Kinh nghiệm thắng, cua cho tài xế chạy xe vùng đèo núi

(VOH) - Các vụ tai nạn xe ô tô xảy ra liên tiếp trong thời gian gần đây tại các cung đường đèo, núi khiến không ít tài xế giật mình. Để tránh tai nạn đáng tiếc, các bác tài có thể tham khảo một số kinh nghiệm “leo đèo, đổ núi” hữu ích được tổng hợp dưới đây.

Không xoa vô lăng bằng 1 tay

Do đường núi có nhiều khúc cua nên tài xế hầu như phải liên tục làm việc với vô lăng, đồng thời ước lượng độ gấp của khúc cua để đánh lái vừa đủ để chiếc xe chạy ổn định, không tròng trành và luôn nằm trên phần đường quy định.

Các tài xế có thói quen xoa vô lăng bằng 1 tay hoặc vần vô lăng tí một - sẽ cực nguy hiểm khi chạy xe đường đèo bởi các khúc cua gắt đòi hỏi lực giữ vô lăng lớn hơn so với đường bằng. Nếu chẳng may tuột tay thì hậu quả thật khó lường.

Để an toàn, các bác tài hãy nắm vô lăng ở vị trí 3 và 9 trên mặt đồng hồ để đảm bảo khi 2 tay trở về vị trí cân bằng thì chiếc xe phải ở trạng thái đi thẳng và sẽ không bị mất phương hướng, vần vô lăng đan tay đúng kiểu thầy dạy tại trường lái xe là an toàn nhất.

Không rồ ga và thắng gấp

Với những cung đường đèo dốc ngoằn nghèo, việc cố gắng tăng tốc ở những đoạn thẳng là vô nghĩa bởi khi vừa mới đạt tốc độ tương đối thì lại phải thắng dúi dụi khi vào cua gấp, ngay sau đó lại phải đạp mạnh ga trở lại bởi khi thắng quá mạnh, xe bị thất tốc và không còn đà khi thoát khỏi khúc cua.

Vì vậy, lời khuyên cho các bác tài khi chạy đồi dốc là chạy tốc độ vừa phải, trước khi vào cua, hầu như không thắng mà chỉ giảm ga, xe còn khá nhiều đà sau khi thoát cua nên chỉ cần đạp nhẹ ga là xe đã trở lại tốc độ cần thiết.

Việc đi với tốc độ vừa phải, không thắng gấp còn giúp tiết kiệm nhiên liệu, giúp hành khách trên xe bớt mệt mỏi hơn nhiều so với cách chạy xe giật cục.

Duy trì tốc độ ổn định

Việc chạy đều chân ga và hạn chế thắng nhằm duy trì tốc độ xe ổn định nhất có thể, từ đó tốc độ trung bình của hành trình sẽ cao hơn nhiều so với cách chạy phóng nhanh, thắng gấp. Duy trì tốc độ ở đây được hiểu là khả năng giữ tốc độ trong giới hạn có thế kiểm soát an toàn. Điều đó có nghĩa là khả năng giữ tốc độ của mỗi người cũng sẽ khác nhau và tốc độ trung bình cũng khác nhau tùy thuộc vào khả năng lái xe.

Lên dốc

Về mặt lý thuyết, chiếc xe có công suất động cơ lớn sẽ vượt dốc nhẹ nhàng hơn so với xe có công suất nhỏ. Tuy nhiên, đa số người sử dụng xe hơi tại Việt Nam sở hữu xe con có công suất trung bình hoặc nhỏ.

Điều này không có gì cản trở vì bí quyết của việc leo đèo chính là “nuôi đà”. Bằng cách nhịp nhàng với chân ga, các bác tài cố gắng giữ tốc độ không nhỏ hơn 35km/h và vòng tua máy không nhỏ hơn 1.500 vòng. Đối với các khúc cua tay áo, tốc độ vào cua buộc phải thấp hơn nhưng vẫn nên giữ tốc độ vòng tua máy, quan sát trước khi vào các khúc cua gấp để không phải dừng tránh xe ngược chiều.

Cố gắng không thắng chết xe khi vào cua bởi đối với xe có công suất nhỏ, việc lấy lại đà giữa dốc là rất vất vả. Nếu không có xe ngược chiều thì có thể nới rộng vòng cua ở các khúc cua tay áo để hạn chế thất tốc. Lưu ý nếu đi theo đoàn, nên giãn cách đủ xa để không phải thắng dồn xe bất ngờ.

Xuống dốc

Khi đổ đèo, xe sẽ lao nhanh theo quán tính, xe càng nặng thì quán tính càng lớn, tốc độ lao dốc sẽ tăng nhanh chóng và vượt quá khả năng kiểm soát lái nếu xe vẫn để chế độ D (số tự động) hoặc các cấp số cao (số sàn). Theo trực giác, bạn sẽ thắng, thắng nhiều và giữ lâu sẽ dẫn đến nhiệt độ má thắng tăng quá cao, khi đó sẽ gây mất tác dụng thắng.

Các bác tài cần chú ý khi lái xe tại các cung đường đèo hẹp (Ảnh minh họa: Khiêm Huân)

Phương án tối ưu là thắng giảm tốc độ và về số thấp (1,2,3 với xe số sàn hoặc D1. D2 hoặc S cấp số thấp với xe số tự động), việc này khiến động cơ xe ghìm lại tốc độ xe và bác tài có thể đổ dốc một cách an toàn, dễ dàng kiểm soát lái. Lưu ý luôn duy trì tốc độ ở trong ngưỡng an toàn, tuyệt đối không để xe trôi quá nhanh rồi mới hãm lại, cách chạy như vậy có thể gây hư hại đáng kể đối với hệ thống thắng.

Trong quá trình đổ dốc, nếu chỉ sử dụng động cơ để hãm tốc độ xuống dốc về lâu dài sẽ làm ảnh hưởng tới tuổi thọ của lá côn và hộp số. Vì vậy, các bác tài nên khéo léo kết hợp giữa việc hãm tốc độ bằng động cơ với số phù hợp (số nhỏ quá sẽ làm gằn máy) và việc thắng nhấp - nhả hỗ trợ giảm tốc.

Một lực thắng vừa phải và trong thời gian ngắn sẽ không làm má thắng quá nóng mà vẫn giúp bạn có thể kiểm soát tốc độ an toàn.

Tuyệt đối không sử dụng thắng tay khi đổ dốc, không thay đổi đột ngột tốc độ, không đạp “chết” phanh vì dễ gây mất lái. Trường hợp đường có bùn đất, đá dăm hoặc đường ướt, đi thật chậm và bám vào tâm đường, chạy thận trọng và đều tốc qua các chướng ngại vật, bật đèn cảnh báo hoặc thông báo cho các xe đi sau nếu bạn đi theo đoàn nhiều xe.

Trong trường hợp xe bị mất thắng khi đang đổ đèo, sự bình tĩnh và kỹ năng của các bạn sẽ là vị cứu tinh cho chính bạn. Lúc này hãy bình tĩnh chuyển về số thấp nhất có thể, cố gắng điều khiển xe áp sát vào tà luy dương hoặc lao xe vào đường cứu nạn nếu có để hãm tốc độ xe lại.

Chú ý, trước khi bắt đầu một lộ trình có nhiều đèo, dốc, các bác tài cần kiểm tra tình hình thời tiết, kể cả thắng, dầu thắng, cần gạt nước, sưởi, điều hòa, ống xả, áp suất lốp, lốp dự phòng… đảm bảo động cơ xe ổn định và thời tiết thuận lợi hơn khi các bác tài di chuyển.