khi mỗi lần nhắc đến tình yêu của Hồ Vũ và Cẩm Loan.
Đêm Lạnh Chùa Hoang (Thập niên 70)
- Soạn giả: Yên Lang
- Nhân vật: Hồ Bảo Xuyên, Tần Lĩnh Sơn
- Nghệ sĩ: Minh Vương, Lệ Thuỷ
Tuy không quá đặc sắc, nhưng Đêm Lạnh Chùa Hoang vẫn là một trong những tuồng cải lương được khán giả yêu thích qua nhiều thập niên. Hơn nữa, chính hai vai diễn này đã giúp hai nghệ sĩ Minh Vương và Lệ Thuỷ ngày càng nổi tiếng và được công chúng hết mực mến mộ.
Soạn giả Yên Lang như một bậc thầy tài hoa trong thể loại kiếm hiệp kỳ tình. Ông đã từng biên soạn ra nhiều vở cải lương được lòng công chúng, bằng những câu từ ngâm nga thơ mộng, lãng mạn, ngọt ngào mà không chút sáo rỗng.
Tiếng Hạc Trong Trăng (Thập niên 60)
- Soạn giả: Loan Thảo, Yên Ba
- Nhân vật: Xuyên Lan, Thy Đằng
- Nghệ sĩ: Thanh Nga, Thành Được, Thanh Sang,...
Đây là một trong số những tuồng cải lương rất nổi tiếng vào những năm 1960, từng được tái dựng nhiều lần và đưa giọng ca vàng của cố nghệ sĩ Thanh Nga thành danh.
Nội dung Tiếng Hạc Trong Trăng như một tấn bi kịch của cha con Xuyên Lan (Thanh Nga) và Thy Đằng (Thành Được). Sự hy sinh tất cả vì con gái thất lạc lâu năm của người cha tướng cướp, trong khi Xuyên Lan chỉ đau khổ vì phải nhìn mọi thứ bằng đôi mắt của kẻ ác mà không hề hay biết đó chính là cha ruột của mình.
Người Tình Trên Chiến Trận
- Soạn giả: Mộc Linh, Nguyên Thảo
- Nhân vật: A Khắc Thiên Kiều, A Khắc Chu Sa, A Khắc Lữ, Cổ Thạch Xuyên, Tiêu Minh, Tiêu Kim Yến, Lão mẫu
- Nghệ sĩ thể hiện: Minh Vương, Mỹ Châu, Thanh Tuấn, Thanh Kim Huệ
Đây là một vở cải lương tuồng cổ thuộc thể loại hồ quảng, được hai nhà soạn giả mộc Linh và Nguyên Thảo chấp bút dựa trên một tiểu thuyết kiếm hiệp của Hong Kong, đã thành công tạo nên một bức tranh bi tình võ hiệp cảm động lòng người
Người Tình Trên Chiến Trận chủ yếu xoay quanh mối tình của hai nhân vật khác huyết thống chứ không chú tâm vào cuộc chiến giữa Mông Cổ và Tây Hạ. Bên cạnh đó, vở tuồng đã giúp danh ca Mỹ Châu và Lệ Thuỷ gây dấu ấn mạnh mẽ với hình tượng nhân vật tiểu thư A Khắc Thiên Kiều.
Chuyện Tình An Lộc Sơn
- Soạn giả: Thế Châu
- Nhân vật: Dương Thái Chân, Đường Minh Hoàng, An Lộc Sơn,...
- Nghệ sĩ: Thanh Nga, Thành Được, Tấn Tài, Ngọc Giàu, Minh Trung, Văn Chung,...
Nếu fan hâm mộ đã từng xem hoặc nghe qua tuồng cải lương Chuyện Tình An Lộc Sơn chắc hẳn đã trải qua rất nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau. Và không thể phủ nhận, khán giả đã hoàn toàn bị thuyết phục trước giọng ca sâu lắng đông đầy cảm xúc của những danh ca tài hoa trong giới cải lương thời bấy giờ.
Hơn nữa, sự tinh tế và đậm chất thơ trong nội dung đã được soạn giả Thế Châu thể hiện vô cùng hoàn hảo. Từng câu, từng chữ được trau chuốt tỉ mỉ phối hợp hoàn hảo tạo nên tác phẩm hay mà giới mộ điệu nhất định phải một lần thưởng thức.
Thái Hậu Dương Vân Nga
- Soạn giả: Hoa Phượng, Chi Lăng
- Nhân vật: Dương Vân Nga
- Nghệ sĩ: Bạch Tuyết, Mỹ Châu,...
Nhắc đến nhân vật Dương Vân Nga trong cải lương tuồng cổ, có lẽ chưa có giọng ca nào vượt qua được cái bóng sừng sững của cố nghệ sĩ Thanh Nga. Bên cạnh đó, đây cũng là vai diễn vô cùng đặc sắc và giúp NSƯT Bạch Tuyết trở thành một trong những giọng ca huyền thoại khi cô tái hiện lại vai diễn này.
Tuồng cải lương Thái Hậu Dương Vân Nga được đông đảo khán giả yêu thích cho đến tận hôm nay chính là nhờ vào nội dung sâu sắc và hình thức đẹp mắt. Nỗ lực thể hiện những câu từ, lời ca bằng những cảm xúc chân thật chạm đến trái tim khán thính giả của các nghệ sĩ góp phần lớn cho sự thành công và tiếng vang của tuồng cải lương này.
Kiếp Nào Có Yêu Nhau
- Soạn giả: Nguyên Thảo, Hạnh Trung
- Nhân vật: Mộ Dung Thạch, Thiên Kim
- Nghệ sĩ: Lệ Thuỷ, Minh Vương, Mỹ Châu,...
Thể theo phong trào phim chưởng trong những thập niên cũ, các tuồng cải lương cổ trang đa phần khai thác đề tài kiếm hiệp đan xen tình cảm bên cạnh những nội dung tái hiện các câu chuyện và sự kiện lịch sử.
Kiếp Nào Có Yêu Nhau cũng nằm trong số những tuồng cổ kiếm hiệp hấp dẫn. Nội dung xoay quanh mối tình sâu đậm nhưng bi đát giữa Mộ Dung Thạch và Thiên Kim. Cái kết dang dở có lẽ dễ khắc cốt ghi tâm hơn, khiến khán giả vẫn không thể nguôi ngoai và cảm xúc lại ùa về khi một lần nữa thưởng thức.
Tâm Sự Loài Chim Biển
- Soạn giả: Yên Lang, Nguyên Thảo
- Nhân vật: Thạch Vũ, Các Mộng Thuỳ Vương, Áo Vũ Cơ Hàn,...
- Nghệ sĩ: Mỹ Châu, Phượng Liên, Minh Phụng, Minh Vương,...
Chất thơ, cái tình, sự nhân vân trong Tâm Sự Loài Chim Biển đã khiến không biết bao nhiêu trái tim phải đắm chìm trong câu chuyện tình si của các nhân vật. Với giọng ca quá đỗi ngọt ngào và dạt dào cảm xúc của những tên tuổi đã trở thành "cây đa cây đề" trong nghề, tuồng cải lương thành công chinh phục giới mộ điệu là điều chẳng cần phải bàn cãi nữa.
Đến nay khi xem hoặc nghe lại dù chất lượng không thể so sánh với những tác phẩm hiện nay, nhưng vẫn khiến fan hâm mộ không khỏi cảm thán, vẫn phải dùng lời ca ngợi không hết. Câu từ khi gần gũi khi thi vị, trang phục bắt mắt cầu kì cùng với những giọng ca hết sức ngọt ngào, truyền cảm của những tên tuổi danh ca nổi tiếng vẫn luôn chạm đến cảm xúc khán giả.
Ảnh: Internet
