Nghi lễ truyền thống người Việt chúng ta rất phong phú, mỗi một hoạt động quan trọng trong đời sống đều có một nghi lễ kèm theo và mang nhiều ý nghĩa tâm linh. Nhập trạch là một trong số đó nghi lễ truyền thống này đã được gìn giữ và lưu truyền qua nhiều thế hệ. Vậy nhập trạch là gì? Lễ nhập trạch được tổ chức như thế nào và mang ý nghĩa gì mà quan trọng đến vậy?
1. Nhập trạch là gì?
Nhập trạch là gì là thắc mắc của khá nhiều bạn trẻ, nhất là những người mời xây dựng hoặc mua được cho mình một ngôi nhà. Nhập trạch là cụm từ được nhắc đến khá nhiều trong đời sống thường nhật, trong việc xây dựng nhà mới. Vậy, cụ thể nhập trạch là gì?
Nhập trạch là một từ Hán Việt, được dịch với nghĩa như sau:
- Nhập: Là một động từ, có nghĩa là đến/ tới, vào trong, đưa vào, tham gia vào… một khu vực, một nơi nào đó.
- Trạch: Có nghĩa là nhà, nơi ở, nơi sinh sống.
Như vậy, hiểu một cách đơn giản thì nhập trạch là dọn vào, đến ở một ngôi nhà mới. Đây là một nghi lễ cổ truyền của người Việt, một nghi lễ quan trọng và không thể thiếu trước khi chuyển đến nhà mới (xây dựng hoặc mua).
Vì văn hóa vùng miền khác nhau, nên một số nơi không gọi là nhập trạch mà gọi là vào/ về nhà mới. Chính vì vậy nên đôi lúc chúng ta thấy lạ lẫm với hai từ nhập trạch và không hiểu hết được ý nghĩa của chúng.
2. Lễ nhập trạch là gì?
Theo quan điểm của cha ông ta “Đất có Thổ Công, sông có Hà Bá”, mỗi vùng đất, mỗi ngôi nhà đều có vị thần cai quản. Chính vì vậy khi đến ở nhà mới chúng ta đến ở phải có sự xin phép, thông báo.
Với quan niệm đó, lễ nhập trạch được hiểu chính là nghi thức cúng bái thần linh và gia tiên trước khi chuyển vào ở nhà mới.
Việc tổ chức lễ nhập trạch là muốn khai báo hộ khẩu gia đình mình với thần linh, thổ địa đồng thời tạo được niềm tin cho bản thân về sự bình an, thịnh vượng khi ở trong ngôi nhà mới.
Xem thêm:
Phong tục tập quán là gì? Và làm sao để giữ gìn những nét đẹp trong văn hóa Việt Nam?
Văn hóa là gì? Những biểu hiện và giá trị của một nền văn hóa
3. Ý nghĩa của lễ nhập trạch
Trong đời sống, văn hóa tâm linh của người Việt mỗi một nghi lễ đều mang một ý nghĩa nhất định và lễ nhập trạch cũng vậy. Chính vì vậy, nhìn dưới góc độ tâm linh, lễ nhập trạch sẽ mang những ý nghĩa sau:
- Thứ nhất, lễ nhập trạch là một nghi thức thông báo, xin phép thần linh, thổ địa, gia tiên dọn đến ngôi nhà mới; đồng thời thể hiện sự biết ơn, thành kính của gia chủ, mong được thần linh và gia tiên phù hộ cho gia đình êm ấm, bình an, sung túc, làm ăn phát đạt.
- Thứ hai, lễ nhập trạch còn mang ý nghĩa đánh dấu sự khởi đầu, giúp bản thân gia chủ an tâm, tin tưởng vào sự bình yên, có niềm tin thuận lợi mọi bề khi ở trong ngôi nhà mới.
Với những ý nghĩa trên có thể thấy lễ nhập trạch là một nét đẹp trong văn hóa tâm linh của người Việt Nam.
4. Ngày nhập trạch là gì? Thời điểm tổ chức lễ nhập trạch
Khi làm lễ nhập trạch có một điều cần quan tâm đó chính là ngày nhập trạch và giờ nhập trạch.
Ngày nhập trạch là gì? Đó chính là ngày được chọn để tổ chức làm lễ nhập trạch. Theo quan niệm của người Việt, khi làm những chuyện quan trọng phải chọn ngày giờ thích hợp, khi đó mọi chuyện mới hanh thông thuận lợi.
Việc lựa chọn ngày nhập trạch sẽ phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như: tuổi của gia chủ, hướng của ngôi nhà…Tương tự, giờ làm lễ cũng cần được chú ý chọn lựa.
Thời điểm thích hợp nhất để tổ chức lễ nhập trạch đó chính là sau 1 đến 2 tuần lúc ngôi nhà đã hoàn thiện tất cả các công trình từ nội ngoại quan cho đến tiểu cảnh…
Xem thêm:
Deja vu là gì? Hiện tượng nhìn thấy tương lai hay chỉ là ảo giác?
Hiểu biết về bản ngã trong Phật giáo để biết cái tôi là tốt hay xấu
Tìm hiểu về khái niệm karma nhân quả báo ứng trong cuộc sống
5. Những điều cần biết khi làm lễ nhập trạch
Lễ nhập trạch là một lễ rất quan trọng khi dọn vào nhà mới. Chính vì vậy, gia chủ rất quan tâm trong việc tổ chức lễ cúng sao cho đầy đủ và đúng nghi lễ. Để tránh thiếu sót khi làm lễ nhập trạch gia chủ cần biết những điều sau.
5.1 Mâm cúng lễ nhập trạch
Mâm cúng lễ nhập trạch là một phần không thể thiếu của nghi lễ, bởi nó sự thể hiện lòng thành của gia chủ lên ông bà, tổ tiên và thần đất cai quản nơi đó.
Theo nghi lễ dân gian thì mâm cúng nhập trạch gồm 3 phần chính đó là ngũ quả, hương hoa và mâm cơm cúng. Ba phần này gia chủ có thể để thành 3 mâm nhỏ khác nhau hoặc bày chung tất cả thành một mâm lớn để cúng.
Tùy vào điều kiện kinh tế gia đình, văn hóa, phong tục vùng miền… mà mâm cúng nhập trạch có thể thay đổi cho linh hoạt nhưng điều quan trọng nhất là lòng thành của gia chủ dâng lên bề trên.
5.2 Văn khấn lễ nhập trạch
Theo phong tục của người Việt thì trong bất kỳ nghi lễ cúng bái nào cũng đều có lời khấn. Chính vì vậy mà văn khấn là phần rất quan trọng trong buổi lễ nhập trạch.
Lễ nhập trạch gồm hai phần đó là cúng thần linh và cúng gia tiên. Chính vì vậy, văn khấn lễ nhập trạch gồm có hai phần:
Thứ nhất, văn khấn thần linh xin nhập trạch để gia đình được dọn về nơi ở mới.
Thứ hai, văn khấn tổ tiên để xin được rước ông bà về thờ phụng.
Một nội dung không thể thiếu trong văn khấn nhập trạch đó chính là tên tuổi, nơi ở của gia chủ và mong cầu, ước muốn của gia chủ gửi đến thần linh.
5.3 Một số điều cần lưu ý khi nhập trạch, làm lễ nhập trạch
Bên cạnh những điều cần biết ở trên, khi làm lễ nhập trạch gia chủ cần có những lưu ý sau:
Lễ nhập trạch được tổ chức trước khi gia chủ dọn vào ở.
Khi vào nhà mới, các thành viên trong gia đình đều nên cầm vật dụng vào, không nên đi tay không. Theo quan niệm của người xưa, gia chủ nên đích thân chuyển sang nhà mới và vào nhà trước.
Lễ nhập trạch được xem như hoàn thành khi gia chủ đã ngủ lại qua đêm ở ngôi nhà mới.
Nên nấu ăn trong ngày đầu về nhà mới vì đây là nơi “giữ lửa” cho ngôi nhà. Việc nấu ăn giúp làm ấm không gian và tăng thêm sinh khí cho ngôi nhà.
Qua bài viết này có lẽ chúng ta đã hiểu được nhập trạch là gì? Lễ nhập trạch là gì? Và những điều lý thú xung quanh lễ nhập trạch. Lễ nhập trạch là một nét đẹp trong văn hóa tâm linh, đời sống tinh thần của người dân Việt chính vì vậy cần giữ gìn và phát huy.
Nguồn ảnh: Internet
