1. Bệnh phổi kẽ là gì?
Bệnh phổi kẽ là các tổn thương gây ra sẹo tiến triển ở mô phổi, gây nên tình trạng khó thở và thiếu oxy cho cơ thể bệnh nhân. Hầu hết các ca bệnh tổn thương tiến triển dần dần, nhưng cũng có một số trường hợp bệnh xuất hiện đột ngột.
Khi phổi đã bị sẹo thường sẽ không thể phục hôi được nữa.
Bệnh phổi kẽ khiến phổi bị xơ hóa (Nguồn: Internet)
2. Nguyên nhân gây bệnh phổi kẽ
Bệnh phổi kẽ có thể xảy ra khi một chấn thương phổi kích hoạt phản ứng hồi phục bất thường. Thông thường, cơ thể của bạn sẽ tạo ra một lượng mô vừa đủ để chữa lành các tổn thương. Nếu bạn bị bệnh phổi kẽ, quá trình hồi phục gặp trục trặc và các mô xung quanh các túi khí (phế nang) bị sẹo, dày lên, điều này làm cho oxy đi vào máu khó khăn hơn.
Bệnh phổi kẽ được kích hoạt bởi nhiều yếu tố, bao hồm các bệnh tự miễn dịch, tiếp xúc với các tác nhân hữu cơ và vô cơ trong nhà hoặc nơi làm việc, thuốc men và một số loại bức xạ. Cụ thể:
- Tiếp xúc lâu dài với một số độc tố hoặc các chất ô nhiễm.
- Hít phải bụi silic, sợi amiăng, bụi kim loại.
- Tiếp xúc với khói, hóa chất, xăng dầu, amoniac, khí clo,…
- Hít phải các chất hữu cơ như ngũ cốc, mía đường, bụi từ phân chim, động vật, nấm mốc.
- Do nhiễm khuẩn (nhiễm virus, vi khuẩn, nấm và ký sinh trùng).
- Bức xạ (bệnh nhân đã được trị liệu bức xạ thì mức độ bệnh nặng hay nhẹ phụ thuộc vào liêu bức xạ).
- Một số loại thuốc như thuốc hóa trị, thuốc điều trị rối loạn nhịp tim và các bệnh tim mạch khác, thuốc tâm thần và một số thuốc kháng sinh cũng có thể là nguyên nhân gây bệnh phổi kẽ.
- Một số bệnh lý như lupus, xơ cứng bì, viêm khớp dạng thấp, hội chứng Sjogren, bệnh trào ngược dạ dày thực quản gây viêm phổi mãn tính có thể dẫn đến xơ hóa phổi,…cũng là nguyên nhân gây bệnh phổi kẽ.
Trong một số trường hợp khác bệnh phổi kẽ không rõ nguyên nhân gây bệnh.
3. Biểu hiện của bệnh phổi kẽ là gì?
Bệnh nhân bị bệnh phổi kẽ thường có những biểu hiện sau đây:
Khó thở là triệu chứng phổ biến ở người bệnh phổi kẽ (Nguồn: Internet)
- Cảm giác khó thở, đặc biệt là trong hoặc sau khi hoạt động thể lực.
- Ho khan.
- Thở khò khè.
- Đau ngực.
- Móng tay có thể có đường cong trên đỉnh.
Các triệu chứng trên sẽ có xu hướng nặng dần. Theo thời gian, triệu chứng khó thở diễn ra thường xuyên hơn, dù chỉ làm việc nhẹ như mặc quần áo, nói chuyện điện thoại, ăn uống,…cũng cảm thấy khó thở.
Sở dĩ bệnh nhân bị khó thở là do bệnh phổi kẽ gây viêm thành các túi khí và các mô làm cho các túi khí bị dày lên và thành sẹo. Bình thường, các túi khí đàn hồi cao, mở rộng và giãn nở nhịp nhàng theo từng hơi thở. Nhưng khi đã bị sẹo (xơ hóa) thành túi khí vừa cứng, vừa dày nên khiến khả năng đàn hồi, co giãn của nó bị hạn chế, khí oxy cũng khó vào máu qua những bức thành dày của túi khí, từ đó khiến cơ thể người bệnh bị thiếu oxy.
4. Bệnh phổi kẽ nguy hiểm như thế nào?
Tổn thương trong bệnh phổi kẽ có thể dẫn đến một loạt các biến chứng đe dọa tính mạng người bệnh như:
- Thiếu oxy trong máu.
- Tăng huyết áp ở mạch máu phổi (là tình trạng chỉ gây tăng huyết áp ở mạch máu trong phổi mà không gây tăng huyết áp toàn thân).
- Do mô sẹo cản trở lưu thông của các mao mạch trong phổi nên hạn chế lưu lượng máu trong phổi, dẫn đến tăng áp suất trong động mạch phổi, gây nguy hiểm cho tính mạng.
- Suy tim phải và suy hô hấp.
Vì vậy, bạn không nên chủ quan với những biểu hiện của bệnh phổi kẽ mà hãy nhanh chóng đi khám để được chẩn đoán kịp thời.
5. Điều trị bệnh phổi kẽ bằng cách nào?
Phương pháp điều trị bệnh phổi kẽ được xác định dựa vào nguyên nhân gây bệnh. Các phương pháp gồm:
5.1 Dùng thuốc
Có thể dùng thuốc corticosteroid để chống viêm, giúp giảm các triệu chứng của bệnh. Thuốc này hiếm khi cải thiện chức năng phổi ở những trường hợp bị xơ hóa phổi.
Azathioprine cũng có thể dùng kết hợp với corticosteroid để điều trị bệnh phổi kẽ. Acetylcystein có tác dụng chống oxy hóa làm giảm tổn thương sẹo hóa phế nang. Anti - fibrotics cũng được dùng để làm giảm sự phát triển của mô sẹo.
5.2 Liệu pháp oxy
Sử dụng oxy không thể ngăn chặn tổn thương phổi nhưng nó có thể giúp:
- Thở dễ dàng hơn.
- Ngăn chặn hoặc làm giảm các biến chứng từ tình trạng nồng độ oxy trong máu thấp.
- Giảm huyết áp ở phía bên phải của tim.
- Cải thiện giấc ngủ.
5.3 Phẫu thuật
Cấy ghép phổi là phương pháp được lựa chọn cuối cùng cho những bệnh nhân mắc bệnh phổi kẽ nghiêm trọng mà các phương pháp trên không mang lại hiệu quả.
6. Biện pháp nào giúp phòng tránh bệnh phổi kẽ
Hãy đeo khẩu trang bảo hộ khi làm việc ở những nơi nhiều khói, bụi (Nguồn: Internet)
Bệnh phổi kẽ nguy hiểm nhưng bạn có thể phòng tránh bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Cụ thể:
- Bỏ hẳn thuốc lá, thuốc lào ngay từ bây giờ.
- Sử dụng quần áo bảo hộ lao động trong các nghề nghiệp phải tiếp xúc với các chất ô nhiễm, bụi silic, sợi amiăng, bụi kim loại, khói, hóa chất, bụi hữu cơ…
- Điều trị triệu để các bệnh nhiễm vi khuẩn, virus, nấm, ký sinh trùng.
- Ðối với bệnh nhân đã sử dụng trị liệu bức xạ, hóa trị liệu hoặc dùng các thuốc điều trị bệnh tim mạch, thuốc tâm thần và một số thuốc kháng sinh... cần được theo dõi chặt chẽ, khám bệnh định kỳ để phát hiện sớm bệnh phổi kẽ và điều trị kịp thời.
- Điều trị tích cực các bệnh như lupus, xơ cứng bì, viêm khớp dạng thấp,…
- Duy trì thể dục, thể thao mỗi ngày.
- Hãy chắc chắn rằng bạn đã được chủng ngừa viêm phổi và chích ngừa cúm hàng năm.