Giảng viên báo chí kỳ cựu Ismail Mashal đã gây ra cơn bão bằng cách xé nát bằng cấp của mình trên TV vào tháng 12/2022 nhằm phản đối sắc lệnh chấm dứt giáo dục đại học của phụ nữ.
Trong những ngày gần đây, các kênh truyền hình trong nước chiếu cảnh Mashal đi xe đẩy sách quanh thủ đô Kabul và tặng chúng cho những người qua đường, kể cả phụ nữ.
Trợ lý của Mashal, Farid Ahmad Fazli nói với AFP, Mashal đã bị các thành viên Taliban đánh đập không thương tiếc và bị bắt đi một cách rất thiếu tôn trọng.
Fazli cho biết: "Anh ấy tặng sách miễn phí cho chị em (phụ nữ) và nam giới”, “Anh ấy vẫn đang bị giam giữ và chúng tôi không biết anh ấy đang bị giam giữ ở đâu".
Mashal - giảng viên hơn một thập kỷ tại 3 trường đại học ở Kabul - đã bị giam giữ mặc dù "không phạm tội", Fazli nói.
"Mashal có những hành động khiêu khích chống lại hệ thống trong một thời gian. Cơ quan an ninh đã đưa anh ta đi điều tra" - ông Abdul Haq Hammad, Giám đốc Bộ Thông tin và Văn hóa, viết trên Twitter.
Tại Afghanistan, tư tưởng gia trưởng và bảo thủ vẫn còn sâu sắc, hiếm khi thấy một người đàn ông biểu tình ủng hộ phụ nữ nhưng Mashal, người điều hành một trường học cho biết: ông sẽ đứng lên đấu tranh cho quyền của phụ nữ.
"Là một người đàn ông và là một giáo viên, tôi không thể làm gì khác cho họ và tôi cảm thấy rằng bằng cấp của mình trở nên vô dụng. Vì vậy, tôi đã xé chúng", ông nói với AFP vào thời điểm đó.
"Tôi đang lên tiếng. Tôi đang đứng cùng với các chị em của mình... Tôi sẽ tiếp tục phản đối ngay cả khi phải trả giá bằng mạng sống của mình".
Một nhóm nhỏ nam sinh cũng tổ chức một cuộc tuần hành ngắn để phản đối lệnh cấm.
Báo cáo viên đặc biệt của Liên Hợp Quốc về nhân quyền ở Afghanistan, Richard Bennett đã chỉ trích việc bắt giữ Mashal và kêu gọi thả người ngay lập tức.
"Nhắm mục tiêu và đàn áp các hoạt động dân sự hòa bình là không thể chấp nhận được và trái với nghĩa vụ quốc tế của Afghanistan. Tôi kêu gọi trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện cho anh ấy" - Bennett viết trên Twitter.
Taliban hứa hẹn sẽ xây dựng một chế độ "nhẹ nhàng" hơn khi họ trở lại nắm quyền vào tháng 8/2021, nhưng thay vào đó lại áp đặt những hạn chế khắc nghiệt đối với phụ nữ – đẩy họ ra khỏi đời sống công cộng một cách hiệu quả.
Vào tháng 12, chính quyền Taliban đã ra lệnh cho tất cả các nhóm viện trợ không cho nhân viên nữ của họ đến làm việc. Kể từ đó, họ đã miễn trừ cho ngành y tế, cho phép phụ nữ trở lại làm việc ở đó.
Các trường trung học dành cho nữ sinh cũng đã bị đóng cửa hơn một năm, trong khi nhiều phụ nữ bị mất việc làm trong các cơ quan chính phủ.
Phụ nữ cũng bị cấm đến công viên, phòng tập thể dục và nhà tắm công cộng.
