Giải thích ý nghĩa câu thành ngữ ‘Tha hương cầu thực’ diễn tả thực trạng nào trong cuộc sống

(VOH) - Khi trưởng thành, chúng ta thường phải rời xa gia đình, quê hương để đi ‘Tha hương cầu thực’ với mong muốn có được cuộc sống sung túc, hạnh phúc về sau. Vậy câu tục ngữ trên có ý nghĩa gì?

Từ xưa đến nay, con người luôn cố gắng, nỗ lực phấn đấu cho tương lai. Họ thường chọn cách rời bỏ quê hương, tìm đến nơi “đất lành chim đậu” để có nhiều cơ hội phát triển bản thân. Họ “Tha hương cầu thực” với khát khao đạt được những mục tiêu mình đề ra, đứng trên đỉnh cao của danh vọng.

Khi nhắc đến những người con xa xứ để lập nghiệp, người ta hay ví von với câu “Tha hương cầu thực”. Vật câu thành ngữ này có ý nghĩa gì? Liệu rời xa quê hương để chinh phục những mục tiêu mới có thật sự đáng sợ? Hãy cùng bài viết đi tìm hiểu khái niệm, thông điệp, bài học sâu xa mà câu thành ngữ muốn truyền đạt nhé!

1. “Tha hương cầu thực” là gì?

tha-huong-cau-thuc-voh-0
 

Để hiểu rõ hơn nghĩa đen và nghĩa bóng của câu “Tha hương cầu thực”, chúng ta cần đi khai thác ý nghĩa của từng thành tố trong câu. Thành ngữ trên còn có biến thể khác là “Tha phương cầu thực”. Ý nghĩa của hai câu là hoàn toàn giống nhau.

Theo nghĩa Hán Việt, “tha” được hiểu là khác, lạ; “hương” là quê hương; “cầu” có nghĩa là xin, tìm kiếm, còn “thực” là ăn. “Cầu thực” được hiểu là xin ăn, kiếm sống, kiếm ăn. Đại ý của câu “tha hương cầu thực” là xin ăn, kiếm sống ở nơi khác, phản ánh chân thực hình ảnh con người lựa chọn rời bỏ quê hương đến phương trời xa xôi để tìm kế sinh nhai.

Tuy nhiên, đa số các câu thành ngữ luôn có sự lồng ghép nhiều lớp nghĩa với nhau nhằm biểu đạt một cách hoàn chỉnh những lời dạy bảo, khuyên răn của ông cha ta cho thế hệ mai sau. Câu “Tha hương cầu thực” cũng vậy. Nó không đơn thuần diễn đạt ý nghĩa con người đi đến một nơi xa lạ để làm ăn, sinh sống, mà nó còn thể hiện sự rày đây mai đó của những số phận bấp bênh, nay đây mai đó để kiếm sống.

Nhiều người hiểu nghĩa câu thành ngữ “Tha hương cầu thực” như một sự nhấn mạnh về cuộc sống phiêu bạt của những kiếp người chìm nổi, lênh đênh. Ở đời, chẳng có ai muốn rời xa gia đình, lựa chọn từ bỏ quê hương đến nơi hoàn toàn xa lạ để bắt đầu một khởi đầu mới. Tất cả cũng chỉ vì miếng cơm manh áo, cuộc sống vô ưu vô lo cho những người họ thương yêu mà thôi.

Xem thêm: 41 câu stt quê hương bình yên - nơi chôn rau cắt rốn một đời

2. “Tha hương cầu thực” có đáng sợ không?

Không nói về quá khứ xa xưa, ngay cả trong cuộc sống ngày nay ở các thành phố lớn, dân thành thị chính gốc không nhiều, mà chủ yếu là những người dân tỉnh lẻ từ nơi khác đổ về, vì hầu như rất nhiều người đều cho rằng thành thị là nơi màu mỡ, “đất lành chim đậu”. 

Người ta hay nói với nhau rằng, phố thị hoa lệ ấy chẳng bao giờ thôi tấp nập, đông đúc. Thật vậy, “hoa” cho người giàu, nhưng “lệ” lại dành riêng cho những người con xa xứ, chấp nhận rời bỏ quê hương để đến một nơi xa lại nhằm tìm kiếm miếng cơm, manh áo, một cuộc sống tốt đẹp ở tương lai.

tha-huong-cau-thuc-voh-1
"Tha hương cầu thực" chỉ đáng sợ khi ai đó yếu lòng

Có lẽ “tha hương cầu thực” thật sự đáng sợ với những ai yếu lòng hay chưa sẵn sàng từ bỏ sự quen thuộc, gắn bó keo sơn với bản thân để bắt đầu mọi ước mơ, khao khát ở một vùng trời mới. Bôn ba nơi xứ người, những lúc mỏi mệt và nhớ đến cha mẹ tần tảo sớm hôm ở quê khiến chúng ta xao xuyến, chạnh lòng, rồi bất giác rơi nước mắt lúc nào không hay. 

Một mình nơi căn phòng trống, chúng ta cảm thấy cô đơn và lạc lõng. Có khi lại rơi vào trầm tư, suy nghĩ về cuộc đời và nhận ra rằng bản thân chẳng thể nào làm khác đi. Chỉ có lựa chọn con đường “tha hương cầu thực” mới giúp cuộc sống của mình và những người thân yêu trở nên hoàn mỹ, hạnh phúc hơn.

Chúng ta đã bao giờ phải đứng trước lựa chọn việc ở quê nhà trồng rau nuôi cá để được gần cha mẹ hay tiếp tục bôn ba nơi xứ người chưa? Ai cũng đã từng như vậy phải không? Bởi chúng ta không thể chống cự lại vòng xoáy kiếm tiền, muốn cho cha mẹ đỡ vất vả và có một cuộc sống sung túc, chúng ta đành nén những cảm xúc ấy lại.

Nếu thành quả, trái ngọt mà chúng ta gặt hái và đạt được trong tương lai xứng đáng với công sức bỏ ra thì “Tha hương cầu thực” không đáng sợ như chúng ta nghĩ. Chỉ cần mạnh mẽ, nỗ lực vượt qua mọi chông gai, thử thách thì thành công sẽ đến với chúng ta.

Xem thêm: 26 bài thơ lục bát về quê hương giúp bạn tìm về ký ức miền quê

3. Tạm biệt cảnh “Tha hương cầu thực” và cứ sống lạc quan rồi mọi thứ tốt đẹp sẽ đến

Gia đình hay tiền tài quan trọng? Đây quả thật là một câu hỏi khó để đưa ra câu trả lời chính xác. Tuy nhiên, chúng ta cần xác định được đâu là giá trị cuối cùng mà bản thân mong muốn. Gia đình chính là nền tảng vững chắc, là chỗ dựa tinh thần mỗi khi mình vấp ngã, do đó, chúng ta cần bảo vệ và trân trọng 

Nhưng cuộc sống còn nhiều khó khăn, gian khổ nên chúng ta - thế hệ trẻ hãy mạnh mẽ như cây xương rồng vươn mình trong biển cát sa mạc, bước qua các chướng ngại vật để về đích một cách ngoạn mục. Đừng ngại phấn đấu làm việc nơi xa lạ, chỉ khi chăm chỉ trồng cây thì mới có trái ngọt vì chúng ta xứng đáng. 

tha-huong-cau-thuc-voh-2
Cứ sống lạc quan rồi mọi điều tốt đẹp sẽ đến

Đừng mải mê kiếm tiền mà bỏ bê gia đình, nhưng cũng đừng vì muốn bên gia đình nhưng lại không chịu phấn đấu cho tương lai. Cách tốt nhất là chúng ta phải biết cân đối, dung hòa cả hai, sắp xếp thời gian cho gia đình và công việc hợp lý. Chỉ khi chúng ta biết bản thân muốn gì và cần gì thì con đường phía trước sẽ trở nên thênh thang, rộng lớn, dễ dàng hơn.

Có lẽ những ai phải rơi hoàn cảnh “tha hương cầu thực” mới thấm được nỗi nhớ quê hương, gia đình, những cảm xúc khó gọi thành thành tên, những phút giây bơ vơ, lạc lõng giữa một thành phố toàn là người lạ. Nhưng không sao, chúng ta cứ sống vui tươi, lạc quan, đối diện với mọi thứ một cách tích cực thì mọi điều tốt đẹp sẽ đến. Cuộc sống chẳng bao giờ phụ người có lòng.

Chúng ta sẽ không cô đơn vì đâu đó trong cuộc sống vẫn còn rất nhiều những mảnh đời “Tha hương cầu thực”, nay đây mai đó. Suy cho cùng, đường đi là do bản thân lựa chọn. Nếu cảm thấy mệt mỏi quá hãy tạm xa nơi xứ lạ trở về vòng tay yêu thương của gia đình, để được vỗ về, an ủi hay chữa lành những vết thương nơi tâm hồn và thể xác. Khoảng thời gian bên gia đình là hạnh phúc, yên bình nhất.

Thành ngữ “Tha hương cầu thực” khơi gợi niềm thương cảm sâu sắc với những số phận lang thang, phiêu bạt nơi xứ người vì miếng cơm manh áo. Chỉ có cố gắng, phấn đấu hết mình và sống lạc quan, vui vẻ thì những điều tốt đẹp sẽ đến với chúng ta. Bên cạnh đó, biết cách dung hòa gia đình và công việc để đưa ra lựa chọn sáng suốt nhất. 

Sưu tầm

Nguồn ảnh: Internet