Nếu như trước đây lá é vốn là đặc sản riêng có của một số miền quê Trung Bộ thì ngày nay loại rau gia vị này đang dần trở nên nổi tiếng, xuất hiện trong vô vàn món ngon hấp dẫn và rất được yêu thích.
1. Lá é là lá gì?
Lá é là một bộ phận của cây é – loài cây thân nhỏ, sống lâu năm, thuộc họ hoa môi, chi húng quế.
Thân cây é thường phân nhánh ngay từ gốc tạo thành bụi cao từ 0.5 - 1m, màu trắng và có lớp lông bao phủ. Lá hình bầu dục, gốc tròn, đầu nhọn, mép răng cưa, hai mặt đều có lông và mọc đơn đối chéo nhau. Chính vì thế nên cây é còn được biết đến với tên gọi như é trắng, húng trắng, trà tiên, tiến thực, hương thảo, húng lông hoặc húng quế lông.
Quả é màu xám đen, hình bầu dục nhỏ, nhẵn, mỗi quả chứa một hạt bên trong, trông giống hạt vừng. Khi cho hạt é vào nước thì hạt hút nước tạo thành màng nhầy trắng bọc bên ngoài nên dễ nhầm lẫn với hạt chia.
2. Lá é có phải là húng quế không?
Mặc dù lá é thuộc chi húng quế, nhưng trên thực tế, lá é không phải là lá húng quế (hương nhu, é tía). Cụ thể, nếu như thân cây é có màu trắng và có lông thì cây húng quế có màu tím và không lông. Ngoài ra, người ta còn phân biệt hai loại lá này dựa trên hương vị, lá é có chan chát, chua và hơi the the, còn lá húng quê thì chủ yếu mang vị cay.
Xem thêm: 8 tác dụng của rau húng quế đối với sức khỏe mà bạn chưa biết
3. Ăn lá é có tác dụng gì với sức khỏe?
Tuy chỉ là loại rau thơm mọc sau hè, giá thành chẳng hề đắt đỏ, song lá é xanh mướt, thơm phức lại được xếp nhóm dược liệu hỗ trợ phòng ngừa và cải thiện khá nhiều vấn đề bệnh lý. Cùng tìm hiểu xem ăn lá é có tác dụng gì với sức khỏe ngay sau đây nhé!
3.1 Phòng chống ung thư
Rất nhiều nghiên cứu y khoa đã tìm ra trong tinh dầu lá é có chứa đa dạng và dồi dào các nhóm chất chống oxy hóa mạnh, điển hình như chavicol, linalool, flavonoid hay steroid. Theo đó, những hoạt chất này đều được đánh giá là thành tố vô cùng quan trọng hình thành nên “lá chắn” bảo vệ tế bào khỏi sự tấn công của gốc tự do, góp phần không nhỏ ngăn ngừa các bệnh ung thư nguy hiểm.
3.2 Ngăn ngừa bệnh mạch vành
Bên cạnh nhiệm vụ phòng chống ung thư, các chất chống oxy hóa từ lá é khi vào cơ thể còn giảm tình trạng hình thành cục máu đông ở thành mạch, hạn chế tối đa tắc nghẽn mạch máu. Từ đây thúc đẩy dòng luân chuyển máu tới tim, bảo vệ trái tim khỏe mạnh và giảm thiểu tỉ lệ mắc bệnh mạch vành.
Xem thêm: Bệnh mạch vành và những điều nên biết
3.3 Kiểm soát đường huyết
Nêm nếm lá é khi chế biến vừa giúp món ăn mang hương vị đáo độc, thơm ngon hơn, vừa là một phương pháp hữu hiệu để cân bằng dưỡng chất và kiểm soát đường huyết ổn định. Điều này là bởi một số hoạt chất được tìm thấy trong lá có khả năng ức chế hoạt động của α-glucosidase và αamylase, hỗ trợ phòng ngừa bệnh tiểu đường hiệu quả.
3.4 Giảm đầy bụng, khó tiêu
Hiện tượng đầy bụng khó tiêu sẽ làm giảm cảm giác ăn ngon miệng, gậy “ậm ạch” khó chịu và ảnh hưởng tới sinh hoạt hàng ngày của chúng ta. Lúc này, để sớm cải thiện, bạn có thể tham khảo uống thêm nước lá é, bằng cách sử dụng cành lá é đem phơi khô, thái nhỏ rồi sắc uống trong ngày, dùng liên tục từ 3 - 5 ngày.
3.5 Tốt cho răng miệng
Ăn lá é có tác dụng khá lớn trong việc hỗ trợ điều trị các bệnh lý liên quan đến răng miệng như viêm nướu, chân răng chảy máu, nấm lưỡi. Bạn chỉ cần sử dụng lá é tươi rửa sạch, giã nhuyễn mịn, sau đó ngậm từ 1 – 2 lần trong ngày, tình trạng bệnh sẽ ngày một thuyên giảm.
Xem thêm: 7 thứ bạn tuyệt đối không nên cho vào miệng nếu không muốn răng bị hỏng
3.6 Hỗ trợ giảm ho, hạ sốt
Nếu bạn đang gặp phải các triệu chứng như đau đầu, sốt, cảm cúm, bạn có thể sử dụng bài thuốc từ lá é. Với cách làm đơn giản như sau, bạn chỉ cần sử dụng lá é tươi, dùng riêng hoặc kết hợp với nhiều loại lá thơm khác như lá bưởi, lá chanh, cúc tần ô, hương nhu…, rồi nấu nước xông hơi cho ra mồ hôi. Sau khi xông, bạn nhớ lau khô người bằng khăn bông và nằm nghỉ ngơi ở nơi kín gió.
4. Lá é nấu món gì ngon?
Giống như nhiều loại rau gia vị khác, lá é “rẻ như cho” nhưng lại là thành phần gần như không thể thiếu, góp phần tạo nên nét đặc trưng của hàng loạt món ăn hấp dẫn. Trong đó nhất định phải kể tới:
- Lẩu gà lá é
- Cơm chiên muối é
- Canh gà lá é
- Gà hấp lá é
- Tôm biển hấp lá é
- Giò heo nấu lá é
Xem thêm: Chẳng cần lăn tăn lá é nấu món gì ngon nếu biết 10 bí kíp này
5. Thành phần hóa học của lá é
Một số thí nghiệm cho thấy, hương thơm tương tự như mùi sả sẽ tỏa ra khi vò cây é. Bởi toàn cây đều chứa tinh dầu với hàm lượng từ 2.5 - 3%, có thể lên đến 5% vào lúc cây ra hoa. Trong tinh dầu, thành phần chủ yếu là citral với tỷ lệ 56 - 75% và nhiều chất khác. Ngoài ra, cây é còn chứa các hoạt chất như polyphenol, flavonoid, thymol, quercetin, acid cafeio, acid rosmarimic.
Chỉ là rau thơm dân dã với giá thành “chẳng đáng là bao” nhưng công dụng của lá é với sức khỏe thì rất “đáng nể” đúng không nào. Bởi vậy nếu vườn nhà có cây lá é hay nhân dịp tìm mua được loại lá đặc sản này thì hãy tranh thủ chế biến dăm ba món ngon để bồi bổ nhé!
