 |
| Cứ khoảng 3 giây có 1 thành viên mới tham gia Facebook (Ảnh: jumpradio) |
Bởi cách sử dụng đơn giản, giao diện bắt mắt, tính kết nối toàn cầu, chia sẻ cộng đồng cao nên hầu như mọi giới, mọi lứa tuổi, mọi ngành nghề, giai cấp trong xã hội đều có thể tham gia.
Chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh thì bất cứ lúc nào, ở đâu, người ta cũng có thể dễ dàng kết nối với thế giới bên ngoài thông qua Facebook. Con số hàng chục triệu người Việt Nam đang dùng Facebook và số người dùng mới không ngừng tăng thêm mà theo thống kê, cứ khoảng 3 giây có 1 thành viên mới tham gia, đã chứng tỏ mức độ lan truyền, phổ biến của trang mạng này.
Facebook thu hút người dùng nhờ tính năng có thể chia sẻ, trao đổi thông tin miễn phí. Trong thời đại bùng nổ thông tin, các trang mạng xã hội có tác dụng tích cực, làm cho người với người gần nhau hơn, thể hiện rõ qua việc kêu gọi giúp đỡ những người hoạn nạn.
Điển hình như trong vụ bắt cóc trẻ sơ sinh ở quận 7 mới đây, từ một bức chân dung do họa sĩ phác họa dựa trên mô tả của gia đình nạn nhân, đã nhanh chóng được lan truyền trên Facebook cùng với một số mạng xã hội trong và ngoài nước. Và chính áp lực từ cộng đồng đã buộc thủ phạm phải ra đầu thú vì biết rằng dù có lẩn trốn đi đâu cũng không thể lọt “lưới trời”.
Trước đó, thông tin về vụ tài xế xe tải chở bia bị lật, người đi đường xúm vào "hôi của" cũng đã nhận được sự chia sẻ, động viên của nhiều người dùng Facebook, và đã đem lại một cái kết có hậu từ sự góp sức của cộng đồng.
Facebook cũng là nơi kêu gọi những tấm lòng vàng, những nhà hảo tâm đóng góp cho các chuyến đi thiện nguyện, giúp đỡ đồng bào nghèo, trẻ em mồ côi, khuyết tật; cứu trợ người dân vùng thiên tai, lũ lụt...
Ngoài ra, giá trị nhân văn từ biết bao nghĩa cử đẹp trong cuộc sống, kinh nghiệm phòng chống dịch bệnh, thảm họa hay những câu chuyện cảnh giác với các chiêu lừa đảo, những vụ trộm cướp... cũng được lan truyền qua trang mạng Facebook, mang lại cho người dùng những thông tin đáng giá, có ích cho cộng đồng xã hội.
Với Facebook, thế giới thông tin của mỗi người được mở ra không có điểm dừng. Thậm chí mỗi ngày chỉ cần dạo một vòng trên Facebook cũng có thể nắm bắt được các thông tin trên mọi lĩnh vực dưới nhiều góc nhìn khác nhau. Thế nhưng, mặt trái là trong thế giới thông tin đa chiều và không rõ tính xác thực đó, cũng đã làm nảy sinh nhiều hệ lụy khó lường.
Lên facebook, tất cả các hoạt động của người dùng đều được "cập nhật" 24/24. Thậm chí đang ăn món gì, uống cà phê ở đâu, với ai... chủ nhân cũng "post để cả nhà cùng xem... cho vui"! Rồi cảm xúc vui, buồn, yêu, ghét, những bốc đồng, nóng giận, nông nổi nhất thời đều được chủ nhân "trưng bày" ra không một chút đắn đo, e ngại. Mà chẳng ai có thể chắc rằng, đó là cảm xúc thật hay chỉ là “động tác giả” vì mục đích nào khác?
Đưa những thông tin như vậy, chủ nhân có thể chỉ là để xả stress, để chia sẻ cảm xúc cá nhân, hoặc để chứng tỏ mình, để bộc lộ quan điểm, thậm chí là để trả đũa, cạnh khóe một ai đó, một nhóm người nào đó. Có những người dùng Facebook vào việc quảng cáo, kinh doanh, lôi kéo sự ủng hộ; và có cả những kẻ lố bịch đến mức khoe thân trên Facebook để mong được nổi tiếng… cũng từng tạo ra lắm chuyện bi hài.
Khi vô tình hay cố ý bước vào “ma trận” thông tin "thật giả lẫn lộn" trên Facebook, đối với những thông tin vô thưởng vô phạt thì không sao, còn đối với những thông tin gây “sốc”, có khi "tác giả" bị phản đối, bị tẩy chay và nhận những bình luận "ném đá" của cộng đồng cư dân mạng, tai hại hơn là hậu quả nặng nề cả ở ngoài đời thực.
Trong nhiều trường hợp, Facebook đã bị lợi dụng như một diễn đàn để phản bác, chống lại một quan điểm nào đó, mà chưa chắc, những thông tin được phát tán đi đã là đúng đắn. Không chỉ dừng lại ở đó, những lời lẽ, ngôn từ trên Facebook liên quan đến các cá nhân, tổ chức cụ thể cũng đã gây hậu quả nghiêm trọng, khó lường.
Khi người dùng Facebook cố tình lan truyền những thông tin có mưu tính, thì cũng có thể gặp những chuyện “gậy ông đập lưng ông”, như đã từng có trường hợp sinh viên bị đuổi học vì bêu rếu nhà trường trên Facebook. Bên cạnh những phức tạp nảy sinh từ việc lạm dụng Facebook thì việc quá “hào phóng” trưng ra các thông tin cá nhân cũng đã vô tình tiếp tay, đem lại cái lợi bất chính cho những kẻ chuyên săn lùng, mua bán thông tin của người khác, hay trở thành miếng mồi ngon cho bọn trộm cắp khi đã nắm rõ lịch trình của cá nhân người dùng hoặc gia đình, người thân của họ để ra tay vào đúng thời điểm... Bất cứ người dùng Facebook nào cũng có thể trở thành nạn nhân nếu thiếu thận trọng.
Không thể phủ nhận mạng xã hội Facebook đã có những đóng góp tích cực cho sự phát triển của xã hội từ khi ra đời cho đến nay. Tuy nhiên, một khi Facebook mặc nhiên trở thành “cổng thông tin điện tử” của từng cá nhân người sử dụng, có thể bày tỏ quan điểm, chính kiến mà không phải qua bất kỳ khâu kiểm duyệt, thẩm định nào, chính là những điều kiện “mở” cho những ai lạm dụng Facebook vào những mục đích không trong sáng.
Ý nghĩa lớn lao của Facebook mà không phải người dùng nào cũng nhận thức được, đó là với tốc độ lan truyền theo cấp số nhân, Facebook hoàn toàn có thể trở thành "túi khôn" của nhân loại khi chia sẻ trên đó những kiến thức bổ ích, những ý kiến mang tính xây dựng, thay vì chỉ quanh quẩn chuyện đăng tải thông tin cá nhân để thể hiện mình.
Với mạng xã hội có tính toàn cầu như Facebook, con người đã được trao thêm quyền tự do trong việc chia sẻ và thụ hưởng thông tin. Đứng trước thế giới thông tin đa chiều từ những trang mạng xã hội hiện nay, cần có những “bộ lọc” đủ sáng suốt và bình tĩnh.
Người sử dụng thông minh luôn biết chọn lọc, đăng tải và tiếp nhận những nội dung có ích cho bản thân và cho cộng đồng xã hội, không để lâm vào tình trạng bị tác dụng ngược. Lợi dụng hoặc lạm dụng facebook đều gây ảnh hưởng và dẫn đến hậu quả khôn lường. Vì vậy, để Facebook làm tăng thêm giá trị nhân văn của cuộc sống, hay làm phức tạp thêm các mối quan hệ của cộng đồng, điều đó tùy thuộc vào cách sử dụng của mỗi cá nhân người dùng Facebook.
