Thủy tinh thể được cấu tạo chủ yếu từ nước và các protein, sắp xếp trật tự để cho ánh sáng có thể xuyên qua và hội tụ trên võng mạc, giúp chúng ta nhìn rõ các vật thể dù ở xa hay gần.
Đục thủy tinh thể là gì?
Theo Y học lâm sàng, bệnh đục thủy tinh thể (còn gọi là cườm khô, cườm đá, cườm hạt) là tình trạng thể thủy tinh của mắt bị mờ, có thể hình dung như một tấm kính bám đầy bụi hoặc phủ sương mù.
Bệnh đục thủy tinh thể khá phổ biến ở người trên 40 tuổi, chiếm 70%. Ngoài ra, đục thủy tinh thể còn gặp ở người trẻ do bẩm sinh, chiếm 30%.
Hình ảnh mắt bên phải là mắt đã bị đục thủy tinh thể (Nguồn: Internet)
Dấu hiệu đục thủy tinh thể
Đục thủy tinh thể thường diễn biến trong một quá trình, không gây đau đớn, ban đầu sẽ không nhận thấy bất kỳ dấu hiệu hoặc những thay đổi nào trong tầm nhìn cũng như thị lực.
Khi bệnh tiến triển đến một giai đoạn nặng hơn, lúc đó người bệnh mới thấy xuất hiện các biểu hiện như:
- Mắt nhìn mờ, khó nhìn, nhanh mỏi mắt khi tập trung xem tivi, lướt điện thoại hoặc đọc sách báo.
- Tăng nhạy cảm với ánh sáng, lóe sáng, quáng gà, nơi râm mát nhìn rõ hơn ngoài nắng.
- Nhìn thấy nhòe, cảm giác có hào quan xung quanh, màn xương che phủ trước mắt.
- Nhìn 1 vật thành 2 hoặc 3 hình ảnh.
- Rõ nhất là người bệnh thấy hiện tượng ruồi bay, chấm đen, đốm đen xuất hiện trước mắt.
Một số trường hợp, người bệnh sẽ bị đục thủy tinh thể lệch, nghĩa là bệnh phát triển trước ở 1 mắt, trong khi mắt còn lại tầm nhìn vẫn bình thường. Theo thời gian, bệnh có xu hướng tiến triển sang mắt thứ 2, gây ra các triệu chứng nhìn mờ tương tự.
Nguyên nhân đục thủy tinh thể
Quá trình lão hóa tự nhiên kèm theo các yếu tố nguy cơ như stress, tia tử ngoại, vi khuẩn, môi trường ô nhiễm,…sẽ làm tổn thương các mạch máu nuôi dưỡng mắt, cộng thêm các viêm nhiễm vùng mắt là nguyên nhân chính khiến các protein của thủy tinh thể bị co cụm lại, tạo thành những đám mây che phủ tầm nhìn của mắt. Khi đó, bệnh nhân sẽ bị đục thủy tinh thể. Lâu dần sẽ giảm thị lực, thậm chí có thể dẫn đến mù lòa.
Khi bước qua tuổi 40, các yếu tố tác động sẽ nhiều lên, trong khi khả năng tự vệ của mắt lại giảm đi, khiến cho bệnh tiến triển nhanh hơn gây phiền toái đến sức khỏe và hoạt động của mắt.
Các nguyên nhân có thể gây ra bệnh đục thủy tinh thể bao gồm:
- Mắc các bệnh tật và rối loạn về mắt tái đi tái lại nhiều lần, tái đi tái lại như khiếm thị, viêm giác mạc, viêm kết mạc, chấn thương mắt, khô mắt,…
- Người mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường, tăng huyết áp, béo phì mà không giảm cân được, bệnh về mắt,…
- Những người phải dùng 1 số loại thuốc thường xuyên và gây tác dụng không mong muốn lên mắt, đó là corticoid (predniisolon), thuốc hạ mỡ máu, thuốc chống loạn nhịp tim, thuốc trầm cảm.
- Ngoài ra, nhiều người không chú ý tập luyện và cung cấp các chất dinh dưỡng cho mắt. Dinh dưỡng kém, suy giảm miễn dịch nên mắt bị thiếu dưỡng chất.
- Dùng quá nhiều chất kích thích như bia rượu, thuốc lá,…
- Tiếp xúc nhiều với các xạ ion hóa được sử dụng trong Xquang và xạ trị ung thư.
- Người bị đục thủy tinh thể bẩm sinh hoặc gia đình có người mắc bệnh đục thủy tinh thể.
Cách điều trị đục thủy tinh thể
Lựa chọn đúng phương pháp điều trị đục thủy tinh thể sẽ giúp người bệnh nhanh chóng khôi phục thị lực, ngăn chặn nguy cơ mù lòa vĩnh viễn.
Bạn có thể tìm hiểu những các điều trị đục thủy tinh thể dưới đây:
-
Thuốc điều trị đục thủy tinh thể bằng thuốc
Hiện nay trên thế giới, các nhà khoa học đang nghiên cứu về một loại thuốc nhỏ mắt trị đục thủy tinh thể có tên là Lanosterol. Thử nghiệm tác dụng của loại thuốc này trên mắt thỏ và chó, họ nhận thấy thuốc giảm đáng kể các mảng đục trên thủy tinh thể.
Tuy nhiên, thuốc Lanosterol vẫn chỉ đang trong giai đoạn nghiên cứu trên người và chưa được chấp thuận sử dụng rộng rãi.
Trong tương lai, hứa hẹn đây là giải pháp chữa đục thủy tinh thể hiệu quả mà không cần phẫu thuật.
-
Phẫu thuật đục thủy tinh thể
Phẫu thuật nhằm loại bỏ thủy tinh thể bị đục bằng thủy tinh thể nhân tạo được tiến hành nhanh chóng bằng 2 phương pháp chủ yếu sau:
Điều trị đục thủy tinh thể bằng phương pháp phẫu thuật (Nguồn: Internet)
Phương pháp mổ Phaco
Bác sĩ sẽ dùng dao rạch một vết nhỏ ở rìa ngoài giác mạc. Sau đó dùng năng lượng siêu âm chia nhỏ thủy tinh thể bị đục và hút bỏ ra ngoài. Cuối cùng, thủy tinh thể nhân tạo sẽ được đặt vào thay thế.
Ưu điểm của phẫu thuật đục thủy tinh thể theo phương pháp Phaco:
- Vết mổ nhỏ, không cần khâu.
- Thủ tục nhập viện đơn giản.
- Chi phí nhiều mức phù hợp theo từng điều kiện kinh tế người bệnh (từ 5 – 20 triệu đồng).
- Được phổ biến rộng rãi, có thể thực hiện tại bệnh viện tuyến huyện trở lên.
Nhược điểm:
- Không thích hợp với trường hợp bệnh nặng, thủy tinh thể bị xơ cứng nhiều.
- Vết mổ thực hiện bằng dao nên vẫn có nguy cơ nhiễm trùng, chảy máu.
Phương pháp mổ bằng Lazer
Phương pháp này chỉ khác mổ phaco ở chỗ thay vì dùng dao, bác sĩ sẽ dùng năng lượng Lazer để tạo một đường rạch chính trên giác mạc.
Ưu điểm:
- Áp dụng cho cả người bị đục thủy tinh thể nặng, không thể can thiệp bằng phương pháp phaco.
- Tạo vết mổ chính xác, nguy cơ nhiễm trùng thấp.
- Khắc phục được tật khúc xạ (cận thị, viễn thị, loạn thị,…) nếu có ở người bệnh đục thủy tinh thể.
Nhược điểm
- Vết mổ lớn hơn phương pháp Phaco.
- Cần yêu cần bác sĩ có tay nghề cao, thiết bị hiện đại.
- Chi phí cao (từ 60 – 100 triệu đồng).
- Chưa phổ biến ở các bệnh viện tuyến dưới.
Việc lựa chọn phương pháp điều trị đục thủy tinh thể còn phụ thuộc vào mức độ bệnh cũng như lứa tuổi mắc phải. Do đó, cần phải đi khám sớm để được bác sĩ chuyên khoa tư vấn phương pháp điều trị phù hợp, nhằm phòng trạng nguy cơ mất thị lực vĩnh viễn.
Cách phòng tránh bệnh đục thủy tinh thể
Theo khuyến cáo của các chuyên gia nhãn khoa, cách tốt nhất để phòng chống căn bệnh đục thủy tinh thể là cần thay đổi thói quen sinh hoạt một cách khoa học, kết hợp với những giải pháp hỗ trợ điều trị thông qua các cách sau:
- Cải thiện ánh sáng trong nhà với đèn nhiều hơn hoặc sáng hơn. Khi đi ra ngoài tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, khói bụi,…thì nên đeo kính râm hoặc chiếc mũ rộng vành để giảm độ chói giúp bảo vệ mắt.
- Bỏ hút thuốc lá vì trong khói thuốc lá có chứa nhiều chất độc tố, làm đẩy nhanh tiến triển của bệnh.
- Sử dụng các thực phẩm giàu Omega-3, DHA, các dược phẩm có tác dụng chống oxy hóa mạnh,…ngay từ khi chưa bị đục thủy tinh thể.
- Bổ sung chế độ ăn uống bằng cách ăn nhiều thực phẩm chứa nhiều vitamin C, vitamin E, A, kẽm, hợp chất lutein, zeaxanthin có trong rau xanh, trái cây có màu đỏ (cà chua, ớt, gấc, đu đủ,…), ngũ cốc, trứng sữa, cá,…Hạn chế thức ăn và nước uống quá mặn, có nhiều đường, dầu mỡ.
- Chăm sóc mắt bằng cách khám mắt thường xuyên, định kỳ 6 tháng/lần.
- Điều trị tích cực các bệnh mãn tính như tiểu đường, cường giáp, tăng huyết áp,…vì những bệnh này có liên quan mật thiết đến bệnh đục thủy tinh thể.
Nếu bạn càng có ý thức phòng bệnh sớm, nguy cơ mắc bệnh sẽ càng giảm đáng kể. Hy vọng những thông tin trên đã cung cấp thêm cho bạn một số kiến thức cần thiết về bệnh đục thủy tinh thể để bạn phòng ngừa cũng như điều trị đúng cách và mang lại hiệu quả.
