Cà phê và trà là đồ uống phổ biến trên khắp thế giới và tác dụng của chúng đối với chức năng nhận thức đã được nghiên cứu rộng rãi trong nhiều năm qua.
Chuyên gia thần kinh trích dẫn hai kết quả nghiên cứu có hệ thống cho thấy, uống 2 đến 3 ly trà xanh mỗi ngày có thể làm giảm đáng kể nguy cơ suy giảm nhận thức, trong khi hấp thụ 100 đến 400 mg caffeine mỗi ngày có tác dụng rõ rệt nhất trong việc giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ.
Trà, cà phê có thể trì hoãn sự tiến triển của chứng suy giảm nhận thức đến chứng mất trí nhớ
Tạ Bội Chân, bác sĩ chuyên khoa Nội thần kinh ở Bệnh viện Sĩ Thành (Đài Loan, Trung quốc) cho biết, từ những năm 1990, giới y học đã tiến hành nghiên cứu về tác dụng của cà phê và trà đối với chức năng nhận thức.
Theo một kết quả nghiên cứu có hệ thống năm 2020 trên “Tạp chí Bệnh Alzheimer”, uống cà phê và trà vừa phải có thể giúp giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ.
Đầu tiên là đối với những người hiện đang bị suy giảm nhận thức, bao gồm cả suy giảm nhận thức nhẹ hoặc những bệnh nhân được chẩn đoán mắc chứng mất trí nhớ, caffeine có thể có tác dụng cải thiện nhất định tình trạng này.
Ví dụ, những bệnh nhân bị suy giảm nhận thức nhẹ có nồng độ caffeine trong huyết tương cao hơn có nguy cơ tiến triển thành chứng sa sút trí tuệ thấp hơn đáng kể.
Và uống trà xanh ngắn hạn (ví dụ: uống trong 3 tháng), nó cũng có liên quan đến việc cải thiện chức năng nhận thức ở những bệnh nhân bị suy giảm nhận thức nhẹ.
Loại trà nào tốt?
Về tác động của việc uống trà đối với chứng mất trí nhớ, bác sĩ Tạ Bội Chân chỉ ra rằng, hầu hết các nghiên cứu đều cho thấy như sau:
• Trà xanh
Uống trà xanh có liên quan đến việc giảm nguy cơ suy giảm nhận thức, với 2 đến 3 ly trà xanh mỗi ngày đặc biệt hiệu quả trong việc cải thiện chức năng nhận thức.
• Hồng trà và trà ô long
Uống hồng trà và trà ô long có tác dụng không đáng kể và hầu hết các nghiên cứu đều không cho thấy có tác dụng hiệu quả đáng kể.
• Các loại trà không đặc hiệu hoặc trà pha trộn
Uống các loại trà này chỉ có tác dụng ở mức trung bình giữa trà xanh và trà đen.
Bác sĩ Tạ Bội Chân nói, nhìn chung uống vừa phải từ 2 đến 4 ly trà mỗi ngày có thể là mức lý tưởng.
Bao nhiêu caffeine là tốt cho sức khỏe?
Bác sĩ Tạ Bội Chân cho biết, các nghiên cứu về tác dụng của việc hấp thụ caffeine đối với chức năng nhận thức chỉ ra rằng, lượng caffeine vừa phải (hấp thụ 100 đến 400 mg mỗi ngày) có tác dụng đáng kể nhất trong việc giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ.
Caffeine hấp thụ ít (<100 mg mỗi ngày) và hấp thụ nhiều (>400 mg mỗi ngày) thường không có tác dụng đáng kể nào trong việc giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ.
Uống 2,5 ly cà phê mỗi ngày có nguy cơ mắc bệnh alzheimer thấp nhất
Bác sĩ Tạ Bội Chân trích dẫn một phân tích có hệ thống được công bố trên tạp chí “Nutrition Reviews” năm 2024 về mối tương quan giữa việc uống cà phê và giảm nguy cơ suy giảm nhận thức cho thấy, uống 2,5 ly cà phê mỗi ngày có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh alzheimer. Trong khi đó, mỗi ngày một ly trà có thể làm giảm 11% nguy cơ rối loạn chức năng nhận thức.
Một nghiên cứu về cà phê đã chỉ ra rằng, việc hấp thụ một lượng caffeine vừa phải trong thời gian dài có thể làm tăng các chất chống oxy hóa trong cơ thể, làm giảm sự suy giảm nhận thức của não và ngăn ngừa bệnh trầm cảm, ngăn chặn sự hình thành các chất độc hại trong não. Uống 3 đến 5 ly cà phê mỗi ngày (không quá 400 mg caffeine) có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh alzheimer.
Ngoài ra, cà phê có chứa caffeine, axit chlorogen và các hợp chất polyphenolic, chúng có khả năng chống oxy hóa rất tốt, có thể chống lại các gốc tự do, bảo vệ tế bào não, từ đó tăng cường khả năng nhận thức và trí nhớ ngắn hạn, đồng thời giúp hình thành trí nhớ dài hạn. Những chất chống oxy hóa này có liên quan đến việc cải thiện khả năng nhận thức trong não.
Tuy nhiên, mặc dù cà phê và trà có những lợi ích tiềm ẩn đối với chức năng nhận thức nhưng bác sĩ Tạ Bội Chân nhắc nhở rằng, mọi người vẫn phải thận trọng khi uống hai loại đồ uống này. Đặc biệt là những bệnh nhân bị khó chịu ở đường tiêu hóa hoặc loét dạ dày nếu tiêu thụ quá nhiều có thể gây ra nhiều phản ứng phụ.
