Phát biểu tại một sự kiện do Viện Nghiên cứu chiến lược quốc tế tổ chức vào ngày 21/7, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper nói rằng việc tiến hành bồi đắp và các cuộc tập trận quân sự bất hợp pháp của Trung Quốc tại ở Biển Đông không phù hợp với các cam kết được nêu trong Tuyên bố về ứng xử các bên ở Biển Đông vào năm 2002 (DOC).
Ông Esper cho rằng Trung Quốc đã “bắt nạt” các quốc gia ASEAN để buộc các nước này phải ngưng các hoạt động phát triển dầu khí tiềm năng ngoài khơi trị giá đến 2.600 tỷ USD, đồng thời ngăn cản các nước này đánh bắt cá tại ngư trường quan trọng của họ.
Ông Esper yêu cầu các nhà lãnh đạo Trung Quốc tuân thủ luật pháp và chuẩn mực quốc tế mà Trung Quốc và người dân Trung Quốc đã được hưởng lợi rất nhiều từ những năm qua.
Người đứng đầu Lầu Năm Góc khẳng định chính sách nhất quán của Mỹ đối với Biển Đông là “bảo vệ một Ấn Độ - Thái Bình Dương tự do và cởi mở”, đồng thời nhấn mạnh “Trung Quốc không có quyền biến vùng biển quốc tế thành một khu vực độc quyền hoặc đế chế hàng hải của riêng mình”.
"Chúng ta phải duy trì một hệ thống tự do và cởi mở, bảo đảm hòa bình và thịnh vượng cho hàng triệu người; tôn trọng chủ quyền, giải quyết tranh chấp bằng hòa bình; tuân thủ luật pháp và chuẩn mực quốc tế; thúc đẩy thương mại tự do, công bằng. Chúng tôi tin tưởng chắc chắn rằng không một quốc gia nào có thể hoặc nên giữ vai trò thống trị, và chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc cùng với các đồng minh và đối tác của mình để hỗ trợ một Ấn Độ - Thái Bình Dương thịnh vượng và an toàn cho tất cả mọi người”, ông Esper khẳng định.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper. Ảnh: BBC
Phát biểu về tình hình căng thẳng gia tăng gần đây giữa Ấn Độ và Trung Quốc, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cho biết Mỹ vẫn đang "theo dõi rất chặt chẽ" tình hình giữa Ấn Độ và Trung Quốc dọc theo đường kiểm soát thực tế, và Mỹ đã thấy một vài tín hiệu tích cực khi cả hai bên đang cố gắng nhằm giảm nhiệt tình hình. Đối với Ấn Độ, ông Esper cho rằng đây là “một trong những mối quan hệ quốc phòng quan trọng nhất thế kỷ 21 của Mỹ”.
Về khả năng có hay không một chuyến thăm đến Trung Quốc với tư cách là người đứng đầu Bộ Quốc phòng Mỹ, ông Mark Esper cho hay ông hy vọng sẽ đến thăm Trung Quốc vào cuối năm nay để cải thiện “các kênh truyền thông khủng hoảng” và bàn về các vấn đề khác mà hai bên cùng quan tâm.
"Chúng tôi không tìm kiếm xung đột. Chúng tôi cam kết một mối quan hệ quốc phòng mang tính xây dựng và có kết quả tích cực với Trung Quốc, nhằm cùng mở ra các kênh truyền thông hữu ích và giảm thiểu rủi ro”, ông Esper nói.