Giải thích chi tiết ý nghĩa câu tục ngữ ‘cần cù bù thông minh’

(VOH) - Cần cù là đức tính tốt đẹp của con người được xã hội đề cao. Dân gian ta cũng có một câu tục ngữ nói về đức tình này, đó là ‘cần cù bù thông minh’.

Ông cha ta luôn cho rằng, trong cuộc sống, chỉ cần con người ta cần cù, chịu khó, nỗ lực hết sức mình thì chắc chắn khó khăn nào cũng có thể vượt qua. Ý nghĩa đó được đúc kết qua câu tục ngữ “cần cù bù thông minh”

1. “Cần cù bù thông minh” nghĩa là gì?

Trước hết để hiểu rõ được câu tục ngữ này, chúng ta cần hiểu “cần cù” và “thông minh” nghĩa là gì. Cần cù là đức tính thể hiện sự chịu khó, siêng năng, luôn nỗ lực học hỏi, rèn luyện và phát triển bản thân ở bất cứ môi trường nào. 

Trong khi đó, thông minh là sự nhạy bén, là người có sự hiểu biết và khả năng ghi nhớ vượt trội, tiếp thu nhanh và hiểu rõ mọi thứ. Những người thông minh thường dễ dàng đạt được kết quả tốt trong công việc hay học tập. Sự nhanh nhẹn, nhạy bén của giúp họ xử lý tình huống một cách hiệu quả, nhanh chóng. 

can-cu-bu-thong-minh-voh-1
Ý nghĩa câu tục ngữ "cần cù bù thông minh"

Trong cuộc sống, có những người sinh ra vốn đã tài giỏi, thông minh xuất chúng, nhưng cũng có người tư chất bình thường nhưng luôn nỗ lực, cố gắng, “cần cù” để trở nên giỏi hơn. Giống như nhà bác học Edison đã từng nói “Thiên tài và óc sáng tạo chỉ chiếm 1%, 99% còn lại là lao động cực nhọc”, càng khẳng định tầm quan trọng của việc chăm chỉ, nỗ lực và luôn cố gắng để vượt qua mọi nghịch cảnh.

Người thông minh, tài giỏi đến mấy nhưng nếu không có sự luyện tập, cần cù, thì sự thông minh đó cũng sẽ dần biến mất. Ngược lại, nếu bạn chăm chỉ, cố gắng thì dù có xuất phát điểm thấp bạn cũng sẽ đạt được những thành công nhất định trong cuộc sống

Xem thêm: 'Mau sao thì nắng vắng sao thì mưa': Câu tục ngữ hay chỉ về các hiện tượng tự nhiên

2. Rèn luyện đức tính “cần cù” qua câu tục ngữ “Cần cù bù thông minh”

Trong cuộc sống, có rất nhiều câu chuyện về tầm quan trọng của đức tính chăm chỉ, cần cù, ví dụ như trong câu chuyện nổi tiếng “Rùa và Thỏ”. 

Thỏ vốn nhanh nhẹn, hoạt bát và rất lanh lợi, nhưng lại thua Rùa - một loài vật nổi tiếng với sự chậm chạp trong cuộc thi chạy. Bởi, Rùa biết bản thân không thông minh, nhanh nhẹn, nên luôn nỗ lực gấp nhiều lần Thỏ để đạt được mục tiêu. Còn Thỏ vốn tư chất giỏi giang nên chủ quan, không chịu khó tập luyện nên đã thua Rùa. 

Qua câu chuyện này, đã cho thấy dù bạn có thông minh đến đâu nhưng nếu không cần cù luyện tập, dày công nuôi dưỡng tri thức thì cũng sẽ thất bại. 

can-cu-bu-thong-minh-voh-2
Rèn luyện bản thân qua câu tục ngữ "cần cù bù thông minh"

“Cần cù bù thông minh” ở đây không chỉ mang nghĩa nói về tư chất thông minh, mà còn là câu nói nhắc nhở con người cần rèn dũa, chăm chỉ chịu khó trong mọi mặt của cuộc sống. Có thể bạn không phải là người giỏi giang hay sinh ra trong một gia đình giàu có, nhưng chỉ cần bạn luôn nỗ lực hết mình thì thành công sẽ đến. 

Có rất nhiều bạn trẻ ngày nay có quan điểm bố mẹ mình giàu nên mình chỉ cần ngồi chơi và không cần cố gắng nhiều. Chính những suy nghĩ này khiến các bạn không thể bứt phá, không thể trở nên giỏi hơn. Việc liên tục chịu khó trau dồi kiến thức, kỹ năng, cần cù chịu khó tìm hiểu những điều mới sẽ giúp bạn trở thành phiên bản hoàn hảo cả về kiến thức lẫn kỹ năng sống. 

Cần cù, chịu khó là một đức tính cần có và nên được bồi đắp mỗi ngày. Việc cần cù và luôn cố gắng hết mình trong cuộc sống sẽ giúp bạn đạt được những mục tiêu quan trọng, đồng thời giúp bản thân mỗi người trở thành người tốt hơn. Bởi vậy đừng bao giờ mất hy vọng hay động lực, các bạn hãy luôn nhớ “cần cù bù thông minh” nhé!

Xem thêm: Cá không ăn muối là gì và liệu câu tục ngữ đó còn đúng trong cuộc sống hiện đại

3. “Cần cù bù thông minh” tiếng anh là gì?

Trong tiếng anh, câu tục ngữ Việt Nam “cần cù bù thông minh” có thể được dịch ra với nhiều mẫu câu khác nhau. 

  • Hard work compensates for a lack of intelligence.
  • Constant dripping water wears away the stone
  • Hard-working intelligent compensation

Xem thêm: Thành ngữ ‘Đứng mũi chịu sào’ và nhiều bài học nhân sinh ý nghĩa

4. Những danh ngôn, thành ngữ tục ngữ về đức tính “cần cù”, chăm chỉ

Ngoài việc tự nhắc nhở bản thân "cần bù bù thông minh" thì bạn cũng có thể tham khảo thêm các câu nói dân gian dưới đây để truyền động lực, cảm hứng giúp bản thân cố gắng, cần cù và nỗ lực trong cuộc sống. 

  1. Ngã 7 lần, vực dậy 8 lần
  2. Người có chí thì nên, nhà có nền thì vững.
  3. Có công mài sắt có ngày nên kim
  4. Có chí làm quan, có có gan làm giàu.
  5. Kiến tha lâu cũng đầy tổ
  6. Muốn ăn thì lăn vào bếp, muốn chết thì lết vào săng.
  7. Chớ thấy sóng cả mà ngã tay chèo
  8. Có chí làm quan, có có gan làm giàu
  9. Chớ thấy nghẹn một miếng mà bỏ bữa bỏ ăn, chớ vì ngã một lần mà chân không bước
  10. Luyện mới thành tài, miệt mài tất giỏi
can-cu-bu-thong-minh-voh-3
  1. Sắt kia mài mãi cũng còn nên kim
  2. Trời nào có phụ ai đâu
  3. Hay làm thì giàu, có chí thì nên.
  4. Dẫu rằng chí thiện tài hèn, 
  5. Chịu khó nhẫn nại làm nên cơ đồ
  6. Người đời ai khỏi gian nan
  7. Gian nan có thuở thanh nhàn có khi
  8. Có làm thì mới có ăn,
  9. Không dưng ai dễ đem phần đến cho
  10. Người thắng cuộc không bao giờ bỏ cuộc, còn kẻ bỏ cuộc thì không bao giờ thắng - Napoleon Hill
  11.  Sự tham vọng là con đường dẫn tới thành công. Kiên trì chính là phương tiện để bạn đi trên con đường đó - Bill Bradley

Cần cù, chịu khó, siêng năng là đức tính tốt và nếu bạn chịu khó rèn luyện, bồi dưỡng thì chắc chắn dù khó khăn đến đâu bạn cũng sẽ vượt qua được và thành công, giống như lời nhắc nhở của cha ông “cần cù bù thông minh” vậy.

Sưu tầm
Nguồn ảnh: Internet