Tin tứcĐảo Phục Sinh nằm giữa mênh mông biển Thái Bình Dương, được hình thành từ những đợt phun trào núi lửa, có hình dạng như một tam giác. Vùng đảo này có địa hình đồi núi hiểm trở và nhiều hang động ngầm dẫn tới miệng núi lửa.
Sở dĩ được đặt tên là Phục Sinh (Easter Island) vì nó được nhà thám hiểm người Hà Lan, đô đốc hải quân Jacob Roggeveen phát hiện vào năm 1772 đúng vào ngày lễ Phục sinh. Đây được xem là hòn có người hẻo lánh nhất hành tinh, người dân sinh sống chủ yếu nhờ vào du lịch.
Polynesia là người dân sống trên đảo, bên cạnh ngôn ngữ cổ Rapa Nui, họ còn dùng tiếng Tây Ban Nha làm ngôn ngữ chính thức. Đảo Phục Sinh được họ gọi là Rapa Nui theo tiếng cổ và Isla de Pascua theo tiếng Tây Ban Nha. Năm 1995, UNESCO đã công nhận đảo Phục Sinh là di sản thế giới, với đa phần diện tích được bảo vệ trong vườn Quốc gia Rapa Nui.
Những bức tượng kỳ lạ trên đảo Phục Sinh
Đảo Phục Sinh nổi tiếng và thu hút khách du lịch nhờ 887 bức tượng đá khổng lồ phân bố rải rác khắp đảo, người dân trên đảo gọi những bức tượng này là Moai và bệ đá là Ahu. Một điều kỳ lạ là cư dân trên đảo không hề biết lai lịch của những tượng đá này, không ai từng tham gia tạo dựng nên chúng, chỉ biết rằng những bức tượng đã sừng sững ở đó từ khi họ ra đời.
Theo nghiên cứu, những bức tượng Moai hình người được dựng nên trong nền văn minh Rapa Nui từ hàng trăm năm trước. Cách thức xây dựng, di chuyển, mục đích và vai trò của các bức tượng này là gì luôn là một điều bí ẩn trước nhân loại. Chỉ biết rằng sự hiện diện của chúng chính là minh chứng sống động về một nền văn minh từng phát triển vô cùng rực rỡ của người Rapa Nui cổ đại.
Những bức tượng Moai được tạc từ đá nguyên khối hình thành từ tro núi lửa với kích cỡ không đồng nhất. Moai lớn nhất từng được dựng lên gọi là “Paro” nặng 75 tấn, cao 10 mét, một bức tượng khác to lớn hơn cũng được tìm thấy nặng 270 tấn, cao 21 mét nhưng ở tình trạng chưa hoàn thành.
Dù cho có gần 900 bức tượng trên đảo nhưng chỉ có 70 bức được đội mũ. Đó là những chiếc mũ đá nặng tới vài tấn, chiếc cao nhất lên đến 12 tấn, làm bằng xỉ núi lửa với màu đỏ đặc trưng. Các nhà nghiên cứu cho rằng những chiếc mũ này tượng trưng cho búi tóc của vị tù trưởng, người đã chiến thắng trong cuộc chiến tranh giành quyền lực và được tôn vinh bằng những bức tượng lớn.
Vị trí các bức tượng đôi khi không theo một logic nào, đôi khi lại được sắp xếp có trật tự, mặt hướng ra biển, thật gây nhiều khó hiểu. Từng có rất nhiều giả thuyết được đặt ra, các nhóm nghiên cứu đã nhận thấy người dân trên đảo sinh sống và làm việc chủ yếu ở xung quanh nơi có tượng, họ cho rằng có thể các bức tượng được đặt ở nơi có nguồn tài nguyên quý giá nào đó. Và theo số liệu phân tích, nước ngọt chính là nguồn tài nguyên được nhắc đến.
Nhà nhân chủng học Carl Lipo của Trường đại học Binghamton, Mỹ từng chia sẻ: “Mỗi khi chúng tôi tìm thấy một nguồn nước ngọt lớn thì đều có một bức tượng và một Ahu ở đó. Và chúng tôi nhận thấy điều này lặp đi lặp lại. Còn những nơi không có nguồn nước ngọt, chúng tôi không tìm thấy tượng và Ahu”.
Từ đó các nhà khoa học phỏng đoán các bức tượng được đặt hoàn toàn thực dụng chứ không hẳn là một biểu tượng tín ngưỡng của người dân nơi đây, đơn giản là họ muốn sống ở vùng đất này và dựng tượng ở đó.
Xem thêm: Giải mã bí ẩn những "hòn đá biết đi" tại thung lũng chết Death Valley, Mỹ
Bí ẩn chấn động bên dưới lòng đất của những bức tượng
Từ lâu chúng ta cho rằng Moai chỉ là những bức tượng có đầu, nhưng thực tế là chỉ có đầu của những bức tượng được nhô lên khỏi mặt đất. Một số phát hiện gần đây đã chỉ ra phần bị chôn vùi của Moai còn nhiều hơn cả những gì chúng ta trông thấy.
Một số cuộc khai quật được tiến hành để lộ ra phần thân dưới to lớn của các bức tượng, trên thân điêu khắc các chi tiết cổ, vòng xoáy tròn, hình thắt nút. Một số nhận định cho rằng đó là biểu tượng tượng trưng cho những chiếc xuồng của người dân Polynesia, một số giả thuyết khác đưa ra đó là biểu tượng của mặt trời và cầu vồng.
Sự phát hiện to lớn về phần thân dưới của những bức tượng có thể sẽ giúp các nhà khoa học trong tương lai tìm ra lời giải về những bí mật trên đảo Phục Sinh nhờ những bức tranh khắc đá trên đó.
Đồng thời cuộc đào bới còn giúp các nhà khoa học tìm thấy xương của cá hồi. Giả thuyết mới lại xuất hiện, rằng những bức tượng là hiện thân cho sự cầu mong lương thực gồm cá hồi và con hàu cho cư dân ở đây.
Xem thêm: Những bí ẩn không thể giải mã được bên trong lăng mộ hơn 2000 năm của Tần Thuỷ Hoàng
Từng có một nền văn minh rực rỡ trên đảo Phục Sinh?
Những người đầu tiên đặt chân lên đảo Phục Sinh được cho là vượt đại dương từ quần đảo Marquises vào khoảng năm 300 – 400 trước Công nguyên. Nơi vua Rapa Nui đệ nhất – Hoto Matua lần đầu cặp bến chính là bãi biển hiếm hoi trên hòn đảo – vùng đất Anakena. Và từ những bức tượng đá chứa đựng các yếu tố nghệ thuật Moai khổng lồ, có thể thấy sau đó những cư dân Polynesia đã tạo nên một nền văn minh vô cùng đồ sộ trên hòn đảo đơn độc này.
Trong các cuộc khai quật khảo cổ, các nhà khoa học cho rằng có ba giai đoạn văn hoá từng phát triển trên đảo Phục Sinh: Giai đoạn đầu từ năm 700 – 800 trước Công nguyên, giai đoạn giữa từ năm 1050 – 1680 và giai đoạn cuối là sau năm 1680.
- Ở giữa giai đoạn đầu và giữa đã có những bằng chứng cho rằng đầu của các bức tượng Moai được phá huỷ và làm lại với kích thước to lớn hơn.
- Đến giai đoạn giữa, những bệ đá Ahu được dùng làm hầm mộ chôn cất người mang trọng trách quan trọng, bức tượng lớn nhất với chiều cao 10 mét cũng được nhận định là được tạo nên vào thời kỳ này.
- Vào giai đoạn cuối các cuộc nội chiến xảy ra, những bức tượng bị lật đổ và phá huỷ.
Tuy nhiên, đến nay nguyên do dẫn đến sự diệt vong hoàn toàn của nền văn minh trên đảo Phục Sinh vẫn là một bí ẩn, tất cả lời giải đều là giả thuyết. Người ta cho rằng nội chiến, dịch bệnh, cạn kiệt tài nguyên đã dẫn đến sự sụp đổ của một nền văn minh từng vô cùng rực rỡ trong quá khứ trên đảo Phục Sinh.
Nguồn ảnh: Internet
