Tin tứcĐào tạo nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cao, đúng tầm về thiết kế vi mạch là vấn đề quan trọng và cấp thiết, đặc biệt trong thời gian gần đây, khi vi mạch liên tục nhận được nhiều sự quan tâm của chính phủ, doanh nghiệp cũng như các cơ sở đào tạo – đây là nhận định của lãnh đạo Đại học Quốc gia TPHCM và Trường Đại học Bách khoa (ĐHQG-HCM).
Đào tạo nguồn nhân lực về vi mạch theo xu hướng thế giới
Đón đầu xu hướng phát triển khoa học công nghệ trên thế giới và định vị mình là một trung tâm đào tạo và nghiên cứu khoa học xuất sắc có vai trò tiên phong dẫn dắt lĩnh vực vi mạch bán dẫn trong nước, Trường Đại học Bách khoa (ĐHQG-HCM) đã triển khai chương trình đào tạo liên quan đến vi mạch từ hơn 20 năm nay.
Các môn học thiết kế vi mạch đã được tích hợp trong 3 ngành trình độ Đại học gồm Kỹ thuật Điện tử-Viễn thông; Kỹ thuật viễn thông (Việt Pháp); Hệ thống mạch - Phần cứng (Chương trình tiên tiến) và 1 ngành trình độ Sau Đại học là Kỹ thuật điện tử - Kỹ thuật viễn thông.
Xem thêm: Trường đại học cần đẩy mạnh đào tạo, cung cấp nguồn nhân lực cho ngành bán dẫn
Trước nhu cầu cấp thiết về nhân lực vi mạch cũng như trên cơ sở tận dụng lợi thế đã có ở lĩnh vực này, Trường Đại học Bách khoa đang tiếp tục phát triển 02 ngành đào tạo là Thiết kế Vi mạch (bậc Đại học) và Vi mạch Bán dẫn (bậc Sau Đại học) với mã ngành mới.
Trong đó, Chương trình đại học “Thiết kế vi mạch” (với 132 tín chỉ) chú trọng về thiết kế vi mạch để giúp cho người học sau khi tốt nghiệp có thể làm việc ngay tại hầu hết các công ty thiết kế vi mạch trong nước và khu vực.
Chương trình thạc sĩ “Vi mạch bán dẫn” (60 tín chỉ) tiếp tục cung cấp các kiến thức và kỹ năng nâng cao về thiết kế và chế tạo vi mạch (số, hỗn hợp, tương tự và cao tần) nhằm đào tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao, đúng tầm cho nền công nghiệp vi mạch bán dẫn.
Các chương trình đào tạo vi mạch tại Trường được đưa vào vận hành ngay trong năm học 2023-2024 thông qua việc phân ngành sinh viên đang học năm hai và chính thức tuyển sinh với mã ngành mới từ năm học 2024-2025.
Theo cơ sở dữ liệu về đào tạo, Trường Đại học Bách khoa mỗi năm cung cấp khoảng 300 sinh viên có liên quan đến vi mạch. Trong khi đó, Việt Nam đang cần khoảng hơn 1.000 kỹ sư vi mạch mỗi năm.
Nhìn chung, hệ thống các trường đại học tại Việt Nam vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu nhân lực trong lĩnh vực này. Do đó, việc đẩy mạnh đào tạo kỹ sư vi mạch là vô cùng cần thiết.
Theo PGS.TS Mai Thanh Phong - Hiệu trưởng Trường Đại học Bách khoa, muốn phát triển công nghệ vi mạch bằng chính nội lực trong nước thì bài toán đầu tiên phải là đào tạo nhân lực và có chiến lược cụ thể ở tầm quốc gia.
PGS-TS Mai Thanh Phong nhìn nhận, chuỗi cung ứng vi mạch bán dẫn gồm thiết kế, sản xuất, đóng gói - kiểm tra và chế tạo thiết bị. Việt Nam hiện nay có lợi thế để tham gia sâu vào khâu thiết kế - vốn chiếm 53% giá trị gia tăng của một sản phẩm vi mạch. Đã có khá nhiều công ty thiết kế vi mạch lớn trên thế giới có mặt ở Việt Nam, tạo ra 'cơn khát' nguồn nhân lực chất lượng cao.
Hai chương trình đào tạo vi mạch của Trường Đại học Bách khoa sẽ góp phần tăng cường lực lượng kỹ sư cho ngành thiết kế vi mạch bán dẫn tại Việt Nam.
Đầu tư mạnh vào đội ngũ giảng viên và phòng thí nghiệm
PGS.TS Mai Thanh Phong cho biết, trong suốt hơn 20 qua, các chương trình đào về vi mạch được xây dựng và giảng dạy bởi đội ngũ 200 giảng viên của Khoa Điện – Điện Tử, Khoa Khoa học và Kỹ thuật máy tính và Khoa Công nghệ vật liệu - đều tốt nghiệp Tiến sĩ từ các quốc gia có nền công nghiệp vi mạch bán dẫn tiên tiến như: Mỹ, Đức, Pháp, Úc, Nhật, Hàn Quốc.
Đội ngũ giảng viên của Trường Đại học Bách khoa đã thực hiện nhiều đề tài các cấp về thiết kế vi mạch, từ trọng điểm cấp Nhà nước, cấp Quốc gia đến cấp cơ sở, có nhiều công bố trên các tạp chí uy tín (ít nhất 90 công bố kể từ 2013) và các hội nghị quốc tế uy tín (ít nhất 71 công bố kể từ 2013).
Các đề tài nghiên cứu điển hình như đề tài trọng điểm cấp nhà nước “Thiết kế lõi IP mềm, IP cứng, chế tạo IC nhận dạng tiếng nói tiếng Việt và chế tạo thiết bị trợ giúp người khuyết tật bằng tiếng nói”, “Thiết kế, chế tạo thử nghiệm thiết bị định tuyến tích hợp đa dịch vụ có tính năng đảm bảo an toàn, bảo mật thông tin”; “Thiết kế chế tạo Chip cao tần thu tín hiệu truyền hình số mặt đất”, “Thiết kế Chip thu phát tín hiệu quang tốc độ 10Gbps dùng công nghệ CMOS”, cùng một số dự án thiết kế vi mạch phối hợp với Viettel và các đối tác quốc tế.
TS. Huỳnh Phú Minh Cường - Phó Trưởng khoa Điện - Điện tử, Trường Đại học Bách khoa chia sẻ thêm, nhóm nghiên cứu thuộc Phòng thí nghiệm Vi mạch và Hệ thống cao tần của Trường đã thiết kế thành công 03 chip CMOS RF DVB-T2 TUNER có gắn logo Trường Đại học Bách khoa, được chế tạo tại nhà máy sản xuất Chip TSMC, Đài Loan.
03 chip thành phẩm đã ra đời ở các mốc thời gian tháng 3/2017, tháng 1/2018 và tháng 6/2018. Tất cả các chip đều hoạt động tốt. Đây là các sản phẩm vi mạch thể hiện trí tuệ, công sức của đội ngũ, là minh chứng cho thấy năng lực đào tạo, nghiên cứu mạnh của trường Đại học Bách khoa trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn.
Xem thêm: Việt Nam hội tụ nhiều lợi thế phát triển ngành bán dẫn
Đặc thù hoạt động đào tạo và nghiên cứu về thiết kế vi mạch đòi hỏi phải có các hệ thống máy móc, trang thiết bị thí nghiệm hiện đại và đồng bộ.
Do đó, Trường Đại học Bách khoa đã đầu tư hệ thống các phòng thí nghiệm (PTN) tiên tiến, chuyên sâu phục vụ thiết kế và đo kiểm vi mạch bán dẫn như: PTN Vi mạch và Hệ thống cao tần, PTN Thiết kế vi mạch số, PTN Kỹ thuật siêu cao tần và anten, PTN Kỹ thuật Máy tính, PTN HCMUT-Renesas SuperH Lab, PTN Tính toán nâng cao, PTN Vật liệu năng lượng và ứng dụng, PTN Vật liệu kim loại-hợp kim...
Trường Đại học Bách khoa đã thiết lập mối quan hệ hợp tác đào tạo và nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn với nhiều trường đại học nổi tiếng trên thế giới như: University of Illinois Urbana-Champaign (Hoa kỳ), Texas A&M University (Hoa kỳ), Arizona State University (Hoa kỳ), University of California, Davis (Hoa kỳ), KAIST (Hàn Quốc)...
Trường đồng thời thiết lập quan hệ đối tác với các tổ chức và doanh nghiệp lớn như Khu Công nghệ cao TPHCM (SHTP), Intel, Marvell Technology, Faraday Technology, Renesas Corp., Synopsys, Cadence, Keysight Technology, Wavepia Inc., Rainno, IMEC, NXP, Ampere Computing và Viettel; tiếp nhận tài trợ bản quyền hệ thống phần mềm chuyên dụng của 02 công ty lớn nhất thế giới về cung cấp công cụ thiết kế vi mạch là Synopsys và Cadence.
Sự kết hợp sâu rộng với các đối tác trong phát triển, đào tạo về vi mạch bán dẫn - được xem là yếu tố then chốt để thúc đẩy tiềm lực nghiên cứu, đào tạo nguồn nhân lực ngành vi mạch, bán dẫn của trường.
Chia sẻ tại Hội thảo quốc tế về Kỹ thuật Điện - Điện tử ngày 19/10, ông Ray Nguyễn, Giám đốc bộ phận thiết kế vi mạch tương tự và hỗn hợp, Công ty Marvell Technology (Hoa Kỳ) khẳng định, Việt Nam đang có nhiều cơ hội trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn khi các doanh nghiệp có xu hướng dịch chuyển và tăng cường đầu tư tại Việt Nam, đặc biệt chuyến thăm vừa qua của tổng thống Mỹ Joe Biden cũng đã thể hiện sự công nhận vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.
Ông Ray Nguyễn nhìn nhận, Trường Đại học Bách khoa là đơn vị có năng lực về đào tạo, nghiên cứu trong lĩnh vực vi mạch với đội ngũ giảng viên học tập từ các nước tiên tiến, có thể tạo nền tảng học thuật vững cho sinh viên.
“Nếu có sự hợp tác với doanh nghiệp để trao đổi kiến thức, cử chuyên gia từ đến thỉnh giảng hoặc tham gia xây dựng chương đào tạo thì Trường sẽ phát triển nhanh hơn nhiều và sinh viên sẽ có nhiều cơ hội va chạm hơn” - ông Ray Nguyễn chia sẻ.
