Con đường hóa giải bất đồng còn nhiều chông gai

(VOH) - Nguy cơ đối đầu quân sự giữa Ấn Độ - Pakistan thời điểm này đang được dư luận quốc tế đặc biệt quan tâm.

Chỉ trong 3 tuần qua, quan hệ giữa Ấn Độ - Pakistan đột ngột căng thẳng thậm chí còn có những dự báo dẫn tới xung đột. Điều thế giới lo ngại, đó là bởi cả Ấn Độ và Pakistan đều sở hữu vũ khí hạt nhân.

Hôm 2/3, đụng độ gia tăng giữa Ấn Độ và Pakistan tại vùng Cachemire khiến ít nhất bảy người chết. Tình hình căng thẳng tại biên giới không giảm bớt sau khi Pakistan thả một phi công Ấn Độ. Thậm chí, việc Pakistan thả phi công Ấn Độ còn khiến trận chiến truyền thông song phương thêm sôi sục.

Dư luận phản ứng Pakistan ở Ấn Độ.

Trước đó, vụ đánh bom đẫm máu hôm 14/2 khiến 40 binh sỹ Ấn độ thiệt mạng ở khu vực Cachemire do Ấn Độ kiểm soát đã khơi lên những bất đồng mới trong quan hệ hai nước. Vụ đánh bom này do nhóm các nhóm khủng bố nằm trong lãnh thổ Pakistan tiến hành.

Việc ngay sau đó, Ấn Độ không kích phiến quân nằm sâu trong lãnh thổ Pakistan, và việc Pakistan bắn rơi một máy bay và bắt phi công Ấn Độ đã khiến 2 nước đứng trước nguy cơ xảy ra chiến tranh tổng lực.

Tuy nhiên, đó chỉ là phần nổi của tảng băng. Còn có một lý do khác tiềm ẩn khiến quan hệ Pakistan - Ấn Độ luôn “nổi sóng” khi có những tác nhân bên ngoài tác động vào. Đó là những bất đồng về tranh chấp lãnh thổ Cachemire và những nghi ngại của cả hai bên “nhằm vào nhau”.

Xin nhắc lại rằng Ấn Độ và Pakistan bị kẹt trong cuộc tranh chấp về bang Cachemire từ nhiều thập kỷ trở lại đây. Bất đồng tại khu vực Cachemire giữa Ấn Độ và Pakistan đã bùng phát từ năm 1947 và trải qua 7 thập niên khiến khoảng 60.000 người thiệt mạng vì xung đột.

Cho đến nay, vì những lý do khác nhau, chủ quyền vùng đất Cachemire chưa thể được phân định thuộc về Ấn Độ hay Pakistan. Và từ cuộc xung đột đầu tiên năm 1947 đến nay, đã có thêm 2 cuộc chiến xảy ra giữa Ấn Độ và Pakistan vào các năm 1965 và 1999.

Sau năm 1999, dù không “va chạm” nhưng tình trạng “cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt” vẫn thường xảy ra giữa 2 quốc gia và sự việc ngày 14/2 vừa qua, tiếp tục đào sâu thêm căng thẳng giữa Ấn Độ và Pakistan.

Ngoài ra, việc Ấn Độ cho rằng các nhóm khủng bố trên lãnh thổ Pakistan luôn nhận được hậu thuẫn từ các “thế lực bên ngoài” (ám chỉ Pakistan) để phá rối Ấn Độ cũng đã khiến quan hệ song phương tồn tại những bất đồng và nghi ngại khó có thể hóa giải.

Nhưng vì sao Ấn Độ - Pakistan đối đầu khiến quan hệ song phương căng thẳng? Đó là bởi Ấn Độ và Pakistan đều sở hữu vũ khí hạt nhân. Kể từ cuộc giao tranh năm 1999 gây ra nhiều thương vong, cả Ấn Độ và Pakistan đều âm thầm tìm cách cải thiện khả năng quân sự của mình.

Ấn Độ đã chi 64 tỷ đô la Mỹ cho ngân sách quốc phòng so với ngân sách 11 tỉ đô la Mỹ của Pakistan trong 5 năm gần đây. Tuy nhiên, số liệu của Viện Nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm (SIPRI) năm ngoái cho biết Pakistan sở hữu 140-150 đầu đạn hạt nhân, trong khi con số này của Ấn Độ là khoảng 130-140 đầu đạn hạt nhân.

Một nguy cơ nữa, đó là nếu leo thang biến thành xung đột, Pakistan có thể triển khai ngay các đầu đạn hạt nhân do nước này có chính sách ủy quyền phê duyệt sử dụng hạt nhân cho các đơn vị chiến thuật cấp thấp. Do đó, bất kỳ sự leo thang quân sự nào đều có tác động bất lợi, không chỉ đối với hai nước mà còn cả khu vực và thế giới.

Dù Ấn Độ và Pakistan khẳng định “cuộc chiến bất đồng” giữa hai bên đều hạ nhiệt, nhưng giới phân tích cho rằng quan hệ Ấn Độ - Pakistan còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Mấu chốt nằm ở điểm Ấn Độ và Pakistan vẫn luôn “kênh” nhau trong chính sách chống khủng bố. Ấn Độ luôn yêu cầu Pakistan phải loại trừ tận gốc các tổ chức khủng bố và chấm dứt cái gọi là “hậu thuẫn” cho các tổ chức khủng bố.

Mặc dù chính phủ Pakistan luôn phủ nhận cáo buộc hỗ trợ cho các nhóm khủng bố, nhưng những nỗ lực trấn áp khủng bố tại Pakistan được cho là chưa đạt được hiệu quả. Nhiều nhóm vẫn hoạt động công khai bất chấp lệnh cấm chính thức và thường lên tiếng nhận thực hiện về các vụ tấn công tại Ấn Độ.

Vì thế, nếu không giải quyết dứt điểm được khúc mắc vừa nêu, rất có thể xung đột Pakistan và Ấn Độ bùng phát trở lại bất cứ khi nào. Nếu điều đó xảy ra sẽ tác động rất lớn đến an ninh khu vực.

Trong một diễn biến mới nhất, phái đoàn Pakistan lên kế hoạch tới thăm New Delhi để đàm phán về dự án Hành lang Kartarpur. Nhưng Ấn Độ vẫn kiên quyết yêu cầu "những nước liên quan" chấm dứt các hành vi hậu thuẫn và cung cấp nơi trú ẩn cho những kẻ khủng bố.

Hiện tại, Nga đã đề nghị đóng vai trò làm trung gian hòa giải giữa Ấn Độ và Pakistan. Dư luận hy vọng bất đồng giữa Ấn Độ và Pakistan sẽ sớm được giải quyết với các nỗ lực quốc tế.

Ấn Độ: Tấn công lựu đạn tại trạm xe buýt ở Jammu, ít nhất 18 người thiệt mạng - Theo nguồn tin từ cảnh sát cho biết, một vụ nổ lựu đạn đã xảy ra tại khu vực trạm xe buýt của thành phố Jammu, Ấn Độ và giết chết ít nhất 18 người.

Tổng thống Erdogan quyết tâm xúc tiến thỏa thuận mua tên lửa với Nga - Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan ngày 6/3 cho biết không cần xem xét lại hợp đồng mua hệ thống phòng thủ tên lửa của Nga đang gây tranh cãi.