Thả nổi chất lượng nước uống đóng chai

(VOH) - Dân gian có câu, cơm ăn nước uống để nói về tầm quan trọng của hai loại thực phẩm cơ bản để duy trì sự sống của con người. Những năm gần đây do nhu cầu và sự tiện dụng, mặt hàng nước uống đóng chai trở nên phổ biến hơn bao giờ hết. Nhu cầu cao, quy trình sản xuất, nguyên liệu đầu vào không quá phức tạp... chính vì thế khá nhiều nhãn hiệu tham gia thị trường. Trong khi đó, chất lượng mặt hàng này đang bị thả nổi khiến người sử dụng không mấy an tâm và càng lo lắng hơn khi thỉnh thoảng các phương tiện truyền thông lại đăng tải thông tin, nước tinh khiết có cặn đóng thành từng lớp dưới đáy, có mùi lạ, đóng rêu xanh, nước tanh nồng...

Hiện có quá nhiều nhãn hiệu nước uống đóng chai, đóng bình được bày bán ở các quán giải khát lớn nhỏ, trong cửa hàng, siêu thị với nhiều mức giá khác nhau. Có thể điểm qua một số nhãn hiệu lớn được nhiều người biết đến như Aquafina, Lavie, Sapuwa, Ion life… cùng hàng loạt những thương hiệu khác. Ngay cả các công ty vận tải hành khách, các hãng hàng không cũng tham gia sản xuất nước uống đóng chai phục vụ cho khách hàng của riêng mình. Không chỉ công ty vận tải, nhiều công ty, siêu thị, khu vui chơi giải trí... cũng tự sản xuất riêng khiến thị trường này bát nháo hơn bao giờ hết. Chú Nguyễn Đức Côi hiện ngụ tại đường Lạc Long Quân quận Tân Bình đang sử dụng nước uống đóng bình của một đại lý gần nhà với 2 mức giá 13.000 đồng và 17.000 đồng một bình, bày tỏ: "Có phải là nước uống cho người ta như vậy là có được không. Trôi nổi nhiều quá tôi không biết cái nào là nước sạch cái nào là nước dơ. Trước đó, tôi dùng nước đun sôi để nguội, trước đó tôi đun củi nên thoải mái giờ nấu ga thì tiền mắc quá. Tôi xài để nấu cơm cũng có nữa. Họ nói là được lọc qua tia cực tím nguồn nước từ sông Đồng Nai, tôi nói là tôi cũng có thể lọc được vậy tôi bán cũng được vậy thì ai xét nghiệm cho tôi".

Quả thật, không băn khoăn sao được khi một cửa hàng gas, quán nước, cửa hàng tạp hóa đều có thể trở thành đại lý nước uống tinh khiết. Chỉ cần có nhu cầu ngay lập tức đại lý cho mang đến một chân kệ và bình, có nơi thậm chí không cần phải đóng tiền thế chân để cạnh tranh. Theo thống kê, TPHCM có gần hơn 300 cơ sở sản xuất nước uống đóng chai. Một vài năm trước đây, Thanh tra Sở Y tế đã phải đình chỉ gần 1/6 số cơ sở hiện có vì không đảm bảo điều kiện sản xuất về vệ sinh an toàn thực phẩm và ô nhiễm vi sinh. Một số liệu từng được công bố rất đáng chú ý là có đến 70% nước uống đóng chai trên thị trường chưa đạt, nguyên do là chưa tuân thủ quy trình 1 chiều trong vệ sinh an toàn thực phẩm, súc rửa bình không đúng, có nhà vệ sinh trong khu sản xuất… Khi lấy các mẫu nước kiểm nghiệm thì phát hiện thấy có vi khuẩn bệnh tiêu chảy…

Trên thực tế, nước tinh khiết phải đáp ứng trên 40 chỉ tiêu lý, hóa, vi sinh nhưng với những hệ thống xử lý nước rẻ tiền thì không hy vọng gì chất lượng nước được đảm bảo. Chẳng hạn như cùng là máy khử khuẩn bằng tia cực tím nhưng nếu thiết bị không tốt thì chỉ xử lý được khoảng 30% vi khuẩn có trong nước ngầm chưa kể hàm lượng các chất độc hại trong nước giếng khoan như Asen không được xử lý triệt để. PGS TS Vương Đình Đước - Viện Kỹ thuật Tài nguyên Nước và Môi trường khi chế tạo hệ thống lọc nước công nghệ nano đã rất băn khoăn với chất lượng nước làm ra, bởi theo ông, nước uống nếu không đảm bảo chất lượng thì sẽ rất nguy hại đến sức khỏe con người. Do vậy sau khi hoàn thành thiết bị ông phải mang mẫu nước đi kiểm nghiệm ở rất nhiều nơi để tạo sự tin tưởng cho người dùng. PGS - TS Vương Đình Đước chia sẻ: "Viện vệ sinh công cộng Bộ Y tế phân tích cho chúng tôi rất nhiều lần, lần nào cũng cho kết quả tốt, Trung tâm Y tế dự phòng TPHCM đánh giá cũng cho kết quả tốt. Người ta uống nước Ro người ta quen rồi. nhưng người ta không thấy được là nước Ro lọc hết chất khoáng chẳng hạn như sắt, magie, canxi thì cần cho xương".

Theo khuyến cáo của các chuyên gia, người tiêu dùng nên cẩn trọng với các loại nước uống đóng chai, đóng bình nhãn hiệu lạ và giá rẻ. Bởi trên thực tế nếu thực hiện theo đúng các quy trình thì nước đóng bình đến tay người tiêu đùng không thể có giá từ 10.000-15.000 đồng/bình 20 lít. Trong nhiều trường hợp qua kiểm tra nguồn nước tại cơ sở đạt tiêu chuẩn nhưng quá trình súc rửa bình không sạch nên khi nước được tái sử dụng thì bị nhiễm khuẩn. Bên cạnh đó, việc sử dụng nước tinh khiết trong một thời gian dài có thể không tốt cho sức khỏe vì sẽ thiếu đi những khoáng chất cần thiết cho cơ thể vì đã bị hệ thống lọc giữ lại như chia sẻ của PGS - TS Vương Đình Đước ở trên. Mỗi loại nước khoáng chỉ cung cấp cho cơ thể 1 thành phần khoáng nhất định, trẻ em không nên uống các loại nước khoáng vì thận chưa thể dung nạp. Thạc sĩ Đào Thị Yến Thủy, Trung tâm Dinh dưỡng TPHCM khuyến cáo: "Thực ra nguồn nước thì tốt nhưng mà do vệ sinh chai không sạch, họ kiểm tra ngay tại cơ sở đó thì nguồn nước thì tốt nhưng mà bỏ vào chai dơ thì bị nhiễm vi sinh, khoáng mà dư thì hại thận bé".

Một nghiên cứu của các nhà khoa học Đức rất đáng chú ý, sau khi thử nghiệm 18 mẫu nước đóng chai khác nhau từ Pháp, Italia, Đức phát hiện ra phần lớn các nước đóng chai này đều chứa khoảng 24.500 hóa chất khác nhau có thể gây rối loạn nội tiết tố sinh sản, ức chế hoạt động của estrogen, testosterone và hormone sinh sản nam khác. Đặc biệt, hóa chất được sử dụng để sản xuất hạt nhựa có trong nước đóng chai ảnh hưởng đến sự phát triển sinh sản của trẻ em, và cũng có thể gây bệnh tim, bệnh tiểu đường, vô sinh và những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác. Đó là những nghiên cứu từ nước ngoài, còn ở nước ta vấn đề này vẫn bị thả nổi. Đã đến lúc các cơ quan chức năng cần tăng cường quản lý chất lượng, các gia đình cũng cần cân nhắc hơn khi lựa chọn sản phẩm, đừng đánh cược sức khỏe với những nước uống đóng chai không rõ nguồn gốc./.