Câu tục ngữ “Ráng mỡ gà có nhà thì giữ” do cha ông đúc kết nhằm đưa ra những dự báo về thời tiết dựa trên hiện tượng tự nhiên, giúp chúng ta có cơ sở để chuẩn bị trước những tình hình thời tiết khắc nghiệt. Tuy là một câu tục ngữ quen thuộc nhưng liệu bạn đã hiểu rõ ý nghĩa của chúng?
1. “Ráng mỡ gà có nhà thì giữ” là gì?
Thời xưa, khi chưa có dự báo thời tiết của đài báo, những người nông dân, người ngư dân thường nhìn bầu trời, nhìn ráng, nhìn cầu vồng, nhìn mây, nhìn mống để dự đoán thời tiết.
Ráng là cách gọi màu sắc ở phía cuối chân trời, do ánh nắng mặt trời chiếu vào những đám mây tạo ra. “Ráng mỡ gà” là khi chân bầu trời có màu vàng óng như mỡ gà. Theo kinh nghiệm dân gian, khi chân trời có màu vàng óng như màu mỡ gà là dấu hiệu của mưa to, bão lớn đang chuẩn bị kéo đến.
“Có nhà thì giữ” nghĩa là cần phải gia cố, sửa sang xung quanh nhà để đảm bảo ngôi nhà vững chãi, chắc chắn, kiên cố khi có mưa bão kéo đến.
Như vậy câu tục ngữ “Ráng mỡ gà có nhà thì giữ” là một trong những kinh nghiệm quý báu mà cha ông ta đúc kết. Nó được dùng để dự báo tình hình mưa to, bão giông cho người dân, giúp người dân tránh được những mất mát, thiệt hại về người và của.
2. Nghệ thuật dùng từ trong câu tục ngữ “Ráng mỡ gà có nhà thì giữ”
Câu tục ngữ “Ráng mỡ gà có nhà thì giữ” là câu tục ngữ về kinh nghiệm của dân gian dự đoán tình hình thời tiết. Câu tục ngữ này sử dụng biện pháp nghệ thuật gieo vần “a”: “gà” – “nhà” nhằm tạo vần điệu cho câu. Chính nhờ điều này, câu tục ngữ trở nên dễ nhớ, dễ thuộc hơn đối với mọi người.
Xem thêm:
Giải thích ý nghĩa của câu tục ngữ 'Nắng chóng trưa mưa chóng tối’
Giải thích ý nghĩa tục ngữ 'Mau sao thì nắng vắng sao thì mưa'
Giải thích ý nghĩa câu thành ngữ 'Sau cơn mưa trời lại sáng'
3. Một số câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ dự báo thời tiết
Những câu tục ngữ như “Ráng mỡ gà có nhà thì giữ” là cách dự đoán thời tiết duy nhất khi chưa có các công cụ hiện đại để dự đoán thời tiết. Chúng ta cùng tìm hiểu một số câu ca dao, tục ngữ có ý nghĩa tương tự về thời tiết trong phần tiếp theo nhé.
- Mây xanh thì nắng, mây trắng thì mưa.
- Mau sao thì nắng vắng sao thì mưa.
- Quạ tắm thì ráo, sáo tắm thì mưa.
- Rét tháng ba, bà già chết cóng.
- Mống đông, vồng tây, không mưa dây cũng bão giật.
- Chớp đông nhay nháy gà gáy thì mưa.
- Mống cao gió táp, mống áp mưa rào.
- Bầu nắng, mướp đắng mưa, dưa đại hạn.
- Sấm ra cà trổ, sấm tháng chín, nhịn ăn rau.
- Chớp đông nhay nháy gà gáy thì mưa.
- Mống cao gió táp, mống áp mưa rào.
- Bầu nắng, mướp đắng mưa, dưa đại hạn.
- Rằm tháng bảy nước chảy lên bờ.
- Tháng giêng rét đài, tháng hai rét lộc, tháng ba rét nàng Bân.
- Chớp đằng đông nước đồng tràn ngập.
- Trăng quầng thì hạn, trăng tán thì mưa.
- Đầu năm sương muối, cuối năm gió nồm.
- Tháng bảy kiến bò,chỉ lo lại lụt.
- Chuồn chuồn bay thấp thì mưa, bay cao thì nắng, bay vừa thì râm.
- Mống dài trời lụt, mống cụt trời mưa.
- Tháng ba mưa đám, tháng tám mưa cơn.
- Tháng bảy ngâu ra, mồng ba ngâu vào.
- Én bay thấp mưa ngập bờ ao, én bay cao mưa rào lại tạnh.
- Trời nắng chóng trưa, trời mưa chóng tối.
- Trăng mờ tốt lúa nỏ, trăng tỏ tốt lúa sâu.
- Ếch kêu uôm uôm, ao chuôm đầy nước.
- Trời đang nắng, cỏ gà trắng thì mưa.
- Mây kéo xuống bể thì nắng chang chang
Mây kéo lên ngàn thì mưa như trút. - Giông bể Đông bắt nồi rang thóc
Giông bể Tây đổ thóc ra phơi. - Chớp thừng chớp chảo
Không bão thì mưa. - Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối. - Mưa tháng bảy gãy cành trám
Nắng tháng tám rám trái bưởi. - Kiến đen tha trứng lên cao
Thế nào cũng có mưa rào rất to. - Cò bay ngược nước, nước vào nhà.
- Bao giờ Hòn Đỏ mang tơi
Hòn Hèo đội mũ thì trời sắp mưa.
Có thể thấy rằng, cha ông ta đã dựa vào kinh nghiệm của mình để dự đoán tình hình thời tiết thông qua những những hiện tượng thiên nhiên như “Ráng mỡ gà có nhà thì giữ”. Nhờ vào những kinh nghiệm này mà ông cha ta có thể thực hiện công việc đồng áng thuận lợi, hạn chế những thiệt hại xảy ra do thời tiết.
(Nguồn ảnh: Internet)