Nam Phi tiến thoái lưỡng nan trước việc Tổng thống Nga dự hội nghị BRICS

VOH - Tổng thống Nga có thể đến Nam Phi tham dự hội nghị thượng đỉnh khối các nền kinh tế mới nổi lớn (BRICS), song lệnh bắt giữ của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) đang gây khó cho Nam Phi.

Nam Phi vừa tổ chức hội nghị ngoại trưởng các nước BRICS, bước chuẩn bị quan trọng cho hội nghị thượng đỉnh của khối diễn ra vào tháng 8/2023 tại thành phố Johannesburg.

BRICS gồm 5 nước Nga, Trung Quốc, Ấn Độ, Brazil và Nam Phi, chiếm hơn 40% dân số toàn cầu và gần 1/4 GDP thế giới.

Phát biểu tại thành phố Wismar ở Đức liên quan tới lệnh bắt giữ của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) đối với Tổng thống Nga Vladimir Putin, Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock nhấn mạnh rằng người nào vi phạm trật tự quốc tế sẽ phải gánh chịu hậu quả. Do đó việc họ tham gia các hội nghị quốc tế không còn dễ dàng nữa.

Theo bà Baerbock, Nam Phi nêu rõ nước này là thành viên của ICC. Tuy nhiên, bà không đề cập đến bất kỳ hậu quả nào.

Theo nhà ngoại giao Đức, luật pháp quốc tế quy định rõ "những tội phạm chiến tranh tiến hành các cuộc chiến xâm lược cuối cùng sẽ phải chịu trách nhiệm."

Nam Phi tiến thoái lưỡng nan trước việc Tổng thống Nga dự hội nghị BRICS 1
Tổng thống Nga Vladimir Putin - Ảnh: AFP

Tháng 3/2023, ICC đã ban hành lệnh bắt giữ Tổng thống Nga Vladimir Putin với cáo buộc phạm tội ác chiến tranh.

ICC yêu cầu 123 nước thành viên, trong đó có Nam Phi, bắt Tổng thống Putin và chuyển đến Hà Lan để xét xử nếu ông đặt chân đến lãnh thổ của họ. Tuy nhiên trên thực tế, không phải mọi quốc gia đều tuân thủ phán quyết của tòa.

Ngày 20/3, Ủy ban Điều tra Liên bang Nga đã mở một cuộc điều tra hình sự nhằm vào các công tố viên và thẩm phán của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC), những người đã ra lệnh bắt giữ Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Theo ủy ban này, hành động của công tố viên ICC có dấu hiệu phạm tội theo luật pháp Nga khi vu khống một người vô tội phải chịu trách nhiệm hình sự cũng như tìm cách tấn công đại diện của một quốc gia nước ngoài được bảo vệ theo luật pháp quốc tế nhằm gây phức tạp quan hệ quốc tế.

Moskva gọi lệnh bắt của ICC là vô nghĩa. Mỹ và Nga từng tham gia ICC nhưng đã rút lui và không công nhận cơ quan này. Một số nước như Trung Quốc, Ấn Độ không tham gia và không công nhận thẩm quyền của ICC.

Tổng thống Nga từng nhận lời dự hội nghị BRICS trước khi lệnh bắt được ICC công bố. Hãng thông tấn TASS của Nga ngày 26/5 cho biết ông Tổng thống Vladimir Putin "không rút lại quyết định tham gia hội nghị".