Tin tứcTheo kế hoạch, trong chuyến đi này, ông chủ Nhà Trắng sẽ tham gia nhiều hội nghị thượng đỉnh G7 với những người đồng cấp châu Âu và đặc biệt là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên với người đồng cấp Nga Vladimir Putin. Giới phân tích nhận định, chuyến công du đầu tiên của ông Biden mang tới rất nhiều thông điệp.
Theo kế hoạch, Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ lần lượt tới Anh, Bỉ và Thụy Sĩ. Đây được coi là cơ hội để Mỹ củng cố lại mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương vốn bị suy yếu dưới thời chính quyền của cựu Tổng thống Donald Trump và tái định hình quan hệ với Nga. Trả lời báo chí về mục đích của chuyến đi ngay khi rời Nhà Trắng, ông Biden khẳng định đây là cơ hội biểu thị sức mạnh của quan hệ đồng minh xuyên Đại Tây Dương.
Điểm đến đầu tiên trong chuyến công du là ngôi làng ven biển St.Ives ở thị trấn Cornwall (Anh), nơi ông Biden sẽ dự hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) vào hôm nay 11/6. Dự kiến, các vấn đề như vaccine phòng COVID-19, thương mại, khí hậu và sáng kiến tái thiết cơ sở hạ tầng ở các nước đang phát triển sẽ là những nội dung chính trong hội nghị lần này. Trả lời báo giới trước khi lên chuyên cơ Air Force One để tới châu Âu, ông Biden xác nhận đã có một kế hoạch vaccine cho toàn thế giới và sẽ công bố tại hội nghị thượng đỉnh G7. Tuần trước, Mỹ công bố kế hoạch chia sẻ 20 triệu liều vaccine cho các quốc gia khác.
Theo kế hoạch, Tổng thống Mỹ đã có cuộc họp với Thủ tướng Anh Boris Johnson trong ngày 10/6, sự kiện được xem là cơ hội để làm mới mới quan hệ "đặc biệt" giữa Anh-Mỹ sau khi Anh chính thức rời Liên minh châu Âu (EU) từ đầu năm nay. Sau 3 ngày tham dự hội nghị G7, Tổng thống và Đệ nhất phu nhân Mỹ sẽ tới thăm Nữ hoàng Elizabeth tại lâu đài Windsor, trước khi rời Anh để tới điểm dừng chân tiếp theo là Bỉ. Tại Bỉ, ông Biden dự kiến sẽ họp với lãnh đạo của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) với nội dung thảo luận dự kiến sẽ xoay quanh những thách thức chung và vấn đề chia sẻ chi phí quốc phòng trong NATO. Ông Biden cũng sẽ tham dự hội nghị thượng đỉnh Mỹ- EU ngày 15/6.
Giới phân ticsh nhận định: Cuộc gặp mặt trực tiếp đầu tiên giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và các lãnh đạo châu Âu chắc chắn sẽ là dịp để thảo luận rất nhiều vấn đề mang tính chiến lược không chỉ đối với quan hệ Mỹ-Âu mà còn đối với bàn cờ địa chính trị toàn cầu. Sau 4 năm rạn nứt vô cùng nghiêm trọng dưới thời ông Donald Trump, đây là thời điểm mà Mỹ và châu Âu cần làm sống lại mối quan hệ đồng minh truyền thống bằng những hành động cụ thể, sau khi đã có rất nhiều tuyên bố tốt đẹp thể hiện thiện chí từ cả hai phía kể từ khi ông Joe Biden đắc cử và nhậm chức Tổng thống Mỹ đầu năm 2021. Cách tốt nhất để xóa bỏ các hoài nghi là bằng hành động. Châu Âu chờ đợi chính quyền của ông Joe Biden cụ thể hóa các cam kết về hợp tác chống biến đổi khí hậu, tăng cường chủ nghĩa đa phương, thúc đẩy quan hệ thương mại, đồng thời hoạch định một chiến lược chung về các vấn đề địa chính trị, như quan hệ với Nga, Trung Quốc, hồ sơ hạt nhân Iran.
Theo dự thảo tuyên bố chung được chuẩn bị cho hội nghị này, dự kiến Mỹ và EU sẽ nhất trí giảm bớt các hạn chế xuất khẩu đối với vaccine và thuốc điều trị COVID-19, thành lập một lực lượng đặc nhiệm chung để tăng năng suất vaccine và thuốc nhằm mục đích "duy trì chuỗi cung ứng rộng mở và đảm bảo, tránh mọi hạn chế xuất khẩu không cần thiết". Các nhà lãnh đạo hai bên dự kiến cũng sẽ cam kết tăng cường hợp tác trong đối phó biến đổi khí hậu, cũng như xác định các lĩnh vực chính mà hai bên sẽ thúc đẩy hợp tác xuyên Đại Tây Dương trong việc hạn chế biến đổi khí hậu. Cũng theo dự thảo, các nhà lãnh đạo EU và Mỹ sẽ cam kết dỡ bỏ thuế thép trước ngày 1/12/2021 và tránh để xảy ra thêm các tranh chấp thương mại xuyên Đại Tây Dương.
Điểm dừng chân tiếp theo của ông Biden là Thụy Sĩ, nơi ông dự kiến sẽ dự hội nghị thượng đỉnh với Tổng thống Nga Vladimir Putin vào ngày 16/6. Đây được coi là một phần quan trọng của chuyến công du, một cơ hội để hai bên trao đổi trực tiếp về những khúc mắc và những vấn đề gây căng thẳng trong thời gian qua. Cố vấn An ninh Nhà Trắng Jake Sullivan cho biết ông Biden hy vọng các hội nghị trước đó với các nước G7 và NATO sẽ củng cố tinh thần đồng minh trước khi bước vào cuộc họp với người đồng cấp Nga. Tuy nhiên, hội nghị thượng đỉnh Nga- Mỹ không được kỳ vọng sẽ tạo ra đột phá lớn.
Đáng chú ý, báo chí quốc tế những giờ qua rất quan tâm đến các chuyển động ngoại giao trước thềm hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) chuẩn bị diễn ra vào cuối tuần này, trong đó đặc biệt là chuyến công du nước ngoài đầu tiên của Tổng thống Mỹ Joe Biden đến Anh bắt đầu từ hôm 10/6. Tờ Washington Post bình luận, tại hội nghị lần này, chiến lược vắc-xin chống Covid-19 của ông Biden sẽ là tâm điểm thu hút sự chú ý dư luận. Theo đó, ông Biden sẽ lần đầu tiên bước ra “sân khấu toàn cầu” với kế hoạch chia sẻ vắc-xin vốn đang gây tranh cãi trong chính nội bộ nước Mỹ và với các đồng minh châu Âu; với trọng trách gây dựng lại vai trò và vị thế của nước Mỹ trong cuộc chiến chống COVID-19.
Ở góc độ khác, Reuters cho hay, ông Joe Biden nhân dịp này cũng tìm cách làm hồi sinh quan hệ với các cơ chế đa phương như Tổ chức y tế thế giới (WHO) vốn đã bị ảnh hưởng dưới thời cựu Tổng thống Trump. Nhưng các chuyên gia y tế thất vọng cho rằng, chiến lược của Washington cho đến thời điểm này vẫn còn chắp vá so với các dự án toàn diện giai đoạn trước đây. Bởi vậy, ngay trước thềm hội nghị thượng đỉnh G7, Reuters cho hay, hơn 200 nhân vật nổi tiếng bao gồm hơn 100 cựu lãnh đạo chính phủ mới đây đã kêu gọi nhóm G7 cần chi khoảng 44 tỷ USD để hỗ trợ chiến dịch tiêm chủng cho các quốc gia có thu nhập thấp. Như Gordon Brown, cựu Thủ tướng Anh cho rằng, “đã đến lúc phải đưa ra một quyết định lớn. Sẽ là sự thất bại to lớn, thảm khốc về mặt đạo đức nếu không có được kế hoạch tiêm chủng cho toàn thế giới vào cuối tuần này”.
Trong khi đó, tờ The Guardian nhắc lại hồi tuần trước, Thủ tướng Anh Boris Johnson cho biết sẽ thúc giục các nước G7 “vượt qua thách thức lớn nhất thời hậu chiến và hoàn tất kế hoạch tiêm chủng vào cuối năm sau - 2022”. Tuy sức ép về điều tra nguồn gốc virus SARS-CoV-2 đang ngày một lớn hơn nhưng giới ngoại giao cho rằng, Tuyên bố chung của Thượng đỉnh G7 sẽ tránh đề cập trực tiếp đến Trung Quốc cũng như giả thuyết “virus lọt ra từ phòng thí nghiệm”. Việc châu Âu ủng hộ ý tưởng mở một cuộc điều tra mới cũng được xem là có ý nghĩa biểu tượng vì châu Âu không trực tiếp can dự vào cuộc điều tra này.
