Giải thích ý nghĩa câu tục ngữ: ‘Ép dầu ép mỡ ai nỡ ép duyên’ là gì?

(VOH) - ‘Ép dầu ép mỡ ai nỡ ép duyên’ là một trong những câu tục ngữ phản đối việc ép buộc cũng như tôn trọng quyền tự do trong tình yêu. Trong bài viết này, chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu ý nghĩa.

1. Giải thích câu nói: ‘Ép dầu ép mỡ ai nỡ ép duyên’

1.1 ‘Ép dầu ép mỡ ai nỡ ép duyên’ là gì?

  • Ép: Trong từ điển tiếng Việt “ép” là một động từ. Từ “ép” được dùng trong trường hợp dùng lực tác động nén chặt, làm mỏng hoặc dàn đều một thứ gì đó. Bên cạnh đó, dưới vai trò của tính từ, “ép” cũng thể hiện sự ép buộc, không theo lẽ tự nhiên.
  • Ép dầu, ép mỡ: Như chúng ta đã biết, để sản xuất ra dầu thực vật thì người ta thường sử dụng các loại máy móc để ép những loại hạt có thể cho dầu. Cụm từ “ép dầu”, “ép mỡ” ở đây chỉ việc dùng lực tác động để tạo ra thành phẩm.
  • Ép duyên: Ép duyên được hiểu là ép buộc trong đường tình duyên. Cụm từ “ép duyên” còn được hiểu là việc ép buộc đôi lứa yêu nhau hoặc kết hôn mà chưa đủ điều kiện cần thiết thiết hay không thuận theo tự nhiên, thuận theo lẽ thường.
Ý nghĩa câu tục ngữ: ‘Ép dầu ép mỡ ai nỡ ép duyên’ 1
Ép duyên là ép buộc đôi lứa yêu nhau hoặc kết hôn

Xem thêm: 'Vạn sự tùy duyên' - Duyên đến hãy nắm bắt, hết duyên bình thản mà buông tay vậy!

1.2 Ý nghĩa câu tục ngữ ‘Ép dầu ép mỡ ai nỡ ép duyên’

Câu nói ‘Ép dầu ép mỡ ai nỡ ép duyên’ muốn nhấn mạnh rằng, trong đời sống thường nhật chúng ta có thể ép được dầu, ép được mỡ nhưng không nên ép buộc chuyện tình duyên. Tình cảm đôi lứa là điều xuất phát từ con tim không nên gượng ép.

Ý nghĩa câu tục ngữ: ‘Ép dầu ép mỡ ai nỡ ép duyên’ 2
Chuyện tình cảm không nên gượng ép

Từ xưa đến nay, việc cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy không còn là việc quá xa lạ.

Nhiều bậc phụ huynh thường nghĩ rằng, gả con cho một người nhiều tiền hay kết thông gia với một gia đình giàu có sẽ giúp con mình được hạnh phúc.

Tuy nhiên, điều ấy hoàn toàn sai lầm. Kết quả thường thấy ở những cặp đôi đến với nhau một cách gượng ép là chia tay, là đổ vỡ, là dở dang cả một đời. Có thể thấy, ông cha ta sớm nhận ra vấn đề này nên đã bày tỏ thái độ, nhắn nhủ con cháu bằng câu tục ngữ “Ép dầu ép mỡ ai nỡ ép duyên”.

Ngoài ý nghĩa khuyên cha mẹ chỉ nên định hướng, hướng dẫn con cái trong chuyện tình cảm, không nên can thiệp quá sâu hay có hành động ép buộc thì “Ép dầu  ép mỡ ai nỡ ép duyên” còn thể hiện sự tôn trọng quyền tự do. Tự do trong tình yêu và tự do trong hôn nhân.

1.3 Ép dầu ép mỡ ai nỡ ép duyên tiếng Anh

Câu tục ngữ “Ép dầu ép mỡ ai nỡ ép duyên” có thể dịch sang Tiếng Anh là Love can’t be forced.

Xem thêm: Những câu nói tiếng Anh hay về tình yêu và cuộc sống đắt giá

2. Tại sao không nên ép duyên?

Như chúng ta đã biết, tình duyên hay tình yêu đôi lứa là cảm xúc xuất phát từ trái tim mỗi người mà chẳng ai có thể định nghĩa được. Nhà thơ Xuân Diệu cũng từng thốt lên: “Đố ai định nghĩa được tình yêu?”.

Ý nghĩa câu tục ngữ: ‘Ép dầu ép mỡ ai nỡ ép duyên’ 3
Ép buộc hai người không yêu nhau kết duyên là không thể

Bạn có thể yêu một ai đó từ cái nhìn đầu tiên. Bạn cũng có thể yêu ai đó vì một điểm thu hút nhất định. Đó là những cảm xúc tự nhiên và không thể điều khiển. Người ta chỉ có thể ở bên nhau hoặc sống cùng nhau một cách vui vẻ, hạnh phúc, bền lâu khi có nền tảng tình cảm. Thiếu đi yếu tố đó, tình yêu cũng như hôn nhân sẽ mất đi giá trị, ý nghĩa, mối quan hệ suy cho cùng cũng chỉ là mối quan hệ hình thức. Cho nên, ép duyên là việc không nên làm.

Ý nghĩa câu tục ngữ: ‘Ép dầu ép mỡ ai nỡ ép duyên’ 4
Ép duyên là một trong nguyên nhân khiến hôn nhân dễ đổ vỡ
  • Ép duyên khiến tình yêu không được trọn vẹn.
  • Ép duyên khiến đối tượng bị ép buộc cảm thấy không được tôn trọng, dễ nảy sinh cảm giác tiêu cực.
  • Ép duyên là một trong những nguyên nhân khiến hôn nhân dễ đổ vỡ.
  • Ép duyên là hành vi vi phạm pháp luật. Cụ thể là quy định tại khoản 1 Điều 2 Luật Hôn nhân gia đình 2014: “Hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, một vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng”; Vi phạm điều cấm theo quy định tại điểm b Khoản 2 Điều 5 cấm hành vi “Tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, lừa dối kết hôn, cản trở kết hôn”; Vi phạm về điều kiện kết hôn theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 8: “Việc kết hôn do nam nữ tự nguyện quyết định”.

Xem thêm: True love là gì? Làm sao biết được ai là true love của đời mình?

3. Làm gì khi bị ép duyên?

Nếu bị rơi vào tình huống bị ép duyên thì chúng ta nên làm gì? Dưới đây là một số gợi ý dành cho bạn.

3.1 Giải thích và từ chối

Việc đầu tiên bạn cần phải làm khi bị gia đình, người thân ép duyên là phải giải thích và từ chối. Nên nhớ hạnh phúc là do mình quyết định. Đừng vì sợ ai đó buồn lòng, phật ý mà “nhắm mắt đưa chân”. Hãy thẳng thắn nói “không” và giải thích về hậu quả của một cuộc hôn nhân không có tình yêu.

Ý nghĩa câu tục ngữ: ‘Ép dầu ép mỡ ai nỡ ép duyên’ 5
 

Chẳng vậy mà người xưa có câu “Ép dầu ép mỡ ai nỡ ép duyên”. Việc ép duyên trong thời đại hiện nay không còn phù hợp. Nếu kết hôn không dựa trên tình yêu thì sớm muộn gì cũng xảy ra vấn đề.

3.2 Nói chuyện thẳng thắn với đối phương

Hãy tìm cho mình một người đồng đội có chung tư tưởng hoặc ít nhất là cho đối phương biết được suy nghĩ của bạn. Thẳng thắn, rõ ràng ngay từ đầu sẽ giúp cả hai không phải tốn thời gian, thậm chí là có thể cùng nhau giải quyết vấn đề một cách nhanh gọn nhất.

Ý nghĩa câu tục ngữ: ‘Ép dầu ép mỡ ai nỡ ép duyên’ 6
Nói chuyện rõ ràng ngay từ đầu sẽ giúp cả hai không phải tốn thời gian

3.3 Tìm người giúp đỡ

Bạn có thể tìm đến bạn bè, họ hàng hay những người có thể tác động đến vấn đề này và nhờ họ giúp đỡ. Đôi khi chúng ta không thể trực tiếp nói với cha mẹ mình nhưng những người ngoài cuộc có thể chia sẻ một cách dễ dàng, khách quan. Bên cạnh đó, hãy đưa cho bố mẹ bạn những dẫn chứng cụ thể về hậu quả của một cuộc hôn nhân không có tình yêu.

3.4 Giữ vững quan điểm

Trong trường hợp mọi biện pháp đều không thành công thì cách cuối cùng chính là giữ vững lập trường. Hãy mạnh mẽ đấu tranh, bảo vệ quyền lợi và sự hạnh phúc của bản thân. 

Xem thêm: Tương tư là gì mà làm chúng ta ngẩn ngơ mỗi ngày?

4. Những câu tục ngữ, thành ngữ, ca dao bàn về chuyện ép duyên

Ngoài câu nói “Ép dầu ép mỡ ai nỡ ép duyên”, ông cha ta còn có rất nhiều những câu ca dao, tục ngữ phê phán chuyện ép duyên hay bàn về tình duyên. Dưới đây là một số gợi ý mà bạn có thể tham khảo.

1. Bởi vì cha mẹ không thương

Cố lòng ép uổng lấy chồng vũ phu

Tham vàng gả kẻ giàu ngu

Cho nên em lỡ đường tu thế này.

Ý nghĩa câu tục ngữ: ‘Ép dầu ép mỡ ai nỡ ép duyên’ 7
 

2. Em còn bé dại thơ ngây

Mẹ cha ép uổng từ ngày thiếu niên

Cho nên duyên chẳng vừa duyên

Có thương thì vớt em lên hỡi chàng.

3. Phụ mẫu người ham việc tiếc công

Cầm duyên em lại thu đông mãn mùa

Xuân hè rồi lại thu đông

Bốn mùa em cũng gắng công em chờ

4. Chờ chờ đợi đợi làm chi

Trai nam nhơn có vợ gái nữ nhi có chồng.

Thuyền neo một sợi chỉ mành

Đôi ta không xứng sao đành ép duyên.

5. Ép liễu nài hoa.

6. Mẹ em cấm đoán em chi

Để em sắm sửa em đi lấy chồng

Lấy chồng cho đáng tấm chồng

Bõ công trang điểm má hồng răng đen.

7. Mẹ em thấy của thì tham

Hang hùm cứ tưởng hang vàng ép con

Nói ra thẹn với nước non

Ngậm vào cay đắng lòng con đêm ngày.

8. Đôi ta tuổi lứa đang vừa

Trách cho cha mẹ kén lừa nơi mô.

9. Ba tàn ba héo vì cây

Con sầu vì mẹ vì thầy ép duyên.

Tiếc thay da trắng tóc dài

Bác mẹ gả bán cho người đần ngu.

10. Anh về thu xếp cửa nhà

Lòng em đã định ắt là phải nên

Chớ nghe thầy mẹ ép duyên

Cứ nhời bà Nguyệt mà nguyền tình chung

Dù ai rẽ rối tơ hồng

Thì anh cứ dốc một lòng đợi em.

11. Giàu trong làng trái duyên không ép

Khó nước người phải kiếp cũng theo.

12. Mặc ai ép nghĩa nài tình

Phận mình là gái chữ trinh làm đầu.

Có thể nói, tình duyên là một trong những điều mà chúng ta không nên gượng ép. Hãy để chuyện lứa đôi đến một cách tự nhiên và chân thực nhất. Mong rằng bài viết này đã giúp bạn đọc hiểu hơn về câu tục ngữ “Ép dầu ép mỡ ai nỡ ép duyên”.

Nguồn ảnh: Internet