Theo các ghi chép, củ dong riềng đỏ được phát hiện, đưa vào nghiên cứu y khoa từ đầu những năm 2000. Đặc biệt, các nhà nghiên cứu cho biết đây là loại củ cực kì quý hiếm, tại nước ta gần như chỉ tìm thấy ở một số tỉnh miền núi phía Bắc.
1. Đặc điểm của cây dong riềng đỏ
Cây dong riềng đỏ thuộc họ Cannaceae, tại mỗi địa phương khác nhau, người dân cũng có cũng có tên gọi rất khác biệt cho loại củ này, như ở Cao Bằng là slim khỏn, Lạng Sơn là slim tàu tẳng hay si mun.
Thân cây dong riêng đỏ có màu đỏ tím, cao khoảng 1m. Bên cạnh đó nếu quan sát kĩ phần gân phía sau của lá cũng sẽ nhận thấy màu đỏ tím rất đặc trưng.
Phần lớn chúng ta sẽ thu hoạch và sử dụng bộ phận củ của cây. Củ dong riềng đỏ có lớp dịch nhơn nhớt bao quanh, hình dáng bên ngoài dễ gây nhầm lẫn với củ dong riềng thông thường, tuy nhiên kích thước có phần nhỏ hơn.
2. Thành phần hóa học của cây dong riềng đỏ
Trong cây dong riềng đỏ chứa các thành phần hóa học sau:
- Tanin
- Axit caffeic
- Axit ferulic
- Hydroxytyrosol
- Epimedokoreanone A
- Nepetoidin B
- Phenylpropanoid sucrose
- H-indole-3-carboxaldehyde
Ngoài ra trong củ của dong riềng còn chứa 28% tinh bột, 2% chất khoáng, 3% chất đạm, 5% chất xơ, 2% chất béo.
3. Tác dụng của cây dong riềng đỏ
Mùi vị của củ dong riềng đỏ vốn không hấp dẫn, thơm bùi như củ dong riềng chúng ta vẫn thường ăn, tuy nhiên loại củ này được công nhận là một trong những vị thuốc góp phần cải thiện sức khỏe hữu hiệu. (1)
3.1 Hỗ trợ điều trị bệnh mạch vành
Các số liệu thống kê cho thấy tỉ lệ người mắc phải bệnh mạch vành ngày càng có xu hướng gia tăng và có dấu hiệu “trẻ hóa”. Bệnh lý này xảy ra do xuất hiện các mảng bám ở thành mạch máu, làm ảnh hưởng tới quá trình vận chuyển máu đi nuôi dưỡng tim.
Theo đó, bài thuốc từ củ dong riềng đỏ sẽ hỗ trợ phòng tránh, giảm các đau thắt ngực vô cùng hiệu quả. Bạn có thể sắc nước gồm củ và lá của dong riềng đỏ để uống hoặc bồi bổ bằng món hầm củ dong riêng đỏ với tim heo.
Xem thêm: Những điều cần biết để chủ động phòng tránh bệnh mạch vành
3.2 Điều hòa huyết áp
Kiểm soát huyết áp ở mức an toàn là điều cần được ưu tiên thực hiện, nhằm đảm bảo hoạt động co bóp của tim mạch cũng như lưu thông máu của hệ tuần hoàn diễn ra “trơn tru”.
Các chuyên gia y khoa chia sẻ rằng các hoạt chất trong củ dong riềng đỏ và cả phần dịch chiết thì thân cây đều có đặc tính làm giãn vi mạch vành, từ đó giúp điều hòa huyết áp.
3.3 Tác dụng của cây dong riềng đỏ giúp giảm mất ngủ, an thần
Duy trì sử dụng hợp lý và khoa học các bài thuốc từ củ dong riềng đỏ góp phần không nhỏ trong việc cải thiện sức khỏe tâm thần, giảm cảm giác lo lắng, bất an, giúp bạn dễ vào giấc và ngủ sâu hơn.
Xem thêm: Bí quyết ‘đánh bay’ chứng mất ngủ từ những loại thực phẩm tự nhiên
4. Cách sử dụng cây dong riềng đỏ
Đặc tính của cây dong riềng có vị ngọt, thanh mát, mát và thường có tác dụng thanh nhiệt, an thần, làm mát cơ thể, chữa mất ngủ, lợi thấp,....
Người ta thường sử dụng thân, rễ, hoa và lá của cây dong riềng đỏ. Các bộ phận của cây được sử dụng như sau:
- Hoa dong riềng đỏ: đem đi phơi khô và kết hợp với rễ cây dong riềng đỏ để sắc nước uống.
- Rễ cây dong riềng đỏ: thường dùng để sắc nước uống. Chỉ cần dùng 15 - 20g rễ, hoa 10 - 15g, cho vào ấm để hãm sôi trong nước và dùng trong ngày.
- Củ dong riềng: ở nhiều vùng thì thường sử dụng củ dong riềng luộc hoặc chế thành miến ( bún tàu ). Củ dong riềng luộc ăn ngon và tốt cho sức khỏe.
5. Những lưu ý khi sử dụng củ dong riềng đỏ
Trong quá trình sử dụng để có thể tận dụng tối đa tác dụng của cây dong riềng đỏ mang lại, đồng thời hạn chế nguy cơ gặp phải các biến chứng nguy hiểm, cần lưu ý một số điều sau:
5.1 Lựa chọn củ dong riềng đỏ chất lượng
Trên thực tế, thành phần dinh dưỡng của củ dong riềng đỏ sẽ thay đổi khi cây trồng ở điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu khác nhau. Vì thế, nên tìm hiểu kĩ càng nguồn gốc của củ, tránh mua nhầm loại củ, khi sử dụng sẽ để lại những tác dụng phụ nguy hại.
5.2 Không lạm dụng dùng nhiều
Các bài thuốc từ củ dong riềng đỏ được xem như phương pháp hỗ trợ điều trị bệnh lý, do đó tuyệt đối không nên lạm dụng và thay thế hoàn toàn cho nhóm thuốc đặc trị.
Khi dùng hoa, rễ của cây để sắc nước uống thì chỉ uống một lượng vừa phải. Khi dùng trị bệnh, để an toàn cho sức khỏe thì nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Hy vọng rằng những chia sẻ trong bài viết đã giúp bạn hiểu thêm về cây dong riềng đỏ – loại củ dân dã, gần gũi nhưng công dụng thì không hề “tầm thường”.
