Tin tứcNgười dân khi mua xe ô tô muốn lựa chọn biển số xe theo ý riêng của mình như biển số có số thần tài, số cặp, số gánh, số tiến, số 9 nút, số 10 nút, có dãy số giống nhau hay biển số có số trùng ngày, tháng, năm sinh… là một nhu cầu có thật. Gọi nôm na là nhu cầu muốn có bảng số tự chọn hay gần đây gọi là bảng số “đẹp”.
Tuy nhiên, nhu cầu này lại không được triển khai chính thức trong các cơ quan cấp biển số xe. Từ đó, mặc nhiên làm cho thất thoát ngân sách nhà nước khi nhiều người muốn được cấp biển số theo ý muốn phải “chạy chọt” hay nhờ vả quen biết.
Hiện nay, tại các địa phương đã cho thực hiện việc bấm số ngẫu nhiên để chọn bảng số xe, đã có trường hợp người bấm số trúng biển số “đẹp” đã sang nhượng lại ngay cho người khác có nhu cầu với giá vài chục triệu thậm chí cả trăm triệu đồng. Như vậy thị trường mua bán biển số “đẹp” đã có nhưng không được chính thức công nhận. Nếu như việc thực hiện việc đấu giá biển số “đẹp” được các cơ quan chức năng của nhà nước tổ chức thực hiện thì sẽ thu được cho ngân sách con số không nhỏ từ người đi đăng ký xe mới và cũng đáp ứng được nhu cầu của thị trường mới này.
Thật ra trước đây, việc đấu giá bảng số “đẹp” đã từng được thực hiện. Năm 1993, Công an TP. Hải Phòng đã từng tổ chức đăng ký, cấp biển số, thu lệ phí biển số tự chọn. Sau 02 tháng thực hiện đã có 94 trường hợp tự chọn biển số trên tổng số 198 xe đăng ký. Tuy nhiên, khi chuẩn bị triển khai thì còn nhiều ý kiến khác nhau nên chủ trương biển số tự chọn này phải dừng triển khai.
Tương tự năm 2008, tỉnh Nghệ An đã thực hiện thí điểm cấp biển số thông qua đấu giá đối với ô tô và mô tô, số tiền thu được hơn 4 tỷ đồng cho Quỹ Vì người nghèo. Chủ trương đấu giá biển số xe lại được đưa ra lấy ý kiến nhưng vì thiếu cơ sở pháp lý nên sau đó chính phủ cũng phải quyết định tạm dừng.
Đến nay, chủ trương đấu giá bảng số xe ô tô (bảng trắng loại dành cho xe tư nhân) lại được đem ra bàn thảo ở cấp cao nhất đó là Quốc hội nhằm tìm ra được cơ sở pháp lý để triển khai chủ trương này một cách công khai, minh bạch, bình đẳng và không làm thất thu cho ngân sách những khoản không nhỏ qua việc cho thực hiện đấu giá biển số “đẹp”.
Qua dự thảo từ cơ quan chức năng là Bộ Công an đưa ra và các ý kiến từ đại biểu quốc hội cũng đã thống nhất một số điều kiện để đem ra thực hiện chủ trương này như chỉ tổ chức đấu giá đối với biển số ô tô trắng trong kho biển số chưa được đăng ký và sau thí điểm có thể nghiên cứu mở rộng cho các loại xe khác cũng như cho biển số xe mô tô, xe gắn máy. Người trúng không nhất thiết phải có xe mới được tham gia đấu giá. Người trúng đấu giá có nghĩa vụ phải đăng ký xe trong thời hạn 12 tháng nếu không biển số sẽ bị thu hồi. Tiền sau đấu giá thu được sẽ nộp ngân sách…
Còn những ý kiến khác nhau về giá khởi điểm; các hình thức, thủ tục, trình tự đưa ra đấu giá; quyền và nghĩa vụ của người trúng đấu giá; trường hợp chỉ có một người đăng ký tham gia đấu giá; biển số xe ô tô được đưa ra đấu giá… những vấn đề này đang được cơ quan chức năng xem xét để đề xuất tới đây trước khi Quốc hội ra nghị quyết thực hiện chủ trương này.
Ở góc độ cá nhân, khái niệm bảng số “đẹp” còn tùy thuộc vào quan điểm của từng người và khác nhau ở từng vùng, miền. Như có vùng thì 9 nút là “đẹp” nhưng có miền thì phải 10 nút mới được chuộng.
Mỗi người tham gia đấu giá muốn bảng số của mình “đẹp” dựa theo ý thích cá nhân, có người chọn các số “may mắn”, số “thần tài”, có người thích chọn dãy số giống nhau, hay dãy số tiến chứ không thích dãy số lùi, có người lại cho rằng số cặp, số gánh là số “đẹp”; nhưng cũng có người lại thích biển số trùng với mốc thời gian riêng của cá nhân (như năm sinh) của mình (trường hợp này phiên đấu giá có thể chỉ có một người đấu giá). Do đó, kho số đưa ra đấu giá cần rộng rãi và công khai trên mạng để người dân thoải mái lựa chọn tham gia. Cần có trang web có thông tin trực quan, dễ theo dõi và công khai trên trang web những biển số được đấu giá và cách đấu giá những biển số mà người đấu giá muốn có được theo sở thích riêng.
Việc thực hiện thí điểm lần này phải ở trên phạm vi toàn quốc, đáp ứng nhu cầu của người dân tất cả các địa phương, công dân Việt Nam có quyền đấu giá biển số xe ô tô ở bất cứ tỉnh nào trên lãnh thổ Việt Nam đồng thời cũng là để khai thác tối đa kho số đăng ký xe ô tô, tạo nguồn thu cao nhất cho ngân sách nhà nước từ việc đấu giá.
Cần nhận thức người trúng đấu giá bảng số xe có quyền chuyển nhượng, tặng cho, thừa kế xe có gắn biển số đã trúng đấu giá… Do đó các quyền và nghĩa vụ của người sở hữu bảng số sau khi trúng đấu giá cần qui định chặt chẻ đảm bảo tính pháp lý trong việc chuyển giao thừa kế quyền sử dụng này.
Mức giá khởi điểm thích hợp cũng sẽ tạo cơ hội để nhiều người dân quan tâm có thể tham gia vào việc đấu giá để lựa chọn biển số theo sở thích ý riêng của cá nhân.
Nghị quyết của Quốc hội chủ yếu quyết về mặt chủ trương, cơ sở pháp lý do đó, có thể giao cho Chính phủ chủ động, linh hoạt trong tổ chức, thực hiện. Nên chăng giao việc thực hiện đấu giá biển số “đẹp” cần thực hiện trực tiếp và trực tuyến cho mọi người cùng tham gia và giám sát và do một cơ quan chuyên trách thực hiện.
Những qui định cụ thể như một người được trúng đấu giá bao nhiêu biển số, mức giá khởi điểm khi tổ chức đấu giá cần thay đổi linh hoạt theo sự biến động của kinh tế, xã hội cũng như những phát sinh trong quá trình thực hiện thí điểm.
Để linh hoạt hơn khi cần thay đổi những qui định cụ thể thì chính phủ ban hành nghị định sửa đổi. Nếu Quốc hội quy định cứng ngắc các điều khoản cụ thể khi cần thay đổi phải đợi vài kỳ họp sau mới có thể thay đổi được, như thế có khi phải vài năm mới sửa được các điều trong nghị quyết.
Việc thí điểm cấp quyền lựa chọn sử dụng biển số ô tô thông qua đấu giá là nội dung đã được bàn thảo nhiều lần và hợp lòng dân. Đến nay, đã chín muồi, người dân rất mong muốn, cũng như để không tiếp tục làm thất thu cho ngân sách cần triển khai sớm chủ trương này. Người mua xe có nhu cầu có bảng số theo ý muốn rất phấn khởi nếu chủ trương này được thực hiện, công khai, minh bạch và tham gia thuận lợi, dễ dàng, nhanh chóng.
