Ngay khi biết được chương trình này, Yu liền nhớ đến ông nội người đã mất gần một thập kỷ trước đó. "Tôi có thể gặp lại ông bằng công nghệ này không?", Yu Jialin tự hỏi mình.
Hành trình "hồi sinh" ông của Yu, hiện đang nổi lên ở Trung Quốc. Với sự kết hợp nhiều loại công nghệ AI mới nổi, họ đã xây dựng các chương trình trò chuyện, hy vọng có cơ hội nói chuyện lại với người thân đã khuất.
Đối với Yu, công nghệ này đã cho anh cơ hội để nói những lời cuối cùng với người đàn ông đã nuôi nấng mình. Yu nói khi ông nội qua đời, anh chỉ mới 17 tuổi. Anh vẫn còn ân hận về hai lần anh đối xử không tốt với ông. Gia đình anh không còn nhắc đến ông sau khi ông qua đời. Anh nói: "Mọi người trong gia đình đã cố gắng hết sức để quên ông hơn là nhớ đến ông".
Khái niệm Griefbot đã được thử nghiệm trong nhiều năm, phần lớn là các chương trình được hỗ trợ bởi AI học cách bắt chước con người thông qua các kỷ vật, ảnh và bản ghi âm của họ.
Nhưng sự tiến bộ nhanh chóng của AI tổng hợp trong năm ngoái, cụ thể là ChatGPT đã đẩy sức mạnh và khả năng tiếp cận của Griefbot lên một tầm cao mới. Các mô hình cũ hơn yêu cầu bộ dữ liệu lớn.
Giờ đây, những người không chuyên hoặc kỹ sư như Yu cũng có thể cung cấp cho các mô hình ngôn ngữ những mẩu tin về quá khứ của một người đã khuất và tái tạo gần như chính xác cách họ nhìn, cách nói và suy nghĩ.
Lu, người có nghiên cứu tập trung vào AI, cho biết các hệ thống như ChatGPT, chương trình dựa trên văn bản phổ biến bắt chước gần giống lời nói của con người, đã học được hầu hết cách mọi người nói hoặc viết một cách tự nhiên.
Để Yu có thể dạy cho AI biết ông của mình là người như thế nào, anh đã lấy một kho thư cũ của ông, những điều mà ông đã trao đổi với Yu khi còn nhỏ. Điều này đã bộc lộ một khía cạnh của người đàn ông mà ngay cả Yu cũng chưa từng nhìn thấy. Yu đã tìm lại những bức ảnh và video được quay cách đây hơn một thập kỷ và tìm thấy những tin nhắn mà ông nội gửi cho mình.
Tuy nhiên, ngay cả sau nhiều tuần thử nghiệm và đào tạo, công nghệ này vẫn còn một chặng đường dài phía trước nếu con người mong đợi một thứ gì đó cao siêu hơn.
Yu bị giới hạn rõ ràng và mất 10 phút để trả lời mỗi lời nhắc. "Ông ơi, hãy đoán xem cháu là ai?" Yu hỏi Griefbot tại một thời điểm. Griefbot chỉ đưa ra một câu trả lời chung chung. "Cháu là ai hoàn toàn không quan trọng. Cuộc sống là một phép màu đẹp đẽ", Griefbot viết lại.
Nhưng khi Yu cung cấp cho AI nhiều thông tin hơn về ông mình, nó bắt đầu thể hiện chính xác hơn về thói quen và sở thích của ông. Ví dụ, nó nhớ chương trình yêu thích của ông. "Happy Teahouse đã ngừng phát sóng," Yu nói với Griefbot.
"Thật đáng tiếc. Bộ phim ông muốn xem nhất đã không còn nữa. Ông muốn xem thêm một vài tập nữa" Griefbot trả lời.
Đó là thời điểm mà Yu cảm thấy mình đã đạt được một điều gì đó. Cuối cùng thì chương trình cũng đủ phức tạp để Yu cảm thấy tự tin rằng mình có thể cho người bà - vợ ông xem tác phẩm của mình.
Bà im lặng nhìn người chồng quá cố trả lời những câu hỏi của mình, rồi cảm ơn đứa cháu, đứng dậy ra khỏi phòng. Yu nói bà anh cần chatbot để xử lý cảm xúc và thương tiếc của bà. Về phần mình, anh từ chối chia sẻ những cuộc trò chuyện thân mật với “ông”.
“Nhưng tôi nghĩ cuối cùng thì ông tôi cũng tha thứ cho tôi,” anh nói.
Lu cho biết, Griefbots chắc chắn sẽ gây tranh cãi. Chương trình này và các sản phẩm phụ của nó có thể đặt ra những tình huống khó xử nghiêm trọng về mặt đạo đức. Lu khẳng định, danh tính của một người đã chết có thể là lựa chọn dễ dàng cho một kẻ lừa đảo.
Lu cho biết họ có thể cung cấp dữ liệu của người đó cho AI, sau đó giả vờ như họ là một phương tiện giao tiếp với linh hồn của người đó.
"Và không có bằng chứng khoa học nào cho thấy sức mạnh của một nhà ngoại cảm là hợp lệ, đúng không? Không ai có thể làm mất hiệu lực điều đó”, ông nói.
Về phần Yu, anh quyết định xóa chatbot về ông, và nói rằng anh sợ bị phụ thuộc quá nhiều vào AI để được hỗ trợ về mặt tinh thần. "Những cảm xúc này có thể đã lấn át tôi quá nhiều để làm việc và sống hết mình", Yu nói.