"Đồng cam cộng khổ" là gì?
"Đồng cam cộng khổ" là một thành ngữ Hán - Việt.
Chữ “đồng” có thể là đồng lòng, đồng tâm, … đều có ý nghĩa cùng chung một hướng, chung một lý tưởng và sẽ cùng nhau trải qua điều gì đó.
Từ “cam” có thể dùng để chỉ một trái cam ngọt lịm tượng trưng cho niềm vui, hạnh phúc và những điều tốt đẹp trong cuộc sống này.
Chữ “cộng” trong câu cũng mang hàm ý tương tự với chữ “đồng” là chung tay để làm việc gì đó.
Chắc hẳn, bạn không còn xa lạ với trái khổ qua (miền Bắc gọi tên là mướp đắng) và ít nhất một lần nếm qua vị đắng của nó. Từ “khổ” trong câu muốn nói đến vị đắng biểu trưng cho gian nan, những sự việc không vui và kém may mắn xảy ra với chúng ta trong cuộc đời.
Nhìn lại từng chữ trong thành ngữ "đồng cam cộng khổ" có nghĩa là cùng nhau chia sẻ niềm vui, cùng nhau nếm trải nỗi buồn. Nói một cách ngắn gọn là vui buồn có nhau.
Bên cạnh đó, mở rộng ý nghĩa thì thành ngữ muốn nhắc nhở trong cuộc sống bạn sẽ không biết trước tương lai như thế nào. Con đường bạn đi ít khi bằng phẳng sẽ có chông gai, hố sâu nhưng cũng có đoạn đường bằng phẳng dễ đi.
Dẫu sao, hãy bên cạnh nhau chia sẻ khó khăn, cùng nhau đối mặt với thử thách để nỗi buồn vơi đi và cùng hưởng niềm vui, hạnh phúc nhân đôi.
"Đồng cam cộng khổ" nói về truyền thống đoàn kết của dân tộc ta
Đồng cam cộng khổ chính là truyền thống đoàn kết của dân tộc ta. Tại sao?
Bởi lẽ, nó đã được chứng minh qua ngàn năm đấu tranh chống quân xâm lược, biết bao thế hệ chàng trai cô gái đã “ngã xuống” khi tuổi đời vừa đôi mươi và bao bà mẹ tiễn con “lên đường” mà không hẹn ngày gặp mặt.
Chưa dừng lại ở đó, "đồng cam cộng khổ" là khi giữa tiền tuyến bom đạn khốc liệt mà những người đồng đội không bỏ rơi nhau. Khi người mẹ, người vợ chịu bao vất vả làm hậu phương cho chồng con an tâm ra chiến trận. Ban ngày họ lao động, ban đêm nuôi quân, giấu bộ đội. Một lòng một dạ cùng gia đình, Tổ quốc quyết giành lấy độc lập - tự do cho dân tộc.
Bác Hồ từng đề cập đến thành ngữ đồng cam cộng khổ như sau: “Từ Đại đoàn trưởng cho đến Tiểu đội trưởng phải đồng cam cộng khổ với anh em chiến sĩ, chăm nom, săn sóc, giúp đỡ nhau, coi nhau như tay chân, ruột thịt” (Hồ Chí Minh - Tuyển tập).
Lời dạy ấy là bài học để những người cán bộ chiến sĩ đồng lòng từ vật chất đến tinh thần làm thành một thể thống nhất. Họ chia sẻ mọi khó khăn, vất vả nơi chiến trường mà không phân biệt giai cấp, tuổi tác hay sang hèn.
Trong bài thơ "Đồng chí" của tác giả Chính Hữu có ba câu thơ như sau “Đêm nay rừng hoang sương muối / Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới/Đầu súng trăng treo”.
Những câu thơ rất trữ tình nhưng đọc chậm lại bạn sẽ thấy được hoàn cảnh sống khắc nghiệt của chiến sĩ với bóng đêm, ánh trăng, rừng hoang và sương muối lạnh buốt.
“Tôi” với “anh” là những người xa lạ, không họ hàng thân thuộc nhưng chúng ta có chung một lý tưởng, chung một tình yêu để kề vai sát cánh trong hoàn cảnh mưa bom lửa đạn. Thậm chí, thề sống chết có nhau trong lúc lâm nguy.
Thành ngữ "đồng cam cộng khổ" có lẽ xuất phát từ trái tim ấm áp nơi có tình yêu thương giữa con người với con người mà dù bạn sở hữu bao nhiêu của cải vật chất cũng chưa chắc mua được.
Làn sóng Covid - 19 tại Việt Nam lại một lần nữa minh chứng cho truyền thống đoàn kết tốt đẹp của dân tộc. Hàng loạt các chính sách, chủ trương của Nhà nước được ban hành nhằm giúp các tổ chức, cá nhân hay nói chính xác hơn là giúp đỡ toàn nhân dân Việt Nam vượt qua thời kỳ khó khăn chịu ảnh hưởng trực tiếp từ đại dịch Covid-19.
Truyền thống đoàn kết, tình đồng đội, đồng bào đã nhẹ nhàng đi vào ca dao, tục ngữ và tác phẩm nghệ thuật. Từ đó, hiện diện trong đời sống sinh hoạt hàng ngày của dân tộc Việt Nam. Cùng nhau điểm qua những câu ca dao, tục ngữ, thơ ca quen thuộc sau nhé:
- Con chim khôn cả đàn cùng khôn, con chim dại cả đàn cùng dại.
- Chết cả đống còn hơn sống một người.
- Thương nhau chia củ sắn lùi,
Bát cơm sẻ nửa chăn sui đắp cùng. - Khi đói cùng chung một dạ,
Khi rét cùng chung một lòng - Anh em cốt nhục đồng bào,
Kẻ sau người trước phải hào cho vui. - Dân ta nhớ một chữ đồng
Đồng tình, đồng sức, đồng lòng, đồng minh. - Bắc Nam là con một nhà.
Là gà một mẹ, là hoa một cành
Nguyện cùng biển thẳm non xanh
Thương nhau nuôi chí đấu tranh cho bền - Anh em cốt nhục đồng bào,
Kẻ sau người trước phải hào cho vui.
Lọ là ăn thịt ăn xôi
Quý hồ ở nết tới lui bằng lòng. - Bắc Nam là con một nhà
Là gà một mẹ, là hoa một cành
Nguyện cùng biển thẳm non xanh
Thương nhau nuôi chí đấu tranh cho bền.
Xem thêm:
Giải thích ý nghĩa tục ngữ ‘Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ’
Giải thích ý nghĩa tục ngữ ‘Lá lành đùm lá rách’ nói về truyền thống nào?
32 câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ về đoàn kết, đùm bọc lẫn nhau
Liệu vợ chồng "đồng cam cộng khổ" còn tồn tại trong cuộc sống thời nay?
Bạn có nghĩ "đồng cam cộng khổ" vẫn tồn tại trong cuộc sống ngày nay chứ. Đôi lúc bạn vô tình xem một bộ phim hay nghe một câu chuyện không "đồng cam cộng khổ".
Lấy ví dụ như: người vợ chỉ có thể “đồng cam” nhưng không “cộng khổ” cùng chồng. Cô ấy chia tay, ly hôn tìm đến bên một người đàn ông khác vì chồng mình phá sản, không còn khả năng kinh tế lo cho cuộc sống cô thoải mái như lúc trước.
Những trường hợp này làm bạn phải phân vân về thành ngữ "đồng cam cộng khổ" liệu còn đúng trong xã hội ngày nay. Một xã hội phát triển không ngừng, đòi hỏi cao nhu cầu về vật chất lẫn tinh thần.
Nhưng tất cả những điều bạn thấy, bạn nghe chỉ chiếm thiểu số trong đại đa số. Hãy một lần nhìn nhận, bên cạnh bạn có bao nhiêu trường hợp không thể cùng nhau vượt qua lúc khó khăn và bao nhiêu trường hợp gắn bó với nhau trong mọi hoàn cảnh để vươn lên. Tin rằng, tỷ lệ vợ chồng đồng cam cộng khổ sẽ chiếm cao hơn.
Đừng để một vài trường hợp ngoại lệ kia khiến bạn đánh mất lòng tin. Vợ chồng dù có khó khăn nhưng hãy dùng tình yêu thương để cố gắng, đồng lòng rồi khó khăn gì cũng sẽ qua.
Mong rằng với sự giải thích về câu thành ngữ “đồng cam cộng khổ” cùng những minh chứng cho truyền thống đoàn kết giúp bạn hiểu rõ hơn về đạo lý tốt đẹp này. Đừng đánh mất lòng tin mà hãy lan tỏa và lưu truyền đến thế hệ mai sau. Hãy yêu thương và bên cạnh nhau vì chúng ta chỉ có một lần để sống!
Đừng quên cập nhật liên tục những bài viết mới nhất, hấp dẫn nhất tại VOH Sống đẹp.